رئیس موسسه علمی تحقیقاتی دانش تندرستی با بیان اینکه :«ما باید ماشین تولید کننده بیماری یعنی سبک زندگی نا سالم را خاموش کنیم.» افزود:« مهم ترین اقدام در این ٰزمینه ، تغییرسبک زندگی است که نیاز به بررسی تخصصی دارد .بنابراین فقط از راه تبلیغ در رسانه ها نمی توان به این مهم دست یافت ،بلکه باید فرد به فرد این تغییرات صورت بگیرد.»
دکتر گلی در گفت و گو با خبرنگار سلامت نیوز در رابطه با محورهای سبک زندگی گفت:«محورهای سبک زندگی شامل:خواب سالم ،روابط جنسی سالم،خوردن و نوشیدن سلامت،پرهیز از سوء مصرف مواد،ورزش ،مدارا با استرس می باشد.»
وی درادامه در رابطه با تاریخچه سبک زندگی گفت:«مبحث سبک زندگی از پزشکی رفتاری بر گرفته شده است،به تدریج از دهه 60 میلادی توجه بیشتری به این امر شد با توجه به اینکه بخش عمده ای از بیماری ها و درمان ها معطوف به رفتار های سلامت می باشد.»
دکتر گلی افزود:«این رفتارها نه تنها می توانند زمینه ساز بیماری ها باشند بلکه می توانند باعث شروع و تشدید بیماری هم شوند،ازطرف دیگررفتار های سلامت می توانند باعث پیشگیری از بیماری ها و کاهش عوارض،علایم و عود بیماری ها شوند.»
فرزاد گلی،پژوهشگر گروه روان تنی دانشگاه فرایبورک آلمان گفت:«به تدریج که محققان مطالعات جامعی در این زمینه در سال 1999 در امریکا انجام دادند اعلام کردند بیش از 78 درصد بیماری ها و ناتوانی ها بواسطه سبک زندگی است. حتی بیماری های قلبی وعروقی ،سرطانها ،تصادفات،بیماری های خودایمنی، ازجمله بیماری های شایعی هستند که از عمده ترین علل ناتوانی ومرگ ومیرمی باشند، علاوه براین ناخوشی های روانی مثل اضطراب و استرس،افسردگی که از جمله شایع ترین بیماری های روانی هستند که به نوعی به سبک زندگی وابسته هستند.»
دکتر گلی تاکید کرد:«متاسفانه توجه به این عوامل زمینه ای در نظام خدمات سلامت ما بسیار کمرنگ است با وجود اینکه این مسئله پیامدهای پزشکی گسترده و عمیقی دارد.»
وی در ادامه بیان کرد:«با این حال مداخلاتی که در این زمینه می تواند کمک کند مداخلات روانی اجتماعی است ،به این دلیل که پزشکی ابزارهای لازم برای تغییر موثر رفتارها و تغییرسبک زندگی را نداشته است و متاسفانه هنوز هم ندارد.»
وی در ادامه گفت:«علیرغم تمام اهمیتی که این مسئله دارد هنوز اقدامات موثر و در خور توجهی در این زمینه صورت نگرفته است. به این دلیل که برای تغییر موثر سبک زندگی اینکه به فرد گوشزد کنیم که خواب درستی باید داشته باشد،استرس کمی داشته باشدیا وقتی به فردی که بیماری جسمی مثل درد قلب و آسم و ... بگوییم باید استرس کمی داشته باشد ، این قبیل ابلاغ ها تاثیر و فایده ای بر روی فرد ندارد، در نهایت علاوه بر داروهایی که برای مشکل جسمی فرد مصرف می کند ،می توان به فرد داروی آرام بخش هم نیز تجویز کردتاسطح تنش فرد کاهش یابد وخواب بهتری هم داشته باشد.»
رئیس موسسه علمی تحقیقاتی دانش تندرستی افزود:«این اقدامات اصلاً کافی نیست زیرا این افراد به این نیاز دارند که باورهای سلامت خود را تغییر دهند،مهارتهای رفتاری جدید بیاموزند و حتی در بعضی مواقع نیاز به روان درمانی عمیق وجود دارد،گاهی نیاز به تغییر در تعارضاتی که باعث بوجود آمدن رفتارهای نامناسب و پاسخ های نامناسب روان تنی شده است هم وجود دارد.»
وی با بیان اینکه:«هنوز نیروهای متخصص کافی در این زمینه یعنی حوزه روانشناسی سلامت وپزشکی روان تنی نداریم یا بهتراست بگوییم به مقدار کافی وجودندارد.» افزود:«همین نیروهای اندک هم درهماهنگی با سیستم های پزشکی به اندازه کافی قوی عمل نمی کنند،به عبارتی سیستم های پزشکی این نیروها را جذب خود نکردند.»
چگونه می توان سبک زندگی را تغییر داد؟
دکتر گلی در پاسخ به این سوال که سبک زندگی را چگونه می توان تغییر داد بیان کرد:«برای تغییر سبک زندگی همین که بدانیم خواب راحت، مدارا با استرس،رابطه جنسی سالم،پرهیز از سوء مصرف مواد برایمان خوب است،به اندازه کافی کفایت نمی کند بلکه هر کدام از این عوامل فرایندهای شناختی رفتاری دارد که فرد باید آنها را طی کند و مسائلی را بیاموزد وتغییراتی را در باورهای خود صورت دهد تا سبک زندگی سالم حاصل شود.»
وی خاطر نشان کرد:«امروزه مراکز تغییر و بهبود سبک زندگی برای افرادی طراحی شده است که این افرادهنوز بیماری آشکاری ندارند ولی علایم گرانباری استرس،افت کیفیت زندگی درآنها ظاهر شده است و هم چنین در افرادی که دچار بیماری شده اند (به خصوص بیماری های مزمن مانند دیابت ،سرطان ها،فشارخون،بیماری های قلبی و...).»
وی تصریح کرد:«این دسته از افراد می توانند به این مراکز مراجعه کنند ودر کنار درمانی که برای بیماری خود انجام می دهند باید به آنها کمک شود تا بستر زندگیشان وهم چنین دستگاه ایمنی شان نیزتقویت شود.»
دکتر فرزاد گلی ،رئیس موسسه علمی تحقیقاتی دانش تندرستی،در ادامه گفت:«این افراد وارد برنامه ای می شوند و به آنها مشاوره داده می شود تا سبک زندگی و وضعیت کلی خود را بیابند،سیستم عضلانی و اسکلتی شان ارزیابی می شود،وضعیت کلی سلامتی ،عادت ها و... تحلیل می شود و سپس به تناسب نیازی که دارند مداخلات شناختی رفتاری و روان پویشی روی این افراد صورت می گیرد تا نهایتا منجر به تغییر موثر در باورهای سلامت و رفتارهای سلامت این افراد شود.»
وی افزود:«دوره هایی که در حال حاضردر کشورهای توسعه یافته در این زمینه وجود دارد،حداقل دوره های سه هفته ای است که افراد در جایی مقیم می شوند و مداخلات شناختی ،رفتاری و روان پویشی صورت می گیردتا سرمشق سبک زندگی سالم پیدا شود.» وی تاکید کرد:«بعد از اینکه این رفتار ها آموخته شد فرد در طی ارتباط هفتگی یا دو هفتگی ،ماهانه ،به مراکزسری پایی مراجعه کرده و رفتارهای آموخته شده را تقویت کنندو مشکلاتی را که در اجرای آن دارند را اصلاح کنند تا تبدیل به سبک زندگی سالم شود .احساس سالم بودن واحساسات خوشایند مربوطه به سبک زندگی سالم برای فرد ملموس شود.»
دکتر گلی گفت:«گاهی رفتارهای ناسالم حتی بصورت موقت به سازگاری ما کمک می کنند، کمکی که رفتارهای ناسالم به سازگاری می کند باعث میشود به سبک زندگی ناسالم عادت کنیم .»
وی خاطر نشان کرد:«سبک زندگی چیزی نیست که ما فقط در رسانه ها تبلیغ کنیم که سبک زندگی سالم داشته باشیم، نظام سلامت رویه ای را پیش گرفته که فکر می کند سبک زندگی سالم را می تواند با شعارهای سلامت تبلیغ کند البته شایان ذکر است که این امر می تواند مفید هم واقع شود امادر قبال کاری که می تواند نظام سلامت انجام دهد کمک بسیار ناچیزی است.»
دکتر فرزاد گلی اظهارکرد:«برای تغییر سبک زندگی به تدبیرهای تخصصی در حوزه پزشکی روان تنی نیاز است.»
در پاسخ به این سوال که از چه نهادهایی برای تغییر سبک زندگی می توان اقدام کرد ،دکتر گلی گفت:« او لین موردی که بتوان بیان کرد ایجاد یک سیستم و نهاد های پزشکی – روان تنی است،برای مثال وقتی ما دچار مشکلات جسمی می شویم به پزشک متخصص مربوطه مراجعه می کنیم و در عین حال باید تحت نظر پزشک – روان تنی قرار بگیریم تا مراحلی برای تغییر پایدار رفتارها و باورهای سلامت و هم چنین تغییرات روان پویشی صورت بگیرد.»
وی در ادامه افزود:«ما باید ماشین تولید کننده بیماری یعنی سبک زندگی نا سالم را خاموش کنیم که مهم ترین اقدام در این زمینه تغییرسبک زندگی است که نیاز به بررسی تخصصی دارد بنابرایم فقط از راه تبلیغ در رسانه ها نمی توان انجام داد بلکه باید فرد به فرد این تغییرات صورت بگیرد.»
دکتر گلی بیان کرد:«اولین قدم برای سبک زندگی آموزش تکنیک ها و فنون مدارا با استرس است،زیرا هرچه قدر که سیستم روان تنی ما با ثبات تر باشد به عبارتی با استرس بتوانیم راحت تر مدارا کنیم ،توانایی اجرای کارهایی که برای تغییر سبک زندگی می توان انجام داد بیشتر می شود در غیر اینصورت هر چه قدر بی ثبات تر باشیم کنترل کمتری روی خودمان داریم.»
وی اظهار داشت :«اولین مراکز تخصصی روان تنی در حال شروع به کار می باشد،برای مثال در بیمارستان روزبه تهران ،آقای دکتر نجاتی صفاو آقای دکتر اربابی اقداماتی انجام داده اند.دراصفهان هم گروهی تحت نظارت من و آقای دکتر افشار حدود چهار یا پنج سال است درهمکاری با دانشگاه فرایبورک آلمان که پیشگام درپزشکی- روان تنی در دنیا است شکل گرفته است .در حال حاضر در کلینیک هایی محدودی که در تهران و اصفهان وجود دارد که در این زمینه خدماتی ارائه می دهند.»
دکتر گلی در پایان تاکید کرد:«یک مرکز جامع سلامت روان تنی بهبود سبک زندگی در نزدیکی اصفهان تحت عنوان دهکده سلامت با همکاری دانشگاه فرایبورک آلمان و موسسه دانش تندرستی در حال دایر شدن است.»