به گزارش ايسنا، طوفان سهمگين و مرگبار سندي در آمريکا، ذوب شدن بي سابقه حجم زيادي از صفحه يخي عظيم گرينلند و شيوع قارچ مخرب و کشنده در ميان انبوهي از درختان زبان گنجشک در انگليس از جمله جنجال برانگيزترين پديده‌هاي محيط زيستي سال 2012 بودند.
به گفته فعالان محيط زيست و کارشناسان بين المللي حفاظت از طبيعت، مشکلات و بحران‌هاي اصلي محيط زيستي در جهان امروز بايد هرچه زودتر مورد توجه قرار گرفته و اقدامات لازم براي مقابله با آنها صورت گيرد تا کودکان ما و نسل‌هاي آتي بتوانند وارث سياره‌اي پايدار به لحاظ اکولوژيکي و آينده‌اي سازگار با محيط زيست باشند.
با وجود فوريت و ضرورت رسيدگي به اين امر مهم و اهميت جدي مبارزه براي جلوگيري از تشديد بحران‌هاي زيست محيطي، هنوز اکثر دولت‌ها نفع خود و مصلحت سياسي را بر رعايت حقوق محيط زيستي تمام موجودات زنده در سياره زمين و اقدامات پيشگيرانه ضروري براي کنترل اين بحران‌ها ترجيح مي‌دهند.
براساس اين گزارش، پديده‌ها و رويدادهاي مختلف زيست محيطي در سالي گذشت، طيف گسترده‌اي از موضوعات شامل آلودگي‌هاي محيط زيستي، برگزاري چندين اجلاس بين المللي مهم درباره تغييرات جوي و حفاظت از طبيعت و حيات وحش، اقدامات مهم برخي از کشورها با هدف حفاظت موثرتر از محيط زيست، انتشار گزارشات و اخباري از پديده‌هاي منفي و ناخوشايند زيست محيطي و نيز اخبار تاسف بار مرتبط با انقراض گونه‌هاي کمياب و ارزشمند و بالاخره کشف چندين گونه جديد جانوري و گياهي را دربرمي‌گيرد.
در اين گزارش فهرستي از مهمترين پديده‌ها و موضوعات بحث برانگيز زيست محيطي در سال 2012 ميلادي ارائه شده که عبارتند از:
آلودگي‌هاي زيست محيطي در سالي که گذشت؛
در سال 2012 ميلادي سازمان صلح سبز، آلودگي‌هاي حاصل از لاشه يک کشتي ايتاليايي را شناسايي کرد. اين سازمان هشدار داد که مواد شيميايي حاصل از لاشه اين کشتي تفريحي وارد آبهاي درياي اطراف جزيره ايتاليايي و زيباي گيگليو شده است. اين در حالي است که وزارت محيط زيست ايتاليا ادعا کرد که حجم اين آلودگي شيميايي چندان قابل توجه و مهم نيست. صلح سبز که اين بررسي تحقيقاتي را بين 15 تا 18 ماه فوريه سال 2012 در گيگليو انجام داده همچنين اعلام کرد آثاري از وجود هيدروکربن در آب شرب حاصل از کارخانه شيرين کننده آب دريا در اين جزيره مشاهده شده است.
از سوي ديگر خبرگزاري فرانسه به نقل از کارشناسان محيط زيستي در آمريکا اعلام کرد که آثار مواد راديواکتيو حاصل از نيروگاه هسته‌اي فوکوشيما در جلبک‌هاي قهوه‌اي سواحل غربي امريکا مشاهده شده است. در همين رابطه شرکت برق توکيو نيز در گزارش سال 2012 خود اعلام کرد که نشتي حاصل از نيروگاه هسته‌اي فوکوشيما به اقيانوس آرام سرازير شده است. بر اساس اين گزارش حدود 12 تن آب حاوي مواد راديواکتيو از نيروگاه هسته‌اي از کار افتاده فوکوشيما به بيرون نشت کرده و به داخل اقيانوس آرام ريخته است.
خبرگزاري فرانسه هم چنين در گزارش ديگري اعلام کرد که در سال 2012 ميلادي مقامات روسيه از يک مورد نشتي نفت در منطقه قطب شمال اين کشور خبر دادند که منطقه‌اي به وسعت تقريبا 8000 متر مربع را دربرگرفته است. اين مورد نشتي نفت در حوزه نفتي Nenets رخ داد و موجب شد که نفت خام حدود 37 ساعت متوالي بدون کنترل از يک چاه قديمي فوران کند.
همچنين از ديگر آلودگي محيط زيستي در سال 2012 ميلادي مي‌توان به ايجاد يک «چاله گرمايي» حاصل از آلودگي‌هاي هوايي اخير در ايالت‌هاي شرقي آمريکا اشاره کرد که در بروز تغييرات جوي در اين نواحي نقش داشته است. کارشناسان مطالعات جوي در دانشگاه هاروارد تشريح کردند که اين «چاله گرمايي» مانند يک محفظه سرد عمل مي‌کند که اثرات پديده گرايش جهاني را به طور موقت مخفي مي‌کند و سبب بروز تغييرات جوي مهم مي‌شود.
در نيجريه نيز مقامات محلي اين کشور، يک کمپاني نفتي بزرگ ايتاليايي را به عدم واکنش سريع و به موقع نسبت به حادثه نشتي نفت از يکي از خط لوله‌هاي اين کمپاني متهم کردند. نشتي نفت حاصل از اين خط لوله، بخش وسيعي از رودخانه‌ها و مزارع اين ناحيه را آلوده کرد.
همچنين در اين سال صيادان، دانشمندان، فعالان و طرفداران حمايت از محيط زيست در گزارش جامعي هشدار دادند که دو سال پس از وقوع فاجعه بي‌سابقه نشتي نفت در آبهاي ساحل خليج امريکا مربوط به فعاليت‌هاي شرکت نفتي BP، پيامدهاي مرگبار و آلوده کننده اين فاجعه هنوز به پايان نرسيده و ممکن است تا مدت زمان بيشتري نيز ادامه پيدا کند. از جمله اين پيامدهاي خطرناک و مرگبار مي‌توان به مرگ مرموز تعداد زيادي از دلفين‌ها اشاره کرد و يا صخره‌هاي مرجاني پوشيده از نفت که در اعماق آبهاي اين منطقه در حال تلف شدن و نابودي هستند. اين صيادان و کارشناسان محيط زيستي در عين حال ميگوها و خرچنگ‌هاي نابينايي را در اين منطقه پيدا کردند که روي پوسته‌هاي آنها حفراتي ديده مي‌شد.
مهمترين اجلاس‌هاي بين المللي جوي و زيست محيطي در سال 2012
در سال گذشته مرحله بعدي مذاکرات جهاني تغييرات جوي با هدف بررسي اقدامات لازم براي مقابله با پديده گرمايش زمين در بن برگزار شد.
به گزارش خبرگزاري فرانسه، در اين مذاکرات کشورهاي فقير و ثروتمند گردهم آمدند به اين اميد که براي دسترسي به اهداف کاهش گازهاي گلخانه‌اي و در نتيجه متوقف ساختن روند گرم شدن سياره زمين به نتايج موافقي دست پيدا کنند. اما بار ديگر اين دور از مذاکرت جوي سازمان ملل نيز بدون نتيجه گيري مطلوب درباره نحوه تقسيم وظايف و مسووليت‌هاي هر کشور براي مقابله با پديده گرمايش جهاني، خاتمه يافت.
به گزارش خبرگزاري آسوشيتدپرس، کارشناسان زيست محيطي معتقدند علت اصلي عدم موفقيت براي نتيجه گيري قطعي در اين مذاکرات اين است که دولت‌هاي جهان هنوز بر سر اين مساله که کدام کشورها فقير و کدام کشورها ثروتمند هستند، به توافق نرسيده‌اند.
يکي ديگر از نشست‌هاي مهم بين المللي در سال 2012 ميلادي اجلاس ريو+20 بود که با هدف بحث و تبادل نظر در زمينه توسعه پايدار از تاريخ 20 لغايت 22 ژوئن در شهر ريو دوژانيرو در برزيل و با حضور بيش از 30 نفر از سران کشورها، دولت‌ها و هزاران نفر از رهبران بخش‌هاي تجاري و جامعه مدني برگزار شد. هر چند قرار بود در اين اجلاس سران جهان به جستجوي راه کاري موثر براي کمک به سياره زمين و نجات آن بپردازند اما اين اجلاس بين المللي نيز با موجي از نارضايتي پايان يافت.
کنفرانس سازمان ملل در عرصه توسعه پايدار در حالي به پايان رسيد که مذاکره کنندگان و مقامات دولت‌هاي جهان پس اتمام نشست‌ها، تلاش‌هاي خود را در جهت دستيابي به يک جمع بندي مفيد و پيشرفتي موثر در مسير تحقق اهداف توسعه پايدار ناموفق ديدند.
در سال 2012 همچنين بزرگترين کنگره جهاني حفاظت از طبيعت در کره جنوبي برگزار شد و بيش از 8000 کارشناس و مقام رسمي از حدود 170 کشور مختلف در جزيره «ججو» گردهم آمدند تا به تبادل نظر درباره برخي از مسائل و مشکلات محيط زيستي بپردازند. در اين اجلاس اتحاديه جهاني حفاظت از طبيعت بر اجراي طرح «سرمايه گذاري در بخش امرار معاش» تاکيد کرد. از موضوعات ديگر توافق شده در اين کنگره بحث «تقويت طبيعت» و کمک گرفتن از آن براي ايجاد اکوسيستم‌هاي مقاوم‌تر و نيز مردم و جوامع و اقتصاد سالم‌تر بود.
بعلاوه در اين سال دور ديگري از مذاکرات جوي سازمان ملل در پايتخت قطر برگزار شد که مهمترين دستاورد اين اجلاس، توافق بر سر تمديد پروتکل کيوتو بود. در اجلاس دوحه نزديک به 200 کشور حاضر در مسير تلاش براي کنترل پديده گرمايش جهاني بر سر تمديد پروتکل توکيو به توافق رسيدند.
اقدامات مهم کشورهاي مختلف در جهت حفاظت از محيط زيست
از مهمترين اقدامات و تمهيدات در جهت حفاظت از طبيعت و حيات وحش در سال 2012 مي‌توان به برنامه چين براي حفاظت از گونه کمياب ميمونهاي طلايي، ايجاد پارک ملي جديد براي حفاظت از کمياب ترين گربه وحشي جهان موسوم به «پلنگ آمور» در روسيه، ارائه پروژه گسترده استراليا براي حفاظت از کوآلاها، اقدامات جدي برزيل براي سرکوب قاچاق سودآور حيوانات وحشي، تلاش فعالان صلح سبز براي ممانعت از فعاليت شرکت نفتي شل در قطب شمال، پيشنهاد IUCN براي ثبت چهار شگفتي طبيعي در فهرست ميراث جهاني و بالاخره ارائه طرح عظيم استراليا براي احداث بزرگترين شبکه پارک‌هاي حفاظت شده دريايي اشاره کرد.
مهمترين گونه‌هاي در معرض انقراض در سالي که گذشت
به گفته کارشناسان بين‌المللي حفاظت از حيات وحش، در سال 2012 ميلادي 97 گونه گونه پرندگان دريايي، 14 گونه از پرندگان بومي و کمياب هند، نوعي پستاندار کمياب آسيايي موسوم به «سائولا» شبيه به گاوهاي وحشي که شاخ‌هاي صاف و بلند دارد، گاوهاي دريايي با نام لاتين «دوگونگ»، 66 گونه مرجان دريايي در آبهاي آمريکا، دو گونه صخره مرجاني در «ميکرونزيا» و جزاير «راجا آمپات»، گونه گياهي «بتا پاتولا»، دو گونه پيتون برمه‌اي، ميمون «کائوتا تي تي»، ماهي مرکب غول پيکر استراليايي، قورباغه رنگارنگ «هولا»، دو گونه شاه کبرا، سفره ماهي پلنگي «ويپراي»، ايگوآناي دم خاردار «نولاسکو»، خفاش ميوه قرمز و چندين گونه گياهي نيز جزو گونه‌هاي در معرض خطر انقراض در فهرست اتحاديه جهاني حفاظت از طبيعت و نيز در فهرست گونه‌هاي در معرض خطر امريکا معرفي شدند. در ميان اين گزارشات، خبر انقراض نسل کرگدن‌هاي جاوان در ويتنام نيز منتشر شد.
گونه‌هاي تازه کشف شده در سال 2012 ميلادي
به گفته کارشناسان حيات وحش، در يک سال گذشته گونه‌هاي جديد نظير گونه شبه ميگو در غار نيومکزيکو، گونه‌هاي جديدي از دوزيستان در مالزي، گونه جديدي از سخت پوستان در اسپانيا از نوع خرچنگ‌هاي «اسکوات»، گروه جديدي از روباه‌هاي کمياب کاليفرنيايي و نيز گونه بسيار کمياب مارهاي هندي در يک منطقه حفاظت شده کشف شدند.