هر ساله در پاییز و زمستان به دلیل پدیده اینورژن یا وارونگی دما، هوا در کلانشهرهایی مانند تهران آلوده می‌شود. هنگام اینورژن برخلاف حالت طبیعی با افزایش ارتفاع دما نیز زیاد می‌شود و در این شرایط درجه حرارت پایین جو کمتر از طبقه فوقانی است و وارونگی دما معمولاً باعث به دام افتادن آلودگی هوا در ارتفاع نزدیک زمین می‌شود.
در آستانه ورود به ماه مهر قرار داریم و پاییز امسال متفاوت از پاییز سال‌های گذشته خواهد بود و علاوه بر خطر اینورژن، کرونا هم ریه تهرانی را نشانه گرفته است و به مشکل تشدید بیماری‌های ریوی در پاییز و زمستان می‌افزاید.
همچنین بر اساس گزارش‌های سازمان بهداشت جهانی، ذرات معلق می‌توانند ویروس کرونا را با خود حمل کرده و به افزایش امکان سرایت بیماری به دیگران کمک کنند. لذا کاهش این ذرات اهمیت بیشتری نسبت به گذشته پیدا کرده است.
تهران از ابتدای سال و در بهار و تابستان امسال فقط ۱۵ روز هوای پاک، ۱۳۱ روز هوای قابل قبول، ۳۶ روز هوای ناسالم برای گروه‌های حساس جامعه و ۲ روز هوای ناسالم برای همه افراد داشته است.
این در حالی است که در مدت مشابه سال قبل، پایتخت ۲۵ روز هوای پاک، ۱۳۴ روز هوای قابل قبول، ۲۴ روز هوای ناسالم برای گروه‌های حساس جامعه و یک روز هوای ناسالم برای همه افراد جامعه داشت.
مشکل آلودگی هوا از معضلات همه ساله تهرانی‌ها است و مدیران شهری ایده و نظرات مختلفی جهت مقابله با آن داشته‌اند از اجرای طرح زوج و فرد از در منازل گرفته تا تعطیلی مدارس، اما گاهی هیچ یک از این راهکارها، آلودگی هوا در تهران را از بین نبرده و مسوولان دست به دامن باد و باران شده‌اند به طوری که پیروز حناچی شهردار تهران هم سال گذشته به این موضوع اشاره کرد و با واکنش‌های زیادی از سوی منتقدین همراه شد.
اما اکنون همزمان با نزدیک شدن به پاییز مسوولان چه راهکارهایی برای مقابله با آلودگی هوا دارند تا کرونا و آلودگی دست به دست هم، مردم به ویژه کودکان و سالمندان را از پای در نیاورند. درباره این موضوع، زهرا صدراعظم نوری، رئیس کمیسیون سلامت، محیط زیست و خدمات شهری شورای شهر تهران به خبرنگار فارس گفت: هر ساله در آذر و دی پدیده اینورژن یا وارونگی دما به وقوع می‌پیوندد و با افزایش تردد خودروها و میزان مصرف سوخت‌های فسیلی آلودگی شدت می‌یابد.
کمیته اضطرار آلودگی هوا زودتر دست به‌کار شود
این عضو شورای شهر تهران افزود: اخیرا به کمیته اضطرار آلودگی هوا و برخی از نمایندگان دستگاه‌ها اعلام شد تا تمهیداتی برای زمستان و پاییز جهت مقابله با آلودگی هوا اتخاذ کنند البته دولت هم باید پیش‌بینی‌ها و آینده‌نگری‌ها را در این زمینه مدنظر قرار دهد و تمهیداتی پیش‌بینی کند.
تشکیل جلسه کمیسیون کلانشهرهای دولت در مورد آلودگی هوا در شرایط کرونایی
رئیس کمیسیون سلامت و محیط زیست شورای شهر تهران ادامه داد: البته در کمیسیون کلانشهرهای دولت نیز اخیرا جلسه‌ای تشکیل شد که من نیز در این جلسه شرکت کردم و این موضوع مورد طرح قرار گرفت که تعطیلات زمستانی و تمهیداتی جهت مقابله با آلودگی هوا اتخاذ شود.
نوری بیان داشت: البته به دلیل اینکه مدارس و دانشگاه‌ها به صورت کامل حضوری نیست و رفت و آمدها در زمستان و پاییز قطعا در سطح شهر کمتر است، ترافیک نسبت به سال‌های قبل کاهش می‌یابد.
لغو طرح ترافیک سبب آلودگی هوا می‌شود
این عضو شورای شهر تهران در پاسخ به این پرسش که آیا طرح ترافیک در پاییز و زمستان ادامه می‌یابد یا خیر،گفت: اجرای طرح موفق بوده و نتایج مؤثری را داشته است از طرفی تحقیقات و بررسی‌ها نشان می‌دهد لغو طرح نه تنها اثری در کاهش کرونا نداشته بلکه سبب افزایش ترافیک، آلودگی هوا و نارضایتی مردم شده است.
زهرا نژاد بهرام، عضو هیات رئیسه شورای شهر تهران هم درباره آلودگی هوا در پایتخت در شرایط کرونایی به خبرنگار فارس گفت: بارها گفته‌ایم که شورای شهر و شهرداری تهران به تنهایی در مدیریت آلودگی هوای شهر نقشی ندارند و این حوزه زیرنظر سازمان محیط زیست است چرا که قانون هوای پاک زیر نظر این سازمان طراحی می‌شود.
ضرورت تصویب لایحه مدیریت واحد شهری
وی به ضرورت تصویب لایحه مدیریت واحد شهری اشاره کرد و گفت:حل معضلات شهر تهران بستگی به تصویب لایحه مدیریت واحد شهری دارد البته در شرایط کرونایی شرایط ویژه و خاص است و همه دستگاه‌ها باید خود را ملزم به اجرای تمهیدات جهت مقابله با آلودگی هوا کنند.
آمادگی مدیریت شهری برای همکاری با دستگا‌ها
عضو هیات رئیسه شورای شهر تهران گفت: در پاییز و زمستان احتمالا با موج‌های جدید کرونا مواجه شویم و باید پیش بینی‌ها از الان جهت مقابله با کرونا و آلودگی هوا انجام شود و مدیریت شهری آمادگی همکاری با سایر دستگاه‌های مربوطه را دارد.
ورود روزانه 586 تن آلاینده به ریه تهرانی‌ها توسط خودروهای سواری
برخی از کارشناسان ریشه آلودگی هوا را در سوخت ناشی از خودروهای سورای می‌دانند و معتقدند توجه به این موضوع سبب موفقیت در مقابله با آلودگی هوا می‌شود. حسین شهیدزاده، مدیر عامل شرکت کنترل کیفیت هوای تهران درباره این موضوع اظهار داشت: تعداد کل خودروهای سواری تهران، حدود ۳ میلیون و 435 هزار دستگاه برآورد می‌شود که از این تعداد بیش از 100 هزار دستگاه از سن فرسودگی عبور کرده و علاوه بر مصرف بالای سوخت، آلایندگی بالایی نیز تولید می‌کنند.
وی با اشاره به اینکه میزان انتشار خودروهای سواری تهران سالانه مجموعا 579 هزار تن است، اظهار کرد: خودروهای سواری هر روز یک هزار و 586 تن آلاینده‌های بیماری‌زا، وارد ریه شهروندان تهرانی می‌کنند.
شهیدزاده با بیان اینکه 82 درصد اکسیدهای گوگرد و 23 درصد ذرات معلق هوای تهران از کل انتشار آلایندگی ناشی از وسایل نقلیه مختلف را خودروهای سواری تولید می‌کنند، تصریح کرد: سهم این خودروها در تولید منواکسیدکربن 46 درصد، اکسیدهای نیتروژن 45 درصد و ترکیبات آلی فرار 43 درصد است.
مدیر عامل شرکت کنترل کیفیت هوای تهران با تأکید بر آغاز فصل پاییز و نزدیک شدن به زمان بروز پدیده وارونگی دما (اینورژن) که افزایش آلودگی هوای پایتخت را به دنبال دارد، خاطرنشان کرد: بدون تردید، عدم اجرای طرح ترافیک و عدم کنترل معاینه فنی خودروهای عبوری، میزان تراکم آلاینده‌ها در هوای تهران و آثار و عوارض ناشی از آن را دوچندان می‌کند.
ضرورت تدوین راهکار مقابله با آلودگی هوا در زمستان سخت کرونایی
هوای کلانشهرهایی مانند تهران سال‌هاست که پاییز و زمستان آلوده است و حتی و بهار و تابستان هم از این معضل در امان نیست. زمستان ذرات معلق و تابستان‌ها ازن، بلای جان تهرانی‌ها شده است و حالا کرونا هم با ازن و ذرات معلق هم دست شده و ریه تهرانی‌ها را نشانه گرفته است. اکنون باید دید مسوولان و مدیران مربوطه چه اقدامی انجام می‌دهند و آیا جهت مقابله با آلودگی هوا طرحی نو در می‌اندازند یا همچنان منتظر باد و باران خواهند بود؟
فارس