بیژن زنگنه دیروز (دوشنبه، ششم مردادماه) در آیین اعطای گواهینامه صلاحیت حرفه‌ای فرمانده صحنه در وزارت نفت دلیل حضورش در این مراسم را اهمیت مقوله بهداشت، ایمنی، محیط زیست (اچ‌اس‌یی) با تمرکز بر ایمنی دانست و اظهار کرد: صنعت نفت به دلیل ماهیتش در همه مراحل اعم از اجرا و بهره‌برداری با انواع خطرات از جمله آتش، مواد سمی و... روبه‌رو است.
وی بر ضرورت توجه به مقوله اچ‌اس‌یی با توجه به ماهیت صنعت نفت تأکید کرد و گفت: هر اشتباهی در صنعت نفت سبب از دست رفتن جان یک انسان و از هم پاشیدن یک خانواده می‌شود، بنابراین ما در مقابل جان افراد و همچنین ثروت ملی مسئولیم.
وزیر نفت با بیان اینکه توصیه به مراقبت تنها یک مقوله دینی، اخلاقی و تقوایی نیست، بلکه مسئله حرفه‌ای است، افزود: در این زمینه کارهای بزرگی در دنیا انجام شده است که باید با تعهد اخلاقی نسبت به انجام وظایفمان براساس استانداردهای مشخص‌شده، عمل کنیم.
زنگنه با اشاره به اینکه موضوع اچ‌اس‌یی از زمان طراحی یک پلنت آغاز و در طرح‌های صنعت نفت نیز با تأمین تجهیزات، تخصیص نیروی انسانی ماهر، انجام آموزش‌های لازم و در نهایت پیاده و اجرای منظم و دقیق انجام می‌شود، تأکید کرد: به این نکته باید توجه کرد که مسئولیت اچ‌اس‌یی تنها با این واحد نیست، بلکه تک تک کارکنان در این زمینه مسئولیت دارند. به‌عنوان نمونه وقتی حادثه‌ای اتفاق افتاد نخست کسی که در محل حضور دارد باید به مقابله بپردازد و سپس خبر آن را اعلام کند.
وی با بیان اینکه همه تلاشمان این است حادثه‌ای در صنعت نفت اتفاق نیفتد، اما در صورت وقوع چه باید کرد؟ به حادثه پتروشیمی بوعلی سینا در تابستان سال ۱۳۹۵ اشاره کرد و گفت: وقتی در محل حادثه (ماهشهر) حاضر شدم افراد زیادی با بی‌سیم در حال صحبت بودند. به‌عنوان نخستین موضوع به آنها اعلام کردم که من تخصصی در زمینه فرماندهی عملیات مقابله با آتش ندارم و باید خاموش کردن این آتش به یک فرمانده سپرده شود و ما باید از او پشتیبانی کنیم.
وزیر نفت ادامه داد: با سپردن مدیریت این حادثه به یک فرمانده، بی‌سیم‌ها خاموش شد و با فرماندهی این آتش بدون هیچ خسارت انسانی خاموش شد. در واقع فرماندهی عملیات حوادث بسیار مهم است و یک فرمانده برای کنترل اوضاع باید عاری از احساس باشد.
ضرورت ارزیابی تاسیسات نفتی از نظر ایمنی
زنگنه با بیان اینکه کارهای خوبی در زمینه فرماندهی صحنه در حوادث صنعت نفت انجام شده، اما هنوز گام نخست است، گفت: ما در HSE به‌خصوص ایمنی به انضباط و فرهنگ‌سازی نیاز داریم. به‌عنوان نمونه اکنون در زمینه ماسک زدن به انضباطی رسیده‌ایم، زیرا باورمان شده خطر جدی است و اشتباه به معنی مرگ است. تا این احساس را نداشته باشیم عمل نمی‌کنیم. این طبیعت بشر است و باید برای آن فرهنگ‌سازی شود.
وی با تأکید بر اینکه همه تأسیسات صنعت نفت باید از نظر ایمنی از سوی مشاوران درجه یک بین‌المللی ارزیابی شود، افزود: همچنین مشاوران ارزیابی تأسیسات در ایران نیز باید تقویت شوند و با ارزیابی تأسیسات، مشکلات و نقاط ضعف را بگویند.
وزیر نفت ادامه داد: این کارها را در دنیا بیمه‌ها انجام می‌دهند، اما در ایران بیمه‌ها بدون ارزیابی و بررسی مشکلات تأسیسات را بیمه می‌کنند، در حالی که در دنیا اگر بخواهند تأسیسات را بیمه کنند نخست ارزیابی ایمنی انجام می‌دهند، سپس متناسب با وضع آن نرخ بیمه را اعلام می‌کنند.
وی با یادآوری دیدار خود با بیمه‌های کشور در زمان ریاست عبدالناصر همتی در بیمه مرکزی اظهار کرد: در آن دیدار، درخواست کردم در بیمه کردن تأسیسات نفتی با افزایش نرخ بیمه سختگیری کنند و عنوان کردم این سختگیری سبب حفظ جان و مال مردم و کشور می‌شود.
«حادثه» نتیجه اشتباهات به هم پیوسته
زنگنه با بیان اینکه یکی از کارهای فرماندهی در حوادث این است که در شرایط عادی ابزار مورد نیاز در زمان حادثه را بررسی کنند، تصریح کرد: هر حادثه‌ای اتفاق می‌افتد باید ده‌ها جلسه برای آن تشکیل و ارزیابی شود. متأسفانه در کشور ما روال این است حادثه که اتفاق افتاد عموماً مدیران به هر دلیلی سعی می‌کنند سریع از آن عبور کنند و مسئولیت را بر گردن کسی بیندازند که دیگر نیست. در حالی که اینطور نیست. حادثه نتیجه اشتباهات به هم پیوسته است.
وی با یادآوری اینکه وقتی حادثه رگ سفید اتفاق افتاد، چند جلسه به غیر از جلسات شرکت ملی مناطق نفت‌خیز جنوب و شرکت ملی حفاری ایران گذاشتیم که از آن سه دستورعمل استخراج شد که هم‌اکنون در حال اجراست، تصریح کرد: این دستورعمل‌ها شامل داشتن گواهی صلاحیت حرفه‌ای از سوی کسی که با دستگاه حفاری کار می‌کند، تأیید دستگاه‌های حفاری از سوی بازرسی فنی سلامت و ضرورت به‌روزرسانی دستور عمل عملیات حفاری است.
وزیر نفت با بیان اینکه لاپوشانی کردن دلایل حوادث، افزایش مرگ‌ومیر را به همراه دارد، گفت: الحمدالله در این سال‌ها با ابلاغ این دستورعمل‌ها حوادث آسیب‌پذیر به‌شدت پایین آمده، اما کفایت نمی‌کند و نباید راضی شویم.
ضرورت گسترش فعالیت شورای «سلام» در صنعت نفت
زنگنه با تأکید بر اینکه نه‌تنها در شرکت‌های اصلی نفت، بلکه نیروهای پیمانکاری و پتروشیمی‌هایی که خصوصی‌سازی شدند نیز باید روی موضوع اچ‌اس‌یی حساس باشیم چون ما مسئولیم و مردن یک فرد را نمی‌توان جبران کرد، اظهار کرد: امیدوارم دوستان و همکاران در موضوع اچ‌اس‌یی دقت کنند و مانورهای کافی داشته باشند. ساده‌نگر نباشند. این ساده‌نگری سبب از دست رفتن جان افراد می‌شود. ما باید سختگیری کنیم. همانند پدر مادری که در برخی مسائل برای فرزندان خود سختگیری می‌کنند.
وی گفت: تقاضا می‌کنم شورای سلام بیشتر در صنعت نفت فعال باشد، بسیاری از مقررات و دستورعمل‌ها باید در این شورا تدوین و ابلاغ شود، حداقل سالانه باید یک گزارش ایمنی از همه واحدهایمان داشته باشیم.
وزیر نفت با بیان اینکه امیدوارم این فرماندهان صحنه که تربیت شدند کارشان را درست انجام دهند و باید از آنها حمایت شود تا جا بیفتند که کمی زمان‌بر است، تصریح کرد: ان‌شاء‌الله کمترین حوادث را در صنعت نفت شاهد باشیم و همه فرزندان صنعت نفت زیر سایه پدرشان باشند، ثروت ملی حفظ شود و تداوم تولید را بهتر از گذشته داشته باشیم.
شرکت ملی نفت ایران