به گزارش روابط عمومی اداره کل حفاظت محیط زیست خراسان جنوبی، در عملیات ضدعفونی شهری، مایعات ضدعفونی کننده ضد ویروس و ضد باکتریایی مورد مصرف قرار می‌گیرند که محلول اصلی غالب در آن، آب ژاول یا همان وایتکس می‌باشد. استفاده از این محصول ضدعفونی کننده شیمیایی در حالی برای مقابله با ویروس کرونا رایج شده است که دهه‌ها است نهادهای بهداشتی و زیست‌محیطی در سطح جهان نسبت به عوارض استفاده از این مایع شیمیایی بر سلامت انسان و محیط زیست هشدار جدی داده‌اند.
اکنون، یک بار دیگر، کارشناسان محیط زیست با دیده تردید به عملیات ضدعفونی شهرها با مواد ضد ویروسی می‌نگرند و توصیه به توقف این عملیات دارند. زیرا استفاده از مواد ضدعفونی کننده شیمیایی، نه تنها عوارض جبران‌ناپذیری را بر محیط‌زیست بر جای گذارده، بلکه سلامت شهروندان را نیز با خطرات جدی مواجه می‌سازد.
هر چند در اوایل شیوع کرونا گندزدایی محیط شهری و روستایی ساماندهی شده نبود ولی به نظر می رسد در حال حاضر این روند اصلاح شده و اجازه هر گونه محلول پاشی بدون برنامه داده نمی شود.
کاربرد در سطح وسیع ممنوع
به گفته مدیر کل حفاظت محیط زیست خراسان جنوبی بطور کلی اینگونه مواد شیمیایی که ساخته دست بشر هستند اثرات خود را در طبیعت بر جای می گذارند.
دکتر اکبری با بیان اینکه برای مقابله با ویروس کرونا، استفاده از مواد ضد عفونی کننده در سطح شهرها و روستاها شایع شده، افزود: مساله مهم این است که از این مواد در نقاطی که احتمال آلودگی بالاست استفاده شود و از کاربرد وسیع آن پرهیز شود.
وی با بیان اینکه استفاده از مواد ضدعفونی کننده در سطح وسیع کارایی لازم را ندارد،افزود:استفاده در سطح وسیع از این مواد شیمیایی نه تنها اتلاف و هدررفت منابع را در پی دارد بلکه موادی که از این طریق وارد طبیعت می شوند در دراز مدت آسیب زننده هم خواهند بود.
در اماکن شلوغ ازضدعفونی کننده ها استفاده شود
وی با اشاره به اینکه باید در اماکن شلوغی مانند ایستگاه های اتوبوس و یا عابر بانک ها که مراجعه کنندگان زیادی دارند از مواد ضدعفونی کننده استفاده شود، گفت: در جاهایی که در معرض نور آفتاب هستند استفاده از این مواد نیازی نیست.
وی با بیان اینکه بیشتر مواد ضدعفونی کننده که در حال حاضر مورد استفاده قرار می گیرد آب ژاول رقیق شده و یا وایتکس رقیق شده است، گفت: استفاده زیاد و غیر اصولی از این مواد در فضاهای بسته مانند اتاق هم زیان آور است و اگر این مواد با سایر مواد شیمیایی مخلوط شود که اثر تخریب آن بیشتر هم خواهد شد. وی با اشاره به مثالی در همین زمینه عنوان کرد : استفاده از سموم برای دفع آفات مزارع و باغات هم اگر بر مبنای خاصی نباشد ممکن است جانداران مفید مزارع و باغات را از بین ببرند و در دراز مدت حشرات آسیب رسان طغیان و یا رشد کنند که بر همین اساس نیاز است اینگونه سم پاشی ها علمی و دقیق صورت گیرد .
ضدعفونی محیط در سطح وسیع هیچ توجیهی ندارد
مدیر کل حفاظت محیط زیست خراسان جنوبی با اشاره به اینکه در حال حاضر سیاست فعلی در سطح کشور ضدعفونی کردن محیط در سطح وسیع نیست، ادامه داد: محیط زیست عضو کمیته مبارزه با کرونا نیست ولی مبادله اطلاعات با مرکز بهداشت در مواردی صورت می گیرد و باید گفت ضدعفونی محیط بصورت وسیع و غیر اصولی هیچ توجیهی ندارد. اکبری بیان کرد: اینگونه استفاده از مواد ضدعفونی کننده در سطح وسیع باکتری ها و قارچ های مفید محیط زیست را از بین می برد بنابراین ۴۰ نقطه که احتمال آلودگی در آنها بیشتر است بر اساس پروتکل هایی تعیین شده باید ضد عفونی شوند .
ضدعفونی کردن محیط بر اساس غلظت های خاص صورت گیرد
مدیر کل منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان جنوبی هم با بیان اینکه یگان منابع طبیعی در مأموریت های ضدعفونی شهرها با مجموعه های مختلف همراهی داشته اند، گفت: هر چند نمی توان منکر صدماتی که ممکن است مواد ضد عفونی کننده بر محیط زیست وارد کند، شد ولی در شرایط فعلی که ویروس کرونا شایع شده و پای جان انسان ها در میان است انجام چنین اقدامات پیشگیرانه ای اجتناب ناپذیر است .
مهندس نصرآبادی با بیان اینکه جابجایی این مواد ضد عفونی کننده ممکن است توسط باد هم صورت گیرد، افزود: مهم این است که ضدعفونی محیط حساب شده و بر اساس غلظت های خاص صورت گیرد و روی سطوح فلزی پاشیده شود و در صورت امکان بصورت دستی باشد تا خودرویی که همه فضاهای سبز را هم در بر می گیرد.
وی بیان کرد: در کل سلامت مردم در این شرایط خاص مورد توجه قرار گرفته و خطر کرونا به مراتب بسیار بالاتر است و از طرف دیگر با توجه به بارندگی های خوبی که داشته ایم می توان امیدوار بود اثرات این مواد هم کاهش یافته است.
وی بیان کرد: در این بازه زمانی نیازی به محلول پاشی محیط شهری و روستایی مانند هفته های گذشته نیست.
اصلاح روش غیر اصولی گند زدایی محیط شهری و روستایی
به گفته کارشناس بهداشت محیط و حرفه ای مرکز بهداشت شهرستان بیرجند محلول پاشی محیطی در اوایل شیوع کرونا با توجه به اینکه دستورالعملی هنوز ابلاغ نشده بود به شکل غیر اصولی انجام می شده که در حال حاضر این رویه با ابلاغ پروتکل های بهداشتی اصلاح شده است. کربلائیان با بیان اینکه این روش گندزدایی محیط در اوایل که بیشتر بصورت کپی برداری از سایر کشورها در ایران هم رایج شد در قطع زنجیره انتقال کرونا چندان تاثیرگذار نبوده است، افزود: این روش ها در حجم بالا بلحاظ اقتصادی بصرفه نبوده و علاوه بر این بلحاظ آسیب به محیط جای تأمل داشته است.
تعریف یک برنامه هدفمندبرای گندزدایی
وی با اشاره به فعالیت کمیته بهداشت محیط و نظارت بر روند اجرای اینگونه عملیات ها در سطح استان از هدفمند کردن گندزدایی محیط خبر داد و بیان کرد: ۴۰ نقطه برای انجام این عملیات در قالب یک پروتکل کشوری تعریف شده که گندزدایی معابر و آسفالت خیابان ها از آن حذف و برای جلوگیری از آسیب به محیط زیست کلا ممنوع شده است.
وی ادامه داد: بر اساس این برنامه هدفمند بطور مثال گندزدایی بازار روزها، بازار مرکزی ، ایستگاه های اتوبوس و .... توسط متولیان آن مجموعه که شهرداری است انجام می شود و کسی حق ورود ندارد و یا بطور مثال مدیریت شعب بانک های استان گندزدایی عابر بانک ها را بر اساس دستور العملی که به دستگاه ها صدمه وارد نکند در دستور کار دارد . وی با بیان اینکه در اوایل شیوع کرونا حجم زیادی از مواد ضد عفونی کننده در کشور بعلت عدم استفاده درست به هدر رفته،گفت: محلول پاشی بر روی درختان و فضای سبز و ..... هم ممنوع است و در پارک ها بر اساس یک پروتکل خاص اجرایی می شود .
وی بیان کرد: با توجه به ورود گروه های جهادی به این موضوع تلاش شده آموزش های لازم به آنها داده شود و از طرف دیگر جلوی این کار هم گرفته شده است.
سازمان حفاظت محیط زیست