امروزه نیروی انسانی یا همان نیروی کار به عنوان مهمترین و بزرگترین سرمایه هر کشور و جامعه با هدف توسعه اقتصادی و رفاهی مورد توجه ویژه قرار دارد که نیازمند برنامه‌ریزی دقیق و کاربردی برای رسیدن به اهداف مورد نظر است.
اما یکی از عواملی که به عنوان تهدید جدی برای این سرمایه عظیم قلمداد می‌شود رعایت نشدن نکات ایمنی در محیط‌های کاری و عدم فراهم کردن زیرساخت‌ها و آموزش کافی و اصولی به کارگران در این محیط‌ها است.
همچنین ما در این گزارش برآنیم تا به علت رعایت نشدن نکات ایمنی در محیط‌های کاری بپردازیم، موضوعی که خسارت‌های زیانباری را به اقتصاد کشور وارد می‌کند.
اهمیت رعایت نکات ایمنی در محیط کاری به حدی بالاست که در دهه‌های اخیر سازمان‌ها و شرکت‌های بزرگ جهانی در کشور‌های توسعه یافته ، آن را در حوزه رقابت پذیری صنعتی به عنوان یکی از مهمترین اولویت‌های خود قرار داده اند و معتقدند رعایت نشدن نکات ایمنی و فراهم نساختن زیرساخت‌های آن از اشتغال مهمتر است چرا که یک اتفاق ساده می‌تواند خسارت‌های بالا و غیرقابل پیش‌بینی را به بدنه صنعت وارد کند.
آنچه که اهمیت بالایی دارد این است که برخی به اشتباه رعایت نکات ایمنی را تنها مختص کارگاه‌های صنعتی و عمرانی می‌دانند و همین امر سالانه خسارت‌های زیادی را به کشور‌های کمتر توسعه یافته و در حال توسعه وارد می‌کند.
رعایت نکات ایمنی همانطور که در محیط‌های صنعتی و عمرانی الزامی است در تمامی شرایط از جمله رانندگی، محیط‌های اداری، ورزشی، محیط‌های رفاهی ، هنگام استراحت و ... ضروری است و نباید فراموش کرد که خطر همواره در کمین است.
تعریف ایمنی:
ایمنی واژه‌ای است که امروزه در همه کار‌ها کاربرد دارد و بسته به تعریف و کاربرد آن می‌توان تعاریف مختلفی را برای آن بیان کرد ، اما به طور کلی می‌توان گفت ایمنی عبارت است از میزان درجه دور بودن از خطر و فرهنگ ایمنی محصول ارزش‌ها ، گرایش‌ها ، صلاحیت‌ها و الگو‌های فردی و اجتماعی است که به وسیله آن می‌توان میزان تبعیت کارکنان از سبک و شیوه مدیریت ایمنی و بهداشت سازمان را مشخص و حوادث را به میزان قابل توجه کاهش داد.
حال سوال اینجاست، کدام قشر از جامعه توجه کمتری به رعایت نکات ایمنی دارند؟
نرگسی معاون اداره کل تعاون کار و رفاه اجتماعی استان ایلام در گفت و گو با خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از ایلام ، بیشترین حوادث رخ داده سال جاری استان ایلام در محیط‌های کاری را در حوزه کارگاه‌های ساختمانی عنوان کرد و افزود: از ابتدای سال ۹۸ تاکنون ۸۳ مورد حادثه در این محیط‌ها اتفاق افتاده است.
نرگسی سقوط از ارتفاع را بیشترین عامل حوادث در محیط‌های ساختمانی برشمرد و افزود: به منظور کنترل این حوادث ۳ اکیپ نظارتی در شهر ایلام به کارگاه‌های ساختمانی نظارت می‌کنند.
او با اشاره به اینکه بیشتر حادثه دیدگان استادکاران و افراد باسابقه بوده‌اند علت اصلی این اتفاقات را کم توجهی کارگران به رعایت اصولی نکات ایمنی دانست. موضوعی که در کنار خسارت‌هایی که به نیروی انسانی وارد می‌کند موجب وارد شدن خسارت به دولت و جامعه نیز می‌شود ، چرا که اتفاقات و حوادث محیط‌های کاری دارای دو جنبه شخصی و عمومی هستند.
مرگ هر نفر در محیط کار یک میلیارد تومان به بدنه دولت خسارت وارد می‌کند
اسدی نیا رئیس بازرسی اداره کل تعاون کار و رفاه اجتماعی در گفت وگو با خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از ایلام ،گفت: خسارت‌هایی که به دلیل رعایت نشدن نکات ایمنی به دولت وارد می‌شوند دارای دو جنبه مستقیم و غیرمستقیم هستند.
او خسارت‌های طول درمان و غرامت را جز خسارت‌های مستقیم برشمرد و گفت: کمترین خسارت‌ها همان خسارت‌های مستقیم هستند و مرگ هر نفر در محیط‌های کاری به طور کلی یک میلیارد تومان به بدنه دولت خسارت وارد می‌کند.
اسدی نیا ادامه داد: بنابر آنچه که بیمه مرکزی استان ایلام اعلام کرده است از ابتدای سال جاری تاکنون بیش از ۲۳۴ میلیارد تومان بیمه‌های استان به حادثه دیدگان ایلامی خسارت پرداخت کرده‌اند و این مبلغ جز همان خسارت‌های مستقیم است که تنها ۲۰ درصد کل خسارت به شمار می‌روند.
او علت اصلی بی توجهی به نکات ایمنی را دو عامل برشمرد و افزود: وجود بیمه‌های مسئولیت کارفرمایان و عدم آموزش کارفرمایان و کارگران به رعایت و الزامات ایمنی از مهمترین دلایل بالا بودن خسارت‌ها در استان ایلام بوده اند.
رئیس اداره بازرسی اداره کل تعاون کار و رفاه اجتماعی استان ایلام تفکر صحیح و منطقی ، آشنایی با خطر، در اختیار قرار گرفتن ابزار در مقابله با خطر، تغییر رفتار‌ها در جهت ایمن کردن رفتار کارگران و آموزش را از مهمترین راه‌های کنترل حوادث برشمرد.
اما باید توجه کرد که اگر می‌خواهیم حوادث را به طور منطقی به حداقل برسانیم باید در جهت کنترل آنها برنامه ریزی و تمهیدات و تصمیمات اساسی را اتخاذ کرد موضوعی که به نظر می‌رسد مسئولان استان برای آن برنامه ای ندارند.
چند سالی است که با هدف ساماندهی بیمه کارگران ساختمانی دولت اقدام به ساماندهی این قشر از جامعه کرده چرا که افراد زیادی از این طرح و یارانه بیمه ای استفاده می‌کنند که خود هزینه‌هایی را برای دولت و سازمان تامین اجتماعی به دنبال دارد.
سازمان تامین اجتماعی و وزارت تعاون کار و رفاه اجتماعی برای کاهش این هزینه‌ها و خروج افرادی که شرایط استفاده از این طرح و یارانه را ندارند اقدام به ساماندهی کارگران با استفاده از سه مرحله بازرسی کرده است.
ثبت نام و عضویت در خانه کارگر استان ایلام، سامانه تامین اجتماعی و بازرسی‌های منظم و مستمر اداره تعاون کار و رفاه اجتماعی درحالی دسترسی به کارگران را برای دولت به سهولت فراهم می‌کند که سازمان‌های مسئول از این شرایط برای آموزش نکات ایمنی به کارگران استفاده نمی‌کنند.
بروکراسی اداری مشکل اصلی تعلل در برگزاری دوره ایمنی برای کارگران
چراغی رئیس صنف کارگران ساختمانی استان ایلام در گفت و گو با خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از ایلام ، گفت: با وجود تفاهم نامه اداره کل تعاون کار و رفاه اجتماعی استان ایلام ، سازمان تامین اجتماعی استان و صنف کارگران ساختمانی هنوز هیچ اقدامی در زمینه آموزش نکات ایمنی به کارگران صورت نگرفته است.
او در حالی نبود مکان مناسب برای آموزش نکات ایمنی به کارگران را علت اصلی تعلل در این کار دانست که سازمان فنی و حرفه‌ای به عنوان یک سازمان زیرمجموعه وزارتخانه تعاون کار و رفاه اجتماعی با منابع موجود می‌تواند در این زمینه یاریگر خوبی برای آموزش نکات ایمنی به این قشر از جامعه باشد.
سازمان فنی و حرفه ای آماده برگزاری دوره ایمنی برای کارگران
جمشیدزاده مدیرکل فنی و حرفه ای استان ایلام در گفت و گو با خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از ایلام ، از آمادگی سازمان فنی و حرفه ای استان ایلام برای برگزاری دوره ایمنی در محیط های کاری HSE برای کارگران خبر داد.
او افزود: سازمان فنی و حرفه ای هم اکنون نیز دوره های بهداشت محیط کار HSE برای علاقه مندان را برگزار می کند و کمبودی از لحاظ مربی و مکان برای برگزاری این کلاس ها در استان وجود ندارد.
مدیرکل فنی و حرفه‌ای استان با اشاره به اینکه ۱۶ مرکز آموزشی در استان ایلام وجود دارد، تاکید کرد: آماده انعقاد تفاهم نامه با سازمان های مربوط و برگزاری دوره های ایمنی در سطح استان هستیم.
حال باید منتظر ماند و دید آیا مسئولان برنامه ای برای برگزاری دوره آموزش ایمنی و کاهش حوادث ناشی از عدم رعایت نکات آن در استان به کارگران دارند یا خیر؟
آموزش نکات ایمنی در راستای اهداف حرفه‌ای از اهمیت بالایی برخوردار است چرا که آموزش صحیح موجب افزایش سطح آگاهی و دانش کارگران می‌شود که خود زمینه ساز ایجاد محیطی امن برای این قشر از جامعه به حساب می‌آید.