قاچاقچیان سوخت، اینبار 170هزار لیتر گازوئیل را در کانالهای خور «چاخا» در تالاب بینالمللی رود شور شیرین و میناب تخلیه کرده و باعث ایجاد آتشسوزی در جنگلهای حرا شدند
این نخستین بار نیست که قاچاق سوخت در این منطقه به محیطزیست آسیب وارد میکند. سال گذشته حریق 6فروند قایق حامل سوخت قاچاق از نوع گازوئیل در خور بندزرک (پراهو) بخشی از خور را از بین برد. به گفته اهالی منطقه، جریمه بالای سوخت قاچاق، متخلفان را به تخلیه آن در مناطق دریایی ترغیب میکند. «در روزهای اخیر ویدئویی در شبکههای اجتماعی در حال انتشار است که در آن با پاره شدن مَشکهای حامل سوخت قاچاق، گازوئیلهای آن به درون دریا تخلیه میشود.
بعد از آتش زدن مشکهای شناور حامل سوخت توسط قاچاقچیان، جنگلهای حرا نیز آتش گرفتهاند.»حالا ضیاءالدین الماسی، مدیرکل دفتر بررسی آلودگیهای دریایی سازمان حفاظت محیطزیست در اظهارنظری عجیب و در گفتوگو با همشهری اعلام کرده است که تنها «بخشهای کوچکی از جنگل حفاظت شده حرا آتش گرفته است.» بهرغم این اظهارات، تصاویر منتشر شده در خبرگزاری ایسنا و شبکههای مجازی از وسعت آتشسوزی جنگل حرا خبر میدهند.جنگلهای حرا بهدلیل کارکردشان ارزش اکولوژیکی بسیار زیادی دارند.
جنگلهای حرا در تالاب بینالمللی رود شور شیرین و میناب در این فصل زیستگاه انواع پرندگان دریایی است.این اکوسیستم در زمره غنیترین و حاصلخیزترین اکوسیستمهای دنیا بهحساب میآید و اتحادیه بینالمللی حفاظت از طبیعت، 22کاربری عمده را برای این اکوسیستمها تعیین کرده است. سیستم ریشهای جنگلهای حرا باعث پایداری رسوبات میشود و اجتماعات آنها انرژی امواج را کاهش میدهد و در ایجاد جزایر، توسعه سواحل و جلوگیری از تخریب و خوردگی سواحل و فرسایش خاک نقش دارند.
مانگروها بهعنوان منبع غذایی مهمی در محدوده استقرار خود بحساب می آیند. اکوسیستمهای مانگرو بهعنوان ذخیرهگاه، پناهگاه، محل تغذیه و زادآوری بسیاری از گیاهان و حیوانات غیرآبزی و آبزی عمل میکنند. حدود ٨٠درصد آبزیان خلیجفارس، دوره تخمریزی خود را در این منطقه میگذرانند. اکوسیستم جنگلهای حرا از جهات تامین علوفه دام اهالی بومی و تامین سوخت اهمیت دارد.
مانگروها از نظر گردشگری و دارویی نیز بسیار مهم هستند.تشکل غیردولتی «نگاهبانان جلگه میناب (نجم)» ادعا کرده است بخشی از فرایند تخلیه سوخت قاچاق توسط نیروهای دریابانی شهرستان میناب صورت گرفته است.
این ادعا از نظر روزنامه همشهری قابل تأیید نیست. به گفته ضیاءالدین الماسی، «قرار است بین سازمان حفاظت محیطزیست و دریابانی هماهنگیهایی صورت بگیرد تا هنگام کنترل و کشف سوخت قاچاق شده، رویههای زیستمحیطی رعایت شود. به این معنا که محموله ضبط شده به چه نحوی حمل شود تا به محیطزیست آسیب وارد نشود.»
حبیب مسیح تازیانی، مدیرکل حفاظت محیطزیست استان هرمزگان گفت: مکاتبات برای ارزیابی خسارات این حادثه با حوزههای مختلف و مرتبط در حال انجام است. هنوز میزان خسارات به دقت ارزیابی نشده است.
ایشان با بیان اینکه به شیوع قاچاق سوخت در این استان گفت: بهدلیل نوسانات ارزی که در سال گذشته رخ داده، ارزش سوخت قاچاق در کشورهای حاشیه خلیجفارس بهشدت افزایش یافته است . با وجود پیگیریهای جدی نیروی انتظامی، قاچاق سوخت به این کشورها از راه دریا بسیار شایع شده است که به همان میزان نیز تخلیه سوخت در دریا برای فرار از دست قانون شایع است و این کار باعث تخریب اکوسیستم منطقه میشود.
در برخورد با متخلفین 170هزار لیتر بنزین در میناب تخلیه شد
مدیرکل دفتر بررسی آلودگیهای دریایی سازمان حفاظت محیطزیست کشور در مورد محل تخلیه سوخت در میناب به همشهری گفت: این حادثه در «خور چاخا» در نزدیکی منطقه حفاظت شده «تیاب و میناب» رخ داده که ناشی از عملیات کنترل و کشف قاچاق سوخت بوده است.
ضیاءالدین الماسی با اشاره به اینکه برآوردها حاکی از آن است که 170هزار لیتر گازوئیل به خور ریخته شده، گفت: «خور» منطقهای نیمه محصور از آبهای ساحلی است. بهدلیل شدت بالای جریانات جزر و مدی دریا، هماکنون گازوئیل از خور خارج شده و در منطقه پراکنده شده است.
وی با اشاره به اینکه این حادثه روز پنجشنبه هفته گذشته رخ داده است گفت: براساس گزارشات استانی، هماکنون میزان گازوئیل در خور بسیار رقیق شده است. بخشی از گازوئیل بهدلیل گرمای هوا تبخیر شده و دیگر در خور تجمع ندارد، ولی آثار مخرب خود را در محیطزیست منطقه ایجاد کرده است.
متأسفانه بهدلیل تخلیه گازوئیل و آتشسوزی در منطقه، بخشهای کوچکی از جنگلهای حفاظت شده حرا دچار حریق شده که هماکنون بهطور کامل مهار شده است.ضیاءالدین الماسی با ابراز نگرانی درباره اثرات زیستمحیطی این حادثه گفت: پیامدهای زیستمحیطی این حادثه در حال ارزیابی است و هنوز برآوردی از صدمات وارده بهدست نیامده است.
هماکنون برای پیشگیری از حریق احتمالی، نیروهای حفاظت محیطزیست در آمادهباش هستند. همچنین قرار است بین سازمان حفاظت محیطزیست و دریابانی هماهنگیهایی صورت بگیرد تا هنگام کنترل و کشف سوخت قاچاق شده، رویههای زیستمحیطی رعایت شود. به این معنا که محموله ضبط شده به چه نحوی حمل شود تا به محیطزیست آسیب وارد نشود.
ایشان در مورد پاکسازی آلودگیهای دریایی اظهار کرد: بهطور کلی بسته به نوع آلاینده و وسعت تخریب و همچنین شرایط محیط، روشهای مختلفی برای پاکسازی دریا و ساحل استفاده میشود؛ روشهایی نظیر مقابله و پاکسازی مکانیکی، استفاده از مواد پراکنده ساز نفتی یا پدهای جاذب نفت.
هماکنون در حال بررسی شرایط منطقه هستیم تا ببینیم آیا مقدار گازوئیل ریخته شده به اندازهای هست که از پدهای جاذب استفاده کنیم. برای این منظور با سازمان بنادر هماهنگی لازم صورت خواهد گرفت. فعلا گزارشها حاکی از آن است که مقدار آلودگی به اندازهای نیست که از این روش استفاده شود و ظرف چند روز آینده نتیجه ارزیابی خسارات وارده اعلام خواهد شد.