تغذیه سالم نقش مهمی در جلوگیری از بیماری‌های قلب و عروقی دارد. خوردن حداقل ۵ وعده میوه و سبزیجات در روز، احتمال خطر مرگ بر اثر بیماری‌های حاد مانند بیماری‌های قلبی، سکته قلبی و سرطان را تا ۲۰ درصد کاهش می‌دهد.
یک متخصص قلب و عروق دانشگاه علوم پزشکی جهرم اظهار داشت: یکی از خطر‌های عمده بروز بیماری قلبی عروقی گرفتگی سرخرگ‌ها است. این اتفاق یک شبه به وجود نمی‌آید، بلکه به علت اتخاذ روش تغذیه‌ای نادرست به مرور زمان خود را نشان می‌دهد. با افزایش رسوب مواد چرب، کلسترول و ... در سرخرگ‌ها، تصلب شرایین به وجود می‌آید که باعث باریک و سفت شدن رگ‌ها می‌شود.
علم افشار ادامه داد: گرفتگی رگ‌ها در قسمت‌های مختلف بدن می‌تواند ناراحتی‌های متعدد از جمله کاهش جریان خون به قسمت‌های تحتانی پا و بدن، درد قفسه سینه، بیماری قلبی، حمله قلبی و یا سکته، ایجاد کند.
وی گفت: تحقیقات متعددی نشان داده است که اسید فولیکی که بطور طبیعی در مواد غذایی یافت می‌شود، می‌تواند سبب کاهش ماده‌ای در خون به نام هموسیستئین شود و به این ترتیب از ابتلا به تصلب شرایین پیشگیری کند. کلم برگ، کلم قرمز، گل کلم، کلم بروکلی، شلغم، چغندر، اسفناج، مارچوبه، لوبیا سبز، نخود سبز، لوبیا قرمز، لوبیا چشم بلبلی، نخود خشک و عصاره مخمر دارای ویتامین‌های گروه ب خصوصا اسیدفولیک هستند.
علم افشار افزود: در جوامعی که مصرف کننده مقادیر فراوانی از ماهی‌های روغنی هستند، مشاهده شده است که شیوع بیماری‌های کرونر قلبی کمتر از جوامعی است که مقدار خیلی کمی ماهی مصرف می‌کنند. ماهی‌های روغنی از قبیل ماهی آزاد و سایر ماهی‌ها از قبیل قباد، حلوا، شیر، کیلکا، و اوزون‌برون دارای اسید‌های چرب مفید هستند. این مواد باعث کاهش خطر انعقاد خون و همچنین ممانعت از افزایش چربی‌های مضر خون می‌شوند.
ایشان گفتند: خوردن حداقل ۵ وعده میوه و سبزیجات در روز، احتمال خطر مرگ بر اثر بیماری‌های حاد مانند بیماری‌های قلبی، سکته قلبی و سرطان را تا ۲۰ درصد کاهش می‌دهد. برای حداکثر استفاده از مواد مغذی موجود در میوه و سبزیجات، سعی کنید در روز به جای استفاده از یک نوع میوه و سبزی از انواع مختلف آن‌ها استفاده کنید.
علم افشار گفت: میوه‌های توتی همچون توت فرنگی، شاه توت و .. غنی از آنتی اکسیدان هستند و از سفت شدن رگ‌ها پیش گیری می‌کنند و جرم‌های ایجاد شده بر دیواره رگ‌ها را از بین می‌برند.
این متخصص قلب و عروق با اشاره به مصرف دیگر میوه‌ها و سبزیجات که نقش اساسی در پیشگیری از بیماری‌های قلب و عروقی دارد گفت: سیب حاوی «پکتین» نوعی فیبر قابل حل است که کلسترول خون را کاهش می‌دهد. همچنین گلابی و میوه‌های مرکباتی نیز غنی از پکتین هستند. سبزی اسفناج به دلیل داشتن لوتئین مانع تراکم کلسترول در دیواره رگ‌ها می‌شود و پتاسیم و اسیدفولیک موجود در این گیاه بدن را در مقابله با فشار خون بالا محافظت می‌کند.
به گفته ایشان مصرف سیر برای پیشگیری از بیماری قلبی و عروقی بسیار مفید است و مانع رسوب کلسیم در شریان‌ها می‌شود.
وی گوجه فرنگی و انار را از دیگر میوه‌های مفید برای پیشگیری از بیماری قلب و عروق دانست و گفت: مصرف چای سبز به دلیل داشتن فلاووانوئید نوعی آنتی اکسیدان، خطر بیماری قلبی را نیز کاهش می‌دهد.
به گفته این متخصص قلب و عروق علاوه بر تغذیه، ورزش منظم (ورزش هوازی در مسیر صاف به مدت ۳۰ دقیقه با شدت متوسط و ۵ روز در هفته) نیز برای سلامت قلب لازم است و مصرف آب فراوان در سلامت قلب نقش مهمی دارد.
وی افزود: بر اساس مطالعات افراد دارای چربی اضافه (بخصوص در ناحیه شکم) بیش از دیگران به بیماری قلبی دچار می‌شوند. افزایش وزن منجر به بالا رفتن بار قلب، افزایش کلسترول و بالا رفتن فشار خون و کاهش HDL (کلسترول خوب) خواهد شد. همچنین چاقی خطر بروز دیابت را نیز افزایش می‌دهد.
وی با اشاره به اینکه برای پیشگیری از بیماری قلبی و عروقی از چه غذا‌هایی باید پرهیز کرد گفت: گوشت و فرآورده‌های آن، لبنیات پرچرب و کره، غنی از نوعی چربی هستند که باعث افزایش سطح LDL (کلسترول بد) در خون می‌شوند. مصرف این غذا‌ها را باید به حداقل رساند. همچنین مصرف کیک و بیسکویت به علت نوع چربی بکار رفته در آن‌ها سبب افزایش سطح ال دی ال می‌شود.
به گفته ایشان انواع غذا‌ها و سوپ‌های آماده مصرف و یا کنسرو شده، غذاهای بیرون از منزل، سوسیس، کالباس و گوشت‌های نمک سود شده و همچنین تنقلات شور، سرشار از نمک (سدیم کلراید) هستند. دریافت زیاد سدیم با فشارخون بالا ارتباط دارد که از عوامل خطر جدی در بروز بیماری قلبی است. کاهش مصرف این نوع غذا‌ها و نمک طعام سر سفره به کاهش فشار خون کمک می‌کند.
وی اشاره کرد: غذاهای کنسرو شده علاوه بر نمک زیاد نیترات زیادی دارند که به شدت سرطان زا هستند و به سلول‌های عروقی آسیب می‌زند.
علم افشار تاکید کرد: بهتر است پخت تمام مواد غذایی به صورت آبپز و کبابی باشد. از خوردن غذاهای سرخ کردنی بپرهیزید. همین طور مصرف سفیده تخم مرغ محدودیتی ندارد، اما زرده بدلیل کلسترول بالا نباید بیش از ۲عدد در هفته مصرف شود.
وی با اشاره به تاثیر مصرف سیگار بر روی بیماری‌های قلب و عروق تاکید کرد: به افراد سیگاری توصیه می‌شود که به ترک سیگار مبادرت ورزند، زیرا نیکوتین سبب افزایش ضربان قلب، افزایش فشارخون و افزایش نیاز بافت قلب به اکسیژن می‌شود. حتی استفاده از یک نخ در روز می‌تواند تاثیرات مضر را بر قلب بگذارد.
به گفته وی مواد سمی در درون کاغذ سیگار وجود دارد که به شدت برای عروق قلب مضر است و ترک سیگار بعد از دو سال شرایط قلبی و عروقی را همانند افراد غیر سیگاری خواهد کرد.