در حالی که تحقیقات تازهای حاکی از افزایش قابل توجه رسوبات پلاستیکی طی ۷۰ سال گذشته است، گروهی از دانشمندان و پژوهشگران میگویند انسان از عصر سنگ، برنز و آهن گذشته و وارد عصر پلاستیک میشود.
بنا بر پژوهشهای تازهای که در ژورنال «ساینس ادوَنسز» توسط دانشکده اقیانوسشناسی دانشگاه سندیگو منتشر شده، میزان رسوب پلاستیک از سال ۱۹۴۰ به این سو، هر ۱۵ سال دو برابر شدهاست.
جنیفر براندون، مدیر پژوهشها، به «گاردین» گفته است «ما همه در مدرسه در مورد عصر سنگ، عصر برنز و عصر آهن چیزهایی یاد میگیریم. به نظر میرسد عصر تازه را باید عصر پلاستیک بنامیم».
خانم براندون میگوید «وحشتناک است که نسل ما با نام چنین دورهای در یاد تاریخ باقی خواهد ماند».
عصر سنگ، برنز و آهن، سامانههای سهدورهای، یا به عبارتی بخشهایی از تاریخ پیشرفت بشر هستند.
به گفته پژوهشگران، رسوب پلاستیک در آب اقیانوسها، نه تنها زندگی بشر را دستخوش تغییر میکند، بلکه به حیات در گستردهترین بخش از کره زمین، یعنی آبها، آسیب جدی میرساند.
هشدارها در مورد تولید زبالههای پلاستیکی و رسوب آن در آب البته تازگی ندارد.
اواخر اسفند سال پیش مقامها و مذاکرهکنندگان کشورهای مختلف جهان در کنفرانسی در کنیا گرد هم آمدند تا در مورد نحوه مقابله با آلودگی گستردهی ناشی از ورود پلاستیک به اقیانوسها گفتوگو کنند.
همزمان با آن گردهمایی سازمان ملل تاکید کرد که تا کنون بیش از صد میلیون تن پلاستیک وارد آبهای آزاد شده و این آلودگی هر سال ۱۰ میلیون تن افزایش پیدا میکند.
پژوهشگران پیشبینی میکنند که در سال ۲۰۵۰ مقدار پلاستیک در آبهای آزاد از مقدار ماهیها بیشتر شود.
در اردیبهشت ماه سال جاری نزدیک به ۱۸۰ کشور با طرح ملل متحد برای ساماندهی به صادرات پسماند و زباله پلاستیکی به کشورهای فقیر و در حال توسعه موافقت کردند؛ آن هم در حالی که گفته میشود با فاصله درآمدی و طبقاتی موجود بین ساکنان زمین، در حال حرکت بهسوی نوعی «آپارتاید اقلیمی» هستیم.
برخی از کشورها شروع به ارائه یا وضع قوانینی کردهاند که هدف آنها مقابله یا محدودیت استفاده از پلاستیک است.
تایوان از جمله نخستین کشورهایی است که با وضع قوانین فراگیر و سختگیرانه، قصد دارد تا سال ۲۰۳۰ به تولید و استفاده از کیسههای نایلون، و هر ظرف یا فراورده یکبار مصرف پلاستیکی بهطور کلی پایان بخشد.
دولت کانادا نیز تصمیم گرفته تا از دو سال دیگر استفاده از پلاستیک یکبارمصرف را در این کشور ممنوع بدارد.
از تانزانیا تا نیوزیلند در مجموع ۹۰ کشور جهان دست به تغییرات و وضع قوانینی برای مقابله با مواد پلاستیکی یکبار مصرف زدهاند.
شرکت آمازون و فیلیپکارت، دو شرکت بزرگ تجارت الکتریک، در هند، روز چهارشنبه اعلام کردند به ارسال بستههایی که در مواد یکبار مصرف پلاستیکی بستهبندی شده باشند، پایان میدهد و این مواد را از بستههای پستی خارج میکنند. هند از جمله کشورهاییست که با مشکلات گستردهای در زمینه آلودگی روبهرو است.
در تیر ماه سال جاری مدیرکل محیط زیست و توسعه پایدار شهرداری تهران، به روزنامه شهروند گفته بود درحالی که فرهنگسازی و آموزش درباره کاهش مصرف کیسههای پلاستیکی در ایران جریان دارد، اما برای نجات از بحران به قوانین بازدارنده احتیاج است. قوانینی که در حال حاضر وجود ندارند.
بنا بر گزارشها از ایران سالانه «بیش از دو میلیون تن» پلاستیک تولید میشود که با در نظر گرفتن آمار جهانی، ایران «بین ١٠ کشور» پرمصرف در این زمینه، جای گرفته است.