این روزها شبکه‌های اجتماعی پر است از عکس‌های حیواناتی که با زباله‌های پلاستیکی انسان، آسیب دیده‌اند؛ از سر و پا و دست حیات وحشی که در بطری‌های پلاستیکی گیر کرده تا شکم آبزیانی که پر از این مواد است؛ اما آسیب‌های پلاستیک فقط دامن حیوانات را نمی‌گیرد؛ پلاستیک‌ها می‌توانند تا چهار قرن در طبیعت باقی بمانند و مواد شیمیایی موجود در آن‌ها از این طریق به خاک، آب و بدن موجودات زنده و در نهایت زنجیره غذایی انسان وارد شود.
به گزارش سایت خبری محیط زیست ایران (IENA)، امروز در کشور روز بدون پلاستیک است. زندگی کردن بدون پلاستیک‌ها کار سختی به نظر نمی‌رسد اما به دلیل ارزان بودن آن در کشور و نبود سیاست‌های تشویقی و تنبیهی در این زمینه، فرهنگ زندگی بدون پلاستیک در ذهن اکثر ما هنوز جا نیفتاده است.
فاطمه اکبرپور - رئیس اداره محیط زیست انسانی استان تهران - به هشت نکته درباره آسیب‌های پلاستیک و چگونگی جایگزینی آن‌ها با کیسه‌های پارچه‌ای و در صورت لزوم ظروف یکبار مصرف گیاهی اشاره کرده است که در پی می‌خوانید:
- بر اساس تخمین‌های موجود، میزان مصرف پلاستیک‌های تولیدی در کشور ما به صورت روزانه ۵۰۰ تن و سالانه بیش از ۱۸۵ هزار تن است. همچنین هر تهرانی روزانه به طور متوسط سه پلاستیک وارد چرخه محیط زیست می‌کند.
- بالا بودن سرانه مصرف روزانه ظروف پلاستیکی در ایران باعث شده که نام کشورمان در بین ۱۰ کشور نخست پر مصرف ظروف یک بار مصرف پلاستیکی مشاهده شود.
- مواد پلاستیکی و پلیمری به علت دارا بودن مواد نفتی و هیدروکربنی، فرمالدئید، فنل، ترکیبات کلرینه، ترفتالات، افزودنی‌های مختلف نظیر رنگ آمیزی (رنگدانه فلزی و پایه رزینی)، مقاوم کننده‌های حراتی مانند سرب و کادمیوم و ...تجزیه ناپذیر بوده و در خاک باقی می‌مانند. مواد شیمیایی موجود در آن‌ها به تدریج از طریق خاک وارد آب، بدن گیاهان و جانوران و به صورت مستقیم و غیر مستقیم وارد زنجیره غذایی انسان و حیوان می‌شود.
- میزان بازیافت پسماندهای پلاستیکی کمتر از یک درصد و حداقل زمان تجزیه این‌ها در طبیعت بین ۲۰۰ تا ۴۰۰ سال است.
- به طور کلی به جای استفاده از ظروف یکبار مصرف پلاستیکی می‌توان از ظروف شیشه‌ای و یا سایر ظروفی که دور انداختنی نیست، استفاده کرد تا در مجموع پسماند کمتری تولید شود؛ ولی در صورت لزوم می‌توان از ظروف یکبار مصرف گیاهی استفاده کرد.
- شکل و ظاهر ظروف یکبار مصرف گیاهی کاملا مشابه ظروف پلاستیکی است با این تفاوت که زیست تخریب‌پذیر هستند. طبق تحقیقات صورت گرفته زمان برگشت ظروف پلاستیکی یکبار مصرف به طبیعت ۲۰۰ تا ۴۰۰ سال است، اما این زمان برای ظروف یک بار مصرف گیاهی که از نشاسته ذرت اصلاح شده تهیه شده، پنج تا شش ماه بدون هیچ آسیب زیست محیطی می باشد
- بر اساس برآوردهای صورت گرفته، همه ساله بیش از یکصد میلیون تن پلاستیک در دنیا تولید می‌شود که علت آن توسعه صنایع پتروشیمی، نفت و تغییر در الگوهای مصرف بشر است. کشور ایران نیز سالیانه مقادیر زیادی لوازم پلاستیکی تولید می‌کند که به‌دلیل داشتن منابع نفتی و تولیدات پتروشیمی فراوان است.
- برای کاهش مصرف پلاستیک در کشور همانند سایر کشورها می‌توان با وضع قوانین ممنوعیت مصرف، اتخاذ سیاست‌های تشویقی و تنبیهی نظیر معافیت‌های مالیاتی و وضع عوارض و جرایم استفاده کرد. در کنار این عوامل راهکارهای استراتژی تولید پلاستیک‌های زیست تخریب‌پذیر و جایگزینی آن‌ها با پلاستیک‌های مرسوم و حمایت از تولیدکنندگان این کالاها می‌تواند راهگشا باشد.