امروزه روشهایی مانند «ام آر آی» و سونوگرافی( موسوم به روشهای غیر پرتویی) و روشهایی مانند سی تی اسکن، ماموگرافی و روشهای مرسوم رادیوگرافی که از توزیع پرتوهای تابیده شده اشعه ایکس به روی صفحات فیلم یا شمارشگرها یا گیرندههای دیگر دیجیتالی تشکیل تصویر میدهند، در درمان بیماری ها نقش بسیار مهمی را ایفا می کنند.
این در حالی است که پرتوهای اشعه ایکس دستگاه های رادیو لوژی و سی تی اسکن دار میتواند به بافتهای زنده آسیب برساند و DNA را تغییر بدهد و حتی عامل بروز سرطان به ویژه در میان کودکان باشد. چراکه اشعه ایکس نوعی انرژی تابشی مشابه نور یا امواج رادیویی است که نسبت به اشعههای نور مرئی یا امواج رادیویی انرژی بیشتری دارد و میتواند به بدن نفوذ کند.
به گفته رضا جعفری، کارشناس ارشد رادیو لوژی، پرتوهای اشعه ایکس دستگاه های رادیو لوژی و سی تی اسکن عوارضی مانند ابتلا سرطان دارند و در یک سی تی اسکن ریه حدود 120 برابر یک رادیو گرافی قفسه سینه اشعه ایکس جذب بیمار میشود.
وی در این خصوص گفت: طی تحقیقی که درسال 2007 در آمریکا صورت گرفته است از میان 70 میلیون سی تی اسکن صورت گرفته که تحت آزمایش با اشعه ی ایکس قرار گرفته اند 2900 انواع سرطان در سال بعد از آن به واسطه پرتو گیریها از این سی تی اسکن ها گزارش شده است واین نشان می دهد ما باید مراقبت جدی کنیم.
اشعه ایکس استاندارد از سینه همان مقدار تابشی را ایجاد میکند که شما معمولا طی ۲ تا ۳ روز از محیط دریافت میکنید. این مقدار زیاد نیست و کمتر از میزانی است که در سفر هوایی دریافت خواهید کرد. برای همین است که پزشکان نگرانی زیادی درباره تابش اشعه ایکس تکین(رادیوگرافی) ندارد اما در مقابل، سی تی اسکن استاندارد سینه، شما را در معرض صدها برابر اشعه قرار میدهد. این تقریبا برابر با مقدار تابشی است که طی چند سال دریافت خواهید کرد.
در این بین نگرانی اصلی قرارگیری کودکان مبتلا به بیماری های مختلف در معرض تابش اشعه ایکس است چرا که این نوع اشعه می تواند خطر ابتلا به سرطان را برای کودک در آینده مقداری افزایش بدهد.
واضح است، اشعه ایکسی که قسمتهای بیشتری از بدن را پوشش میدهد، کودک را بیشتر از آزمایشهایی که فقط اشعه را به قسمت کوچکی از بدن میتاباند در معرض تابش قرار میدهد. به طور کلی، کودکی که دهها بار آزمایش سی تی اسکن انجام داده است بیشتر از کودکی که فقط چند بار عکس رادیوگرافی اشعه ایکس انداخته است در معرض خطر ابتلا به مشکلات ناشی از تابش قرار دارد.
در حال حاضر انواع مشخصی از تصویربرداری اشعه ایکس کودک شما را بیشتر از انواع دیگر در معرض تابش قرار میدهد. اشعه ایکس ادامهدار (فلوئوروسکوپی) ممکن است نسبت به نوع تکین(رادیوگرافی) آن کودک شما را در معرض مقدار بیشتری از اشعه ایکس قرار بدهد. سی تی اسکن نوع دیگری از آزمایش تصویربرداری است که از فنآوری اشعه ایکس استفاده میکند. سی تی اسکن کودک شما را در معرض اشعه بسیار بیشتری نسبت به نوع تکین قرار میدهد.
به گزارش سینا پرس و به نقل از باشگاه خبرنگاران، علی حکمتیان، متخصص رادیولوژی درباره عوارض استفاده از رادیولوژی گفت: سال ۲۰۱۵ یکی از مقالات معتبر بین المللی ثابت میکرد علت ۲ درصد از سرطانهای کودکان، که رقمی بزرگ محسوب میشود، استفاده نامناسب از اشعه ایکس است؛ اختلالی که از استفاده نامناسب و بی دقتی در به کار بردن اشعه ایکس نشات میگیرد، اعداد و ارقامی که نگرانی زیادی در پزشکان ایجاد میکرد.
وی اظهار داشت: در کشور ما هم تعداد زیادی از استفاده کنندگان اشعه ایکس را کودکان تشکیل میدهند از اینرو امیدوار هستیم با ادامه پیدا کردن اقدامات لازم و بهبود آموزش در سطح کشور شاهد کاهش تلفات و آثار ناخوشایند ناشی از استفاده نامناسب از اشعه ایکس باشیم.
وی افزود: هم اکنون در بسیاری از مراکز این نکات در حد لازم اجرایی نمیشود و بحث حفاظت در برابر اشعه نیاز به پیگیری بیشتر دارد؛ اجرایی نشدن این نکات ممکن است خطرات بسیاری برای فرد بیمار به همراه داشته باشد.