علی مرسلی دندانپزشک با بیان اینکه ترس از دندانپزشکی بین مردم شایع است و بسیاری از افراد ترس ناشناختهای از دندانپزشکی دارند گفت: در مورد برخی از اعمال درمانهای دندانپزشکی مثل جراحی و درمان ریشه (عصب کشی) این ترس بیشتر است. ترس از دندانپزشکی میتواند علل مختلفی داشته باشد.
وی گفت: فرد دچار فوبیا از دندانپزشکی، شب قبل از مراجعه خواب مناسبی ندارد، در اتاق انتظار به شدت وحشتزده است. قبل از مراجعه به دندانپزشک حس بیماری دارد یا حتی بدنش واقعاً بیماری را شبیهسازی میکند، گریه میکند و زمانی که روی یونیت قرار میگیرد یا قبل و بعد از تزریق احساس تنگی نفس شدید میکند اولین قدم در درمان افراد دندانپزشکی هراس، تشخیص مشکل در افراد و ریشهیابی علت مشکل است.
مرسلی با اشاره به اینکه یکی از اصلیترین علت ترس مردم از دندانپزشکی تصورات نادرست است گفت: رسانهها و آشنایان و دوستان در شکل گیری این تصور نادرست نقش ایفا میکنند. بالطبع همه ما در مورد ناشناختههایی که با آنها روبرو میشویم ترس داریم. ولی این ترس بهطور طبیعی با روبرو شدن با قضیه، شناختن آن و کسب اطلاعات در مورد آن کمرنگ تر خواهد شد.
این دندانپزشک ادامه داد: برخی از افراد به دلیل اینکه در حین درمان دندانپزشکی کنترل خود را از دست میدهند و دندانپزشک حتی در صورت وجود درد کارش را ادامه میدهد از آن وحشت دارند، ما معمولاً حین درمان علایم ارتباطی با کسی که روی یونیت نشسته است داریم و در صورتی که فرد به هر دلیلی بخواهد کار متوقف شود، با علامت میتواند کار را متوقف کند. حتی برای کسانی که خیلی روی نداشتن کنترل حساس هستند، یک پیجر در اختیارشان قرار میگیرد که با فشار دگمه زنگی به صدا در میاید و کار در ادامه متوقف میشود. برخی هم تصور دارند که تزریق دندانپزشکی ممکن است عدم هوشیاری و خلسه در آنها ایجاد کند که تصور نادرستی است و باید با اطمینان بخشیدن به بیمار نگرانی او را در این مورد برطرف کرد.
وی با بیان اینکه تجربه ناخوشایند قبلی به هر دلیل در یک فرد ممکن است موجب شود که آن فرد نسبت به کلیه درمانهای دندانپزشکی بدبین باشد افزود: این تجربه خوشایند در صورتی که با دندانپزشک مطرح شود، دندانپزشک با توضیح برخی موارد و رعایت برخی دیگر از ملاحظات اختصاصی برای آن فرد، ترس از درمان را برطرف کند.
مرسلی تماس نزدیک و فاصله دندانپزشک و مراجعه کننده را یکی دیگر از عوامل ترس از دندانپزشکی دانست و گفت: برخی از افراد از تماس دندانپزشک و فاصله نزدیکی که بین آنها و دندانپزشک برقرار میشود، بدشان میآید یا خجالت میکشند. برخی نیز به خاطر ترس از بوی بد دهان، ترس از تماس لمسی، ترس از لمس دهانشان توسط فرد دیگر از دندانپزشکی وحشت دارند. در برخی از این ترسها حتی ممکن است نیاز به مشاورههای روانشناختی وجود داشته باشد ولی مهم تر از همه اینها این است که این ترسها با دندانپزشک در میان گذاشته شود.
مرسلی گفت: ترس از تزریق و ترس از عدم کارایی تقریباً بیشترین علت ترس مراجعین عصب کشی و کشیدن دندان در دندانپزشکی است. بسیاری از افراد به خصوص کودکان، ترس از سایر تزریقهای داخل دهانی را به تزریق دندانپزشکی تعمیم میدهند. برخی هم از عوارض تزریق واهمه دارند و تصور میکنند موجب ناهشیاری، تهوع و … میشود که البته همه اینها ناشی از تعمیم بیهوشی عمومی به بیحسی ناشی از تزریق است و تصورات اشتباهی است.
این متخصص درمان ریشه دندان افزود: ترس از درد در همه ما بهطور ذاتی وجود دارد. ترس از درد شاید شایعترین علت ترس از دندانپزشک است. برخی از افراد آستانه تحمل درد پایینی دارند و همین امر ترس آنها را از دندانپزشکی دوچندان میکند. اطمینان بخشیدن در مورد اثر بیحسی موضعی، صحبت با بیمار در مورد درد احتمالی و راههای کنترل آن حین درمان و اطمینان بخشیدن در مورد اینکه بدون شک، باوجود درد پروسه درمان ادامه نمییابد میتواند قوت قلب بیمار را افزایش دهد و کمک کند تا بر ترس خود غلبه کند.
وی تصریح کرد: ترس از دندانپزشک در بیشتر بیماران تا اندازهای وجود دارد. دو رویکرد درمانی رفتاری و دارویی برای کاهش میزان ترس از دندانپزشکی مراجعین وجود دارد که البته رویکرد رفتاری قبل از همه مورداستفاده قرار میگیرد و ارجح است. صحبت کردن در مورد ترس هایتان به شما کمک زیادی می کند.
مرسلی افزود: در رویکرد رفتاری در مواقع فوبیای شدید، ممکن است نیاز به مشاوره روانشناسی- روانپزشکی وجود داشته باشد. رویکرد دارویی میتواند توسط خود دندانپزشک یا با مشاوره روانپزشک اتخاذ شود. در برخی کشورها استفاده از گاز نیتروس اکساید بهطور عمومی در دندانپزشکی رایج است که یک رویکرد دارویی در ایجاد آرامش بیمار روی یونیت بوده و بدون بیهوشی و بهصرف آرامبخشی در حالت آگاهانه بیمار، موجب تسهیل انجام امور دندانپزشکی میشود. برقراری ارتباط کلامی با دندانپزشک و صحبت در مورد ترس و نگرانیهایتان میتواند تا اندازه بسیار زیادی کمک کند درمان آرامشبخشتر و عالی در انتظارتان باشد و کمتر در مراجعه به دندانپزشکی دچار ترس شوید.