سنگ کلیه از بیماریهایی است که چون در مراحل ابتدایی شکلگیری دردناک نیست، عمدتا در مراحل پیشرفته تشخیص داده میشود.
ولی پژوهشگران میگویند که با رعایت پنج توصیه میتوان از ابتلا به این بیماری در امان ماند.
سنگ کلیه اصولا از نمکهای اسیدی و املاح موجود در ادرار ساخته میشود. به عبارت دیگر ادرار غلیظ شده امکان کریستالیشدن و چسبیدن مواد معدنی به یکدیگر را فراهم میسازد. این حالت رابطهی مستقیم با میزان مصرف آب و مایعات در بدن دارد.
این مشکل زمانی دردناک میشود که سنگریزهها وارد میزنای، یعنی لولهی ارتباط دهندهی کلیه و مثانه میشوند. در این حالت بیمار درد شدیدی در ناحیهی پهلو و کمر احساس میکند یا به تهوع شدید دچار میآید. میگویند، مصرف دو لیتر آب در روز از غلظت بیمارکنندهی ادرار جلوگیری میکند.
با اینحال تنها کمبود مایعات در بدن، زمینهی ایجاد سنگ در کلیه را فراهم نمیآورد. تازهترین پژوهشها نشان میدهند که بیش از نیمی از بیماران به دلیل عدم رعایت چهار عامل، به سنگ کلیه دچار میشوند؛ عواملی که با رعایت آنها به راحتی میتوان از ابتلا به بیماری جلوگیری کرد.
پژوهشگران دانشگاه رم و دانشکدهی پزشکی هاروارد در جدیدترین تحقیقات خود بر روی 190 هزار داوطلب به این نتیجه رسیدهاند که با تغذیهی درست اصولا میتوان امکان بروز این بیماری را به صفر رساند. این پژوهشها در سه مرحله و به مدت 11 سال انجام گرفته است. در این دوره زمانی حدود 6500 نفر به سنگ کلیه مبتلا شدهاند.
در واقع داوطلبانی که موارد زیر را رعایت کردند، احتمال ابتلا به بیماری را به صفر رساندند:
نوشیدن دو لیتر آب در طول روز
ممانعت از نوشیدن مایعات شیرین
ـمصرف سبزیجات و لبنیات کمچرب
مصرف کم کلسیم
طبیعی است، کسانی که چنین رژیمی را رعایت میکنند، اضافه وزن هم ندارند در نتیجه افراد چاق، کسانی که کمتر از دو لیتر در روز مایعات مینوشند، افرادی که در هفته چهار بار مایعات شیرین مصرف میکنند، کسانی که لبنیات پرچربی و مواد کلسیمدار میخورند و کمتر سبزی و میوه مصرف میکنند، بیشتر در معرض ابتلا به این بیماری هستند.
مصرف آبمیوهها بخصوص آب مرکبات نیز بسیار کمککننده است.این مایعات بهتر است آب باشد، ولی مصرف چای کمرنگ و نوشابههای گاز دار نیز در صورت نداشتن مشکل انرژی یا کالری یا قند مشکلی ندارد.
مصرف نمک و سدیم با خطر تشکیل سنگ کلیه همراه است؟
نمک و سدیم میتواند مستعدکننده و هسته سنگسازی کلیه باشد. بویژه در زمانی که روی آن رسوب کلسیم یا اسید اوریک داشته باشیم و سنگ تشکیل شود. به همین دلیل، مصرف نمک را باید کسانی که مبتلا به سنگ کلیه هستند، کم کنند.
گوشت قرمز تاثیری در تشکیل سنگ کلیه دارد؟
در مورد گوشت قرمز مطالعات نشان داده است مصرف زیاد آن میتواند باعث سنگ کلیه شود. کسانی که بیماری نقرس دارند، مستعد سنگهای اسید اوریک هستند و حتما باید تحت درمان باشند و ادرارشان از حالت اسیدی خارج شود تا رسوب اسیداوریکی در آن رخ ندهد و سنگ تشکیل نشود.
آیا برنج و ماکارونی در تشکیل سنگ تاثیر دارند؟
خیر، هیچ تاثیری ندارند.
مصرف آبهایی که املاح زیاد دارند سنگ کلیه را افزایش میدهند؟
خیر این باوری غلط است. تا چند سال پیش این باور خیلی وجود داشت، ولی الان این باور در حال حذف شدن است. معنی این که رسوبات آب زیاد است بیشتر به این برمیگردد که آهک آب زیاد باشد که به آنها آهکهای سخت میگویند. یعنی سختی آب معنیش این است که هر چقدر کربنات کلسیم بیشتر باشد، آب سختتر میشود و در بعضی از مناطق وجود دارد.
اما رسوباتی که موقع جوشاندن آب رسوب میکند، در کلیهها رسوب نمیدهند، چون آب از رودهها میگذرد و اگر هم رسوبی قرار باشد انجام شود، در رودهها تشکیل میشود و به کلیههای ما آسیب نمیرساند.