وقایع اتفاقیه نوشت: با يک خطا در يک چشم‌به‌هم‌زدن، بخش وسيعي از جنگل به خاکستر تبديل مي‌شود. بادهاي گرم که وزش آنها در تابستان افزايش هم پيدا مي‌کند يکي از دلايل گسترش آتش‌سوزي است اما اين تمام ماجرا نيست. گمانه‌زني‌ها نشان مي‌دهند بيشتر آتش‌سوزي‌ها در جنگل و مراتع، عامل انساني دارد و از طرفي بيشتر عامل‌هاي انساني به‌صورت عمدي دست به اين کار مي‌زنند. مسئولان مي‌گويند عوامل آتش‌سوزي‌ها براي تصرف جنگل‌ها و مراتع اقدام به آتش‌زدن ميکنند و پس از نابودي کامل، اقدامات خود براي تصرف اين اراضي را آغاز ميکنند. براساس آمار به‌طور متوسط، سالانه ۱۵ هزار هکتار از عرصه‌هاي جنگلي و مراتع ايران تحت‌تأثير حريق قرار دارد. کارشناسان اين حوزه استفاده از سوخت هيزمي، حضور دام در جنگل، اجراي طرح‌هاي عمومي، عمراني، توسعه معادن، تخليه پسماندهاي زباله، قاچاق چوب و گياهان دارويي، تصرفات و همچنين ساخت‌وسازهاي غيرقانوني را از تهديدات مهم و جدي منابع طبيعي مي‌دانند.
زمين‌خواري پشت پرده آتش‌سوزي‌ها
هفته گذشته بود که اسدالله هاشمي، مديرکل محيط‌زيست کهگيلويهوبويراحمد اعلام کرد، 97درصد آتش‌سوزي‌هايي که در اين استان به وقوع مي‌‌پيوندد، عمدي است. به گفته او عده‌اي براي تصرف منابع و جنگل‌ها اقدام به آتش‌سوزي عمدي ميکنند. فعالان محيط‌زيست مي‌گويند مهم‌ترين تهديد براي منابع طبيعي کشور، سودجويان و مافيا هستند و در سال‌هاي اخير، مافياي چوب، خاک، جنگل و... خسارت‌هاي زيادي را به کشور تحميل کرده است. زمين‌خواري در جنگل‌ها هم از همين طريق اتفاق مي‌افتد. عده‌اي اقدام به آتش‌سوزي در جنگل ميکنند و پس از نابودي بخش وسعي از پوشش گياهي، زمين‌خواري و کار ساخت‌وساز در جنگل آغاز مي‌شود. به گفته مسئولان، بيشتر زمين‌خواري‌ها از همين طريق انجام مي‌شود اما تاکنون چاره‌اي براي آن انديشيده نشده است. مظفر افشار، معروف به پدر بلوط ايران نيز دراين‌باره مي‌گويد: بررسي علل آتش‌سوزي‌هايي که در 10 سال اخير در جنگل‌هاي لرستان رخ داده، نشان مي‌دهد 95 درصد اين اتفاقات عمدي و فقط پنج درصد غيرعمدي و به‌صورت خطايي سهوي از جانب عابران يا گردشگران بوده است. او مي‌گويد: براي بررسي اين موضوع در گرم‌ترين روزهاي سال، شيشه‌هاي مختلفي در مجاورت با علف‌هاي خشک قرار داده شد تا مشخص شود آيا اين مجاورت منجر به ايجاد شعله و آتش‌سوزي مي‌شود يا خير که در هيچ‌کدام از اين موارد آتشي رخ نداد و درواقع درجه گرماي لرستان در حدي نيست که مجاورت شيشه و علف خشک به آتش‌سوزي جنگل منجر شود. او به شکل ديگري از آتش‌سوزي‌هاي تعمدي هم اشاره کرد و گفت: برخي آتش‌سوزي‌هاي عمدي به‌اين‌صورت است که در مواردي کشاورزان براي تبديل جنگل‌ها به اراضي کشاورزي يا مواجه‌نشدن با پيگردهاي قانوني درباره تهيه زغال از جنگل به‌صورت عمدي به سوزاندن جنگل‌ها اقدام ميکنند. افشار خاطرنشان کرد: برخي آتش‌سوزي‌هاي عمدي ريشه در اختلافات محلي دارند و متأسفانه دامدار يا کشاورز به اين موضوع که درخت و جنگل، ريه زمين و سرمايه طبيعي ارزشمندي هستند، فکر نمي‌کند و به صرف داشتن يک اختلاف محلي، اقدام به سوزاندن جنگل‌ها مي‌کند.
کمبود نيرو براي مقابله با جنگل‌سوزي
مسئولان مربوطه در منابع طبيعي مي‌گويند بودجه اين سازمان خيلي کمتر از آن است که بتواند تمامي اراضي را پشتيباني و مراقبت کند. مديرکل منابع طبيعي و آبخيزداري کهگيلويهوبويراحمد مي‌گويد که اين استان با کمبود تجهيزات مهار آتش در جنگل‌ها و مراتع مواجه است. عزت‌الله بهشتي‌فر اشاره مي‌کند که نبود چرخبال اطفاي حريق و کمبود نيروهاي قرقبان از موانع مهار آتش‌سوزي در جنگل‌ها و مراتع کهگيلويهوبويراحمد است. بهشتي‌فر اشاره مي‌کند که کهگيلويهوبويراحمد باوجود 874 هزار هکتار جنگل و 540 هزار هکتار مرتع به حداقل 300 قرقبان نياز دارد که هم‌اکنون 74 قرقبان در جنگل‌ها و مراتع اين استان مشغول خدمت هستند. او بيان کرد که به دليل سخت‌گذربودن بسياري از مناطق اين استان، نيروهاي امدادونجات پس از ساعت‌ها پياده‌روي به منطقه بروز حادثه مي‌رسند که اين امر در طولاني‌شدن مهار آتش و افزايش خسارت‌ها نقش مهمي دارد.
به دليل سختي نفس‌کشيدن در آتش و دود، گرماي زياد هوا و طولاني‌بودن مسيرهاي سخت‌گذر در آتش‌سوزي، روز جمعه هفته گذشته منطقه پيچاب در شهرستان گرمسيري باشت چند نفر از امدادگران منابع طبيعي مصدوم و يک نفر ديگر به علت شکستگي از ناحيه سر به بيمارستان منتقل شد. شيب تند کوه، دسترسي‌نداشتن به محل عرصه و وجود پرتگاه‌هاي خطرناک، وزش باد و عدم آنتن‌دهي براي خطوط تلفن همراه در برخي منطقه ضرورت وجود چرخبال براي امدادونجات در اين استان را بيشتر کرده است. از‌سوي‌ديگر، مديرکل منابع طبيعي لرستان نيز مي‌گويد: لرستان با يک ميليون و 217 هزار هکتار جنگل به‌طور شبانه‌روزي بايد توسط نيروهاي محافظت و جنگلباني براي پيشگيري از آتش‌سوزي مورد محافظت قرار گيرند. بنابر استانداردهاي جهاني براي محافظت از هر هزار هکتار جنگل بايد يک نيروي انساني باشد، درحالي‌که اين الگو در کشور به‌صورت يک تن به ازاي هر 13 هزار هکتار و در لرستان نيز به‌صورت يک نيرو به ازاي هر 27 هزار هکتار است. مديرکل منابع طبيعي لرستان با اشاره به اينکه ميزان برداشت از جنگل‌هاي زاگرس بيشتر از رويش در آنهاست، گفت: سرانه رويش در جنگل‌هاي بلوط زاگرس به ازاي هر هکتار يک مترمکعب است، درحالي‌که سرانه ميزان استفاده يک خانوار عشايري از جنگل‌ها 36 مترمکعب در هر هکتار است. به گفته او آتش‌سوزي‌هاي عمدي و غيرعمدي جنگل‌ها يکي از چالش‌هاي مهم اين استان است و سالانه به‌صورت ميانگين، دو هزار هکتار از جنگل‌هاي استان دچار حريق مي‌شود. در سال 95 براي اولين‌بار در مقايسه با سال‌هاي گذشته، ميزان آتش‌سوزي‌هاي جنگل‌هاي لرستان کاهش يافت، به‌طوري‌که فقط در 880 هکتار از اراضي جنگلي آتش‌سوزي رخ داد، درحالي‌که در سال‌هاي گذشته، ميزان حريق جنگل‌ها بيشتر از اين ميزان بوده است.
لرستان، کهگيلويهوبويراحمد، چهارمحالوبختياري، فارس و کردستان در صدر خسارت
براساس آمار در سال‌هاي 80 تا 90، حدود 13 هزار و 832 مورد حريق در عرصه‌هاي طبيعي ايران گزارش شده که به ازبين‌رفتن 142 هزار و 941 هکتار از عرصه‌هاي طبيعي کشور منجر شده و دراين‌ميان سال 89 را شايد بتوان سال بحراني وقوع حريق در عرصه‌هاي طبيعي ايران دانست زيرا فقط در 9 ماه از اين سال، سه هزار و 466 مورد آتش‌سوزي گزارش شد که به ازبين‌رفتن 37 هزار و 554 هکتار از جنگل‌ها و مراتع ايران منجر شده است. آتش‌سوزي جنگل‌ها و مراتع ملي در استان کهگيلويهوبويراحمد در سال جاري 14 ميليارد و 800 هزار ريال خسارت بر جاي گذاشته است. در سال 1393، 12 هزار هکتار از جنگل‌هاي استان لرستان بر اثر آتش‌سوزي، تخريب‌هاي ناشي از راه‌سازي و توسعه و ساير عوامل تخريب‌کننده از بين رفت و در سال 1394 نيز 9 هزار هکتار بر اثر عوامل مختلف تخريب شد. در استان کرمانشاه امسال ميزان آتش‌سوزي‌ها کاهش يافته اما در برخي استان‌ها مانند کهگيلويهوبويراحمد و چهارمحالوبختياري، شاهد افزايش چند درصدي حريق بوده‌ايم، ضمن اينکه در استان‌هايي مانند فارس نسبت به سال‌هاي گذشته تفاوت محسوسي وجود ندارد. سبزعلي از افزايش ۲۰ درصدي تعداد آتش‌سوزي در جنگل‌ها و مراتع کشور در سه ماه نخست امسال نسبت به مدت مشابه در سال گذشته خبر داد و تصريح کرد: مهم‌ترين دلايل حريق در جنگل‌ها و مراتع کشور، افزايش دماست زيرا هر يک درجه افزايش دما ۱۷ درصد نياز آبي را افزايش مي‌دهد که اين موضوع با توجه به شرايط اقليمي خشک و نيمه‌خشک کشور، وضعيت را حساس‌تر مي‌کند. رضا احمدي، مديرکل منابع طبيعي و آبخيزداري استان ايلام نيز در گفت‌وگو با «ايران» با اشاره به اينکه درمجموع امسال 41 مورد آتش سوزي در مناطق مختلف استان به وقوع پيوسته، تصريح کرد: از اين تعداد آتش‌سوزي، 10 درصد جنگل‌هاي بلوط استان دچار آتش‌سوزي شده و جمع کل سطح آتش‌سوزي‌ها بيش از هزار و 211 هکتار بوده است.