در حالی که نفس های محیط زیست کشور به شماره افتاده است و دیگر توانی برای تحمل ضربه های بیشتر ندارد، زمان دلجویی از طبیعت فرارسیده و به اعتقاد معصومه ابتکار، اجرایی شدن توافق هسته ای برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) این فرصت را ایجاد کرده است.
توافق جامع و نهایی هسته‌ای وین با عنوان شناخته شده و رسمی برنامه جامع اقدام مشترک یا برجام (Joint Comprehensive Plan of Action) در راستای توافق جامع بر سر برنامه هسته‌ای ایران و به دنبال تفاهم هسته‌ای لوزان، در سه‌شنبه 23 تیر 1394 (14 ژوئیه 2015) در وین اتریش بین ایران، اتحادیه اروپا و گروه 1+5 (شامل چین، فرانسه، روسیه، انگلیس، آمریکا و آلمان) منعقد و 26 دی ماه 1394 اجرایی شد.
** توسعه دیپلماسی محیط زیستی
معصومه ابتکار معاون رییس جمهوری و رییس سازمان حفاظت محیط زیست اظهار کرد: برجام برای حوزه محیط زیست دستاوردهای زیادی داشته که یکی از آنها تعامل با جامعه بین المللی در ارتباط با همکاری های زیست محیطی است، به عبارتی موجب توسعه دیپلماسی محیط زیستی کشور شده است.
وی ادامه داد: پیش از برجام هم روابط ما با بسیاری از کشورها مناسب بود و توافق نامه های زیادی به امضا رسید، اما در پسابرجام این روابط قوت بیشتری یافت و بسیاری از تفاهم نامه ها در یکسال اخیر اجرایی شد؛ همچنین در بسیاری از موارد، موفق شدیم یک سری از حمایت ها را از جوامع بین المللی دریافت کنیم.
ابتکار افزود: در ارتباط با بحث انتقال فناوری های مرتبط با محیط زیست، جلب سرمایه گذارانی که در حوزه فناوری های پاک علاقه مند به کار هستند، توسعه و بسط همکاری های زیست محیطی از قالب کارگاه ها و مبادلات فنی گرفته تا همکاری های آموزشی بسیار گسترده با کشورهای خارجی برخی از دستاوردهای زیست محیطی برجام است.
** برگزاری دوره های آموزشی بین المللی
رییس سازمان حفاظت محیط زیست اظهار کرد: تاکنون حدود 70 دوره آموزشی برای محیط بانان برگزار شده است و چند گروه نیز برای گذراندن این دوره به اتریش اعزام شدند.
وی با بیان این که تاکنون چندین دوره آموزشی برای متخصصان و مدیران نفت در حوزه محیط زیست با همکاری کشور نروژ برگزار شده است، گفت: برگزاری کارگاهی با همکاری ژاپن از جمله این فعالیت ها است.
معاون رییس جمهوری تاکید کرد: برگزاری این تعداد دوره آموزشی بین المللی برای کارشناسان و محیط بانان کشور یک فرصت استثنایی است و کمک زیادی به ارتقای سطح دانش و فناوری های داخلی خواهد کرد.
** فناوری های نو و برجام
وی به بحث آلودگی هوا هم اشاره کرد و گفت: در خصوص فناوری های نو مرتبط با کاهش آلودگی هوا مشکلاتی داشتیم که برجام کمک زیادی به دستیابی به این فناوری ها کرده است و اکنون شاهد بهبود و ارتقای فناوری هایی در این بخش هستیم که صنعت نفت را هم شامل می شود.
** پایان واردات سموم تاریخ گذشته
ابتکار اظهار کرد: در گذشته به ویژه در دولت قبلی سموم دفع آفات تاریخ مصرف گذشته وارد کشور می شد که بخش زیادی از آن به علت تحریم ها بود و این مساله آسیب زیادی به آب، خاک و طبیعت کشور وارد کرده است، در حالی که اکنون و بعد از برجام سموم به صورت کنترل شده و با کیفیت وارد کشور می شود و از طرف دیگر امکان انتخاب ما بیشتر شده است.
رییس سازمان حفاظت محیط زیست تاکید کرد: برجام موجب شد تا در بسیاری از حوزه ها بحث انتخاب در مبادلات خارجی بازتر شود و این فرصت را به ما می دهد تا محصولاتی با کیفیت بهتر و با رعایت استانداردهای زیست محیطی وارد کشور شود.
*** تقویت جایگاه ایران در مجامع بین المللی
وی گفت: برجام در زمینه همکاری های فنی و آموزشی در تمام بخش ها فضای بسیار خوبی را برای ما به وجود آورد و امیدواریم که بتوانیم این تعاملات را ادامه دهیم.
ابتکار افزود: براساس فرصت همکاری های بین المللی، توانستیم در این فضای مثبت بین المللی در سازمان های جهانی همکاری های خوبی داشته باشیم، جایگاه خوبی در سازمان های بین المللی به دست آوریم و ارتباطات مناسبی برای پیشبرد برنامه های ایران و تعریف پروژه های سازنده چه دوجانبه و چه چند جانبه ترسیم کنیم که امیدواریم این روند یک عرصه جدید را برای محیط زیست ایران باز کند.
**تاثیر برجام بر کاهش گازهای گلخانه ای
رییس سازمان حفاظت محیط زیست اظهار کرد: در نشست پاریس که سال گذشته با حضور بیش از 190 کشور برگزار شد، کشورها برای کاهش انتشار گازهای گلخانه ای متعهد شدند که بر اساس آن، ایران نیز متعهد شد چهار درصد بدون شرط و هشت درصد به شرط برداشته شدن تحریم ها تا سال 2030 از انتشار گازهای گلخانه ای خود بکاهد.
ابتکار با اشاره به این که ایران برنامه های خود در این زمینه را تعریف و تصویب کرده است، گفت: انجام چنین کاری نیاز به فناوری های روز دنیا دارد که قطعا در سایه برجام می توانیم به این فناوری ها دست یابیم که در این راستا با کشورهای چین و ایتالیا به توافقاتی دست یافته ایم.
**همکاری بانک های خارجی در سایه برجام
وی به ایجاد صندوق ملی محیط زیست اشاره کرد و گفت: این صندوق برای فعالیت نیاز به تسهیلات دارد از این رو موفق به امضای تفاهم نامه با برخی بانک های خارجی مانند بانک اتریشی RBI شدیم که در آن بر حفظ و صیانت از محیط زیست تاکید شده است.
**حضور کشورهای خارجی در نمایشگاه محیط زیست
ابتکار گفت: تاکنون 15 دوره نمایشگاه بین المللی محیط زیست برگزار شده است که امسال شاهد برگزاری شانزدهمین دوره آن در اسفندماه خواهیم بود، در دوره قبل 33 شرکت خارجی از20 کشور جهان شامل انگلیس، آلمان، سوئد، فرانسه، آمریکا، ایرلند، کانادا، تایوان، بلژیک، ایتالیا، فنلاند، اسپانیا، چک، هلند، اتریش، برزیل، نیوزیلند، دانمارک، ترکیه و سوییس در آن حضور داشتند که امیدواریم امسال شاهد حضور بیشتر شرکت های خارجی باشیم.