به گزارش ایسنا، صفاری نیا در سخنانی در نشست حقوق کودک با عنوان «حق کودک بر آب، غذا و محیط زیست سالم از منظر اندیشه اسلامی، نظام حقوقی ایران و موازین بین المللی» که از سوی کمیسیون حقوق بشر اسلامی ایران برگزار شد، با اشاره به این مطلب که آب اولین بار در کنوانسیون حقوق کودک مورد شناسایی قرار گرفت، اظهار کرد: در میثاق حقوق اقتصادی حق بر آب و دسترسی کودکان به آب از منظر حقوق بین الملل مورد بررسی قرار گرفته که به حق دسترسی به غذای سالم اشاره دارد و این اعتقاد وجود دارد که به صورت غیرمستقیم اشاره به غذا، آب را نیز در بر می گیرد.
وی با بیان اینکه در بند 1 ماده 24 کنوانسیون حقوق کودک به صورت مستقیم به حق دسترسی به آب کودک توجه نشده است، یادآور شد: در کنوانسیون منع تبعیض علیه زنان به حق دسترسی به آب زنان علی الخصوص زنان روستایی اشاره شده است.
صفاری نیا در ادامه با اشاره به اینکه با کمبود آب در کشور و در بعضی استان ها و حتی در سایر مناطق جهان مواجه هستیم عنوان کرد: به صورت سنتی جمع آوری کننده آب زنان و دختران هستند، این موضوع در کشورهای آسیایی و آفریقایی وجود دارد. در این کشورها ممکن است به صورت سنتی زنان و دختران 6 کیلومتر حرکت کنند تا به آب دسترسی داشته باشند و این موضوع باعث می شود که نسبت به سایر حقوق محدودیت داشته باشند و ساعت ها در روز این کار را انجام دهند و مخاطرات زیادی هم برایشان پیش آید، مانند آنکه مورد سوء استفاده جنسی قرار گیرند و یا حتی مورد حمله حیوانات وحشی قرار گیرند.
وی ادامه داد: البته ما به این شکل این موضوع را در ایران نداریم لیکن در بعضی از روستاها به صورت سنتی دختران هستند که کار جمع آوری آب را بر عهده می گیرند مانند سیستان و بلوچستان.
صفاری نیا ضمن تاکید بر این مطلب که در قانون اساسی به عنوان قانون مادر متاسفانه از حقوق کودک به صورت مستقیم یاد نشده است، تصریح کرد: اگرچه در مورد زنان اصولی مطرح شده ولی توجه به کودکان تنها در بند 2 اصل 21 قانون اساسی به حمایت از حقوق کودکان بی سرپرست اشاره شده است. همچنین اصل 50 قانون اساسی در مورد آب، غذا و محیط زیست سالم به صورت عام برای زن و مرد توجه کرده است.
وی ادامه داد: اصل 43 قانون اساسی در زمینه خوراک و پوشاک و اصل 29 به کودکان بی سرپرست و آموزش رایگان به صورت عام اشاره کرده است. غذا و خوراکی در قانون اساسی آورده شده است به دلیل اینکه با حقوق دیگر در ارتباط است به آب نیز اشاره دارد. در قانون اساسی نکاتی مبنی بر توجه به کودک به صورت اختصاصی دیده نمی شود و به عقیده من شاید نمی خواهند این تعهد نسبت به شهروندان ایجاد شود.
این دانشجوی دکتری حقوق افزود: در برنامه توسعه هم به مساله کودک اشاره شده و در این اشارات معمولا کودک بد سرپرست و بی سرپرست مورد تاکید قرار گرفته است. همچنین در مورد امنیت غذایی و تغذیه اشاراتی وجود دارد اما بهتر بود که در برنامه توسعه ششم با وجود توجه به زنان و خانواده به کودکان نیز توجه می شد. بعد از این برنامه های توسعه سراغ سازمان محیط زیست رفتیم که برخی قوانین محیط زیست از جمله ماده 6 قانون حفاظت و بهسازی محیط زیست وجود دارد و اشاره نموده که مواد فیزیکی و شیمیایی برای انسان زیان آور است و این انسان اعم از زن و مرد و کودک می‌شود.
وی ضمن تاکید بر اینکه این قانون در سال 1354 تصویب شده به قدمت این قانون اشاره کرد و افزود: در قانون نحوه جلوگیری از آلودگی هوا به صورت عام از واژه انسان استفاده شده است و بعد از آن قانون نحوه جلوگیری از آلودگی هوا را به صورت آئین نامه ای تصویب کردند که در آن اشاره شده است که کمیته اضطراری با حضور سازمان حفاظت از محیط زیست و وزارت بهداشت تشکیل شود تا در شرایط بحرانی مدارس را تعطیل کنند.
صفاری‌نیا ادامه داد: این اشاره در لایحه هوای پاک که در مجلس است و قصد دارد که استانداردها را بالا ببرد به سختگیری الزام دارد و باز هم در آن به تعطیلی مدارس اشاره شده است. در این لایحه حق رای وزارت آموزش و پروش لغو شد و وزارت آموزش و پرورش و شورای شهر به عنوان عضو ناظر تلقی شدند زیرا نمی توانند تصمیم گیری کنند و محافظه کاری خاصی در تعطیلی مدارس اتفاق می افتد. در صورتی که این موضوع بسیار مهم است و کودکان بیشتر از افراد عادی دچار مضرات آلودگی هوا می شوند.
صفاری نیا به طرح مدارس سبز یا مدارس جامع محیط زیستی اشاره کرد و افزود: این مدارس، مدارسی هستند که در آن شادابی کودکان و سلامت جسم و روان آنها مورد توجه قرار گرفته است و اعلام شده که این مدارس نیازمند آن هستند که از آلودگی های صوتی و محیطی مصون باشند. همچنین از نظر ساختار امنیت های لازم را دارا باشند. این مدارس باید از نظر مقاوم سازی نیز شرایط ویژه ای داشته باشند.
وی با اشاره به طرح شیردهی به دانش آموزان از طریق سازمان آموزش و پرورش افزود: جامعه هدف از سال 1380 در این طرح همه دانش آموزان هستند که از دبستان تا دوره متوسطه دوم را شامل می شود. این طرح با همکاری وزارت بهداشت در جهت سالم سازی این شیرها اقداماتی را صورت داده است و آئین نامه ای را منتشر نموده که بر اساس آن هفته ای یک بار شیرها از لحاظ آلودگی و مواد مغذی مورد آزمایش قرار می گیرند. همچنین نحوه حمل و نقل شیرها ماهی یک بار توسط وزارت بهداشت مورد پیگیری قرار می گیرد. همه اینها از مواردی است که آموزش و پرورش در زمینه تغذیه کودکان به آنها توجه کرده است.
این دانش پژوه دکتری حقوق ضمن اشاره به اینکه سند ملی تحول بنیادین آموزش و پرورش 2 راهکار در این زمینه ارائه داده است افزود: در بند 2 – 14 به مناسب سازی فضای آموزشی از لحاظ مسائل زیست محیطی اشاره شده است. همچنین یک برنامه مشارکتی و قانون تغذیه با شیر مادر وجود دارد که در سال 1374 تصویب شده و باز هم به مدت مرخصی زایمان مادر برای شیردهی اشاره دارد. البته متاسفانه از سال 1384 تاکنون اقداماتی صورت گرفته است که به واسطه آن مهدکودک هایی که در کنار سازمان های دولتی و وزارتخانه ها وجود داشتند جمع شده اند و متاسفانه مادران را با مشکل روبه رو کرده اند. این ها از مواردی است که در مورد تغذیه کودک باید مورد توجه قرار گیرد.
وی در ادامه با اشاره به ماده 66 قانون آئین دادرسی کیفری اظهار کرد: طبق این قانون به نهادها و سازمان های مردمی اجازه داده شده که در صورت وجود مواردی در زمینه محیط زیست آنها را اطلاع دهند تا در دادگاه ها به صورت حقوق پیگیری شود و این مسئولیت ها را در حال حاضر سمن ها و (NGO) ها انجام می دهند. نکته قابل توجه دیگر اینکه نمی توان گفت در حوزه کودک یک رویه یک شکل وجود دارد، که به واسطه آن تمام حقوق کودک مورد پیگیری قرار گرفته یا به صورت منسجم بوده باشد. بلکه هر سازمان بر اساس فعالیت هایی که داشته است این موارد را پیگیری کرده به همین دلیل در حال حاضر آمار دقیقی در مورد دسترسی کودکان به آب و غذا وجود دارد.