در شهری مانند تهران شهروندان هنگام عبور از پیادهروها به کرات با صحنهای مواجه میشوند که از طرفی ناراحتکننده است و از طرف دیگر، ممکن است آنها را عصبانی کند: معتادان متجاهر زیادی هستند که به سختی تلاش میکنند تا پولی از صندوق صدقات بدزدند و احتمالا خرج موادشان را دربیاورند. این معتادان دیگر شب و روز نمیشناسند، چرا که ظاهرا برخوردهای انتظامی و قضائی با آنها در این رابطه مشخص نیست و از طرف دیگر، مسئولان کمیته امداد نیز به جای چنین برخوردهایی از طرفی بر حل مشکل معتادان متجاهر در شهر تاکید میکنند و از طرف دیگر، عنوان میکنند باید به جای جذب کمکهای مردمی از طریق نصب صندوق صدقات در سطح شهر از راههای جدیدی برای این کار استفاده کرد. روز گذشته رئیس کمیته امداد به مساله سرقت از صندوقهای صدقات واکنش نشان داد و گفت: «معتادان اگر از صندوقهای صدقات دزدی نکنند، از جای دیگری دزدی میکنند.»
به گزارش روزنامه آرمان، مساله معتادان متجاهر یکی از مسائل مهم در شهرهای بزرگ ایران است، چرا که آمارها و همچنین مشاهدات نشان میدهد در سالهای اخیر میزان معتادان متجاهر در شهرها افزایش داشته است. این مساله که تاثیر غیر قابل انکاری در چهره و امنیت شهر دارد همواره مورد توجه بوده و بارها از مسئولان خواسته شده فکری به حال معتادان بکنند. با وجود این، طرحهای اجراشده در این زمینه همواره طرحهای مقطعی و بیفایده بوده است و برای مثال طی چند روز معتادان جمعآوری شده و دوباره رها شدهاند تا به خیابانها باز گردند. در تهران مساله ساماندهی معتادن متجاهر از یک سال پیش بیش از گذشته مورد توجه قرار گرفته است و مسئولان شهری ادعا میکنند با اجرای یک طرح فراگیر توانستهاند تا حد زیادی از جمعیت معتادان متجاهر و کارتنخواب در تهران بکاهند. اوایل هفته گذشته دبیر شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر استان تهران به جمعآوری حدود شش هزار معتاد متجاهر در سطح استان تهران اشاره کرد و از وجود ۱۶ هزار معتاد متجاهر در این استان خبر داد.
محمدرضا آذرنیا گفت: ظرفیت جمعآوری و درمان معتادان متجاهر ظرف ۳۸ سال گذشته از ۴۰۰ نفر به شش هزار نفر افزایش پیدا کرده است. او بیان کرد: جمعآوری نخستین مرحله از مراحل مقابله با معتادان متجاهر است. در مراحل بعدی غربالگری، اعزام به مراکز درمانی و نهایتا مرحله توانبخشی که در مراکز بهاران انجام میشود پیموده میشود تا فرد به زندگی عادی بازگردد و کلیه این مراحل ظرف مدت ۹ ماه انجام میشود. دبیر شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر استان تهران در مورد آمار معتادان متجاهر زن در سطح استان تهران گفت: ۱۰ درصد معتادان سطح استان زنان هستند که در حال حاضر ۴۰۰ نفر از آنها جمعآوری شدهاند و از این تعداد ۳۳۰ نفر پس از بهبود به خانوادههایشان تحویل داده شدند. البته برابر اظهار نظر پلیس پس از جمعآوری این ۴۰۰ نفر در سطح استان معتاد متجاهر زن دیده نشده است. او تعداد کل معتادان متجاهر جمعآوریشده را که مراحل درمان را طی میکنند ۴۲۸۰ نفر اعلام کرد و افزود: ۶۰ درصد معتادان متجاهر متاهل هستند و ۶۴ درصد آنها شاغل و بیش از ۵۰ درصد آنها نیز باسواد هستند. با وجود این، هنوز در شهر تهران معتادان متجاهر دیده میشوند که چهره شهر را زشت میکنند. این افراد ممکن است به گدایی، دزدی و یا هر چیزی دیگر مبادرت بورزند.
دزدی از صندوق صدقات
از زمانی که معتادان بیتوجه به حضور دیگران با مفتولهای سیمی به دل صندوقهای صدقات رخنه کردند و با دقت اسكناسهای آن را بیرون كشیدند، مسئولان کمیته امداد بر آن شدند تا صندوقهای صدقات جدید را جایگزین صندوقهای قدیمی بکنند تا امكان بیرون کشیدن اسكناسها را از آن به حداقل برسد. این در حالی است که روز گذشته رئیس کمیته امداد درباره دزدی از صندوقهای صدقات توسط متکدیان و معتادان هم عنوان کرد: این افراد دزد و معتاد هستند، کارشان این است و اگر جلو آنها را بگیریم و از صندوقهای کمیته امداد دزدی نکنند، از جای دیگری دزدی خواهند کرد و درگیر جرایم به مراتب سنگینتری خواهند شد. پرویز فتاح افزود: در حال حاضر بخشی از صندوقهای صدقات کمیته امداد اصلاح شدند، اما میدانیم که دزدی از صندوقها برای مردم بار روانی ایجاد کرده است. به همین دلیل در تلاش هستیم تا با اصلاح صندوقها و همچنین گرایش به سمت صندوقهای الکترونیکی و پرداختهای غیرحضوری از این آسیب به سلامت عبور کنیم. به گزارش ایسنا، رئیس کمیته امداد گفت: تمام سعی ما بر این است که اعتماد عمومی را نسبت به کمیته امداد در میان مردم افزایش دهیم.
برخورد سلبی با معتادان ممنوع
یک عضو کمیسیون اجتماعی مجلس درباره معتادان متجاهر میگوید: دسترسی آسان به مواد مخدر به ویژه در مناطق جرمخیز سبب افزایش اعتیاد شده است و در این مورد نقش نیروی انتظامی برای مقابله با توزیع مواد مخدر پررنگتر میشود. زهرا ساعی در مورد طرحهای جمعآوری معتادان عنوان میکند: سال گذشته استاندار تهران طرح جمعآوری معتادان متجاهر را با مشارکت دستگاههای متولی اجرا کرد تا معتادان به کمک سازمانها و نهادهای متولی جمعآوری و توانمند شوند که به نظر من طرح موفقی بود.
او تصریح میکند: گرچه این طرح باید در سایر استانها هم اجرایی شود، اما بیشتر از جمعآوری، بحث توانمندی و بازپروری معتادان مطرح است، چرا که متاسفانه بعد از مدتی معتادان جمعآوریشده رها میشوند. او ادامه میدهد: زحمت جمعآوری کشیده میشود، اما ادامه کار بدون برنامه، همراهی و همکاری دستگاههای متولی است. چون معتادان بدون طی مراحل درمانی به چرخه عادی اجتماع بر میگردند. ساعی با بیان اینکه جمعآوری معتادان به تنهایی کافی نیست، خاطرنشان میکند: باید معتادان درمان شوند و نهاهای فرهنگی در توانمندسازی آنها بکوشند. گرچه این توانمندی وجود دارد، اما کاملتر هم میتواند باشد. باید معتادان به جای ماندن در مراکز بازپروری و زندانها به جامعه بازگردند. عضو کمیسیون اجتماعی مجلس درباره دزدی معتادان از صندوق صدقات بیان میکند: باید نگاه مجرمانه به معتادان نداشته باشیم و به آنان به چشم یک بیمار نگاه کنیم.
وقتی معتادان کارتنخواب و بیکار باشند، از خانواده و جامعه طرد شده باشند و شرایط جسمی و روحی مناسبی نداشته باشند، برای تامین مواد خود ناخواسته به انواع بزهکاری از جمله دزدی از صندوقهای صدقات روی میآورند. او تصریح میکند: حضور معتادان متجاهر در اجتماع تبعاتی دارند و در مقطعی جامعه را دچار بحران میکند. حتی مردم نیز احساس ناامنی میکنند. ساعی ادامه میدهد: بنابراین بحث توانمندیسازی روانشناختی و اشتغال بسیار اهمیت دارد تا معتادان دوباره پس از ترک به سر جای اول خود بر نگردند. او میگوید: بهتر است به دزدی یک معتاد از صندوق صدقات عمیق و ریشهای نگاه کنیم و با برنامه و سیاستهای کلی به دنبال راه حل بگردیم تا از آسیبهای اعتیاد در امان باشیم.