به نقل از تبیان، برای همه ی ما داشتن موهای سالم و زیبا و البته پرپشت از اهمیت بالایی برخوردار است. موها تاثیر زیادی در زیبایی و جوانی چهره دارند و ریزش آنها هر کسی را به وحشت و نگرانی می اندازد. البته ریزش مو دلایل و عوامل متعددی دارد. از مسائل ژنتیکی گرفته تا تغذیه ی ناسالم و استفاده ی بی رویه از محصولات آرایشی مو و غیره جزو عمده دلایل ریزش موها هستند. اما در این بین نباید تاثیر برخی داروها را نادیده گرفت.
داروهای زیادی وجود دارند که به طور مستقیم روی پوست سر تاثیر می گذارند و به ریزش موها منجر می شوند. لذا اگر شما هم صبح با بالشتی پر از مو از خواب بیدار می شوید و در طول روز نیز شاهد ریزش آنها هستید، علاوه بر دیگر عوامل، حواستان به داروهای مصرفی تان نیز باشد.
گفتگویی با دکتر داریوش دائر، متخصص پوست و مو انجام داده ایم تا در خصوص این داروها بیشتر بدانید.
هر دارویی که مصرف می کنیم علاوه بر خواصی که دارد عوارضی نیز به جا می گذارد. موهای ما نیز از این عوارض در امان نیستند. چه داروهایی بیشترین تاثیر را در ریزش مو دارند؟
برخی داروها که به صورت طولانی مدت مصرف می شوند در ریزش مو دخالت دارند. اما بیشترین تاثیر مربوط به داروهای شیمی درمانی می شود. در واقع بیماران مبتلا به سرطان که تحت شیمی درمانی هستند دچار ریزش موی زیاد می شوند، چون داروهای ضد سرطان جزو داروهای بسیار مهاجم و قوی محسوب می شوند که تولد و تکثیر سلول های مو را مسدود می کنند. البته تمام داروها الزاما منجر به ریزش مو نمی شوند.
امروزه با پیشرفت علم داروهای جدیدی تولید شده اند که بیش از پیش روی تومورها متمرکز شده و آسیب کمتری به سلول های دیگر وارد می کنند. در این صورت نیز ریزش مو کمتر می شود. البته باید گفت که پوست سر برخی افراد در مقایسه با افراد دیگر حساسیت بیشتری نسبت به ترکیبات شیمیایی نشان می دهد و به همین دلیل تاثیر داروهای شیمی درمانی در افراد مختلف متفاوت است.
این داروها با چه مکانیسمی باعث ریزش مو می شوند؟
سلول های سرطانی با سرعت زیادی تکثیر می شوند. از طرف دیگر تقسیم سلولی در مناطقی مانند پیاز مو نیز با سرعت بالایی انجام می شود. داروهای شیمی درمانی به گونه ای ساخته شده اند که بیشترین تاثیر را روی سلول های پُرتکثیر داشته باشند. در نتیجه در دوره ی شیمی درمانی، ریزش مو در سر و همچنین بدن با سرعت بالایی اتفاق می افتد.
خوشبختانه بعد از اتمام دوره ی شیمی درمانی موها مجددا رشد می کنند. اما در برخی موارد که دارو برای نابودی برخی از تومورهای مغزی یا تومورهای مخچه به کار می رود، در یک تا دو درصد امکان رویش مجدد موها وجود ندارد. یا اینکه موهای رشد کرده بی کیفیت هستند.
از بین داروهای دیگر که در بین مردم رواج بیشتری دارند، کدام یک به ریزش مو منجر می شوند؟
داروهایی که برای درمان اختلالات تیروئیدی به کار می روند نیز همین تاثیر را دارند، چون غده تیروئید مسئول ترشح هورمون هایی است که تجدید و رویش موها را کنترل می کند. کم کاری یا پرکاری تیروئید می تواند باعث بر هم خوردن چرخه ی رویش مو شده و ریزش مو ایجاد کند.
افرادی که دچار مشکلات تیروئیدی هستند، اگر دارویشان (مانند لووتیروکسین) را با دوز مناسبی مصرف نکنند، در برخی موارد دچار ریزش مو می شوند. برای مقابله با این مشکل، بیماران باید توصیه های پزشک معالج خود را جدی بگیرند.
داروهای ضدکلسترول و ضدفشارخون و حتی داروهای ضدمیگرن نیز جزو داروهای پرمصرف هستند. آیا اینها نیز در ریزش مو تاثیری دارند؟
برخی از استاتین ها مانند پراواستاتین باعث بروز عوارض جانبی در پوست سر مانند بروز خارش یا ریزش مو می شوند. ممکن است مصرف طولانی مدت داروهای ضدکلسترول و داروهای ضدفشارخون روی ساخت موها (کراتینی زاسیون) تاثیر منفی بگذارد. در این صورت نیز موها قبل از ریزش، حساس و شکننده می شوند. افراد که دچار چنین وضعیتی می شوند بهتر است با پزشک معالج خود مشورت کنند تا تغییراتی در نوع داروی آنها داده شود.
در خصوص میگرن نیز باید بگوییم این دردهای کمابیش فلج کننده، بیمار را مجبور به مصرف دارو می کند. افرادی که مجبور هستند به مدت طولانی و حتی تمام عمر دارو مصرف کنند بیشتر در معرض عوارض آنها روی موهایشان قرار می گیرند. این افراد نیز می توانند با مشورت با پزشک معالج شان تغییراتی در داروهایشان بدهند.
در برخی موارد بیمارانی که از مشکل صرع رنج می برند نیز از ریزش مو شکایت دارند. این داروها با چه مکانیسمی باعث ریزش مو می شوند؟
داروهایی که برای درمان مشکل صرع مصرف می شوند، بخصوص داروهای بر پایه سدیم والپروات، عوارضی مانند ریزش مو حتی تغییر در نوع و حالت طبیعی مو ایجاد می کنند. به عنوان مثال ممکن است موهای صاف تبدیل به موهای مجعد شوند. واقعیت این است که مکانیسم تاثیر سدیم والپروات در تغییر طبیعیت مو یا ریزش آنها هنوز به درستی مشخص نشده است.
برخی محققان معتقد هستند که این نوع داروها مواد مغذی مورد نیاز موها یعنی زینک، مس و منیزیم و غیره را از بین می برند و باعث ریزش مو می شوند. خوشبختانه با قطع مصرف این داروها ریزش مو نیز متوقف می شود. البته بیمار نباید به طور خودسرانه اقدام به قطع مصرف دارو بکند و هر نوع تغییری در مصرف دارو یا تعویض آن باید تحت نظر پزشک معالج انجام شود.
تاثیر داروهای ضدافسردگی و ضدبارداری که جزو داروهای پرمصرف هستند را چگونه ارزیابی می کنید؟
مصرف برخی داروهای ضدافسردگی نیز باعث ریزش مو می شود. سیکل حیات مو با مصرف این داروها دچار اختلال شده و کوتاه می شود. در واقع ریزش مو بعد از دو تا سه ماه از شروع مصرف داروهای ضدافسردگی کلید می خورد. ریزش موی ایجاد شده در اثر مصرف این داروها با قطع مصرف دارو متوقف می شود و همه ی داروهای ضدافسردگی نیز چنین عوارضی ندارند. توصیه می کنیم افراد بدون تجویز پزشک اقدام به مصرف خودسرانه ی این داروها نکنند، چون عوارضی بیش از ریزش مو ایجاد می کنند.
قرص های ضدبارداری نیز تغییراتی در موها ایجاد می کنند. در واقع موی خانم ها نسبت به تغییرات هورمونی بسیار حساس است. بنابراین در دوران نوجوانی، بعد از زایمان و یائسگی به دلیل تغییرات هورمونی زیاد دچار ریزش مو می شوند. تاثیر قرص ها در خانم های مختلف متفاوت است و همه چیز به قرص مصرفی بستگی دارد. قرص های خوراکی پروژسترون و استروژن مانند یاسمین روی موها تاثیر مثبتی دارند. اما ممکن است یک ترکیب پروژسترونی دیگر با تاثیر آندروژنی (هورمون مردانه) ریزش مو ایجاد کند. در صورت مشاهده تغییراتی در وضعیت موها، بهتر است خانم ها با پزشک معالج مشورت کنند.