تالاب دوهزار ساله ميقان اراك يكي از بهترين‌ها در خاورميانه بود. اين بودن از آنجا مي‌آيد كه اين روزها حالش خوش نيست. حالش خوش نيست چون مسئولان مربوطه به آن توجهي ندارند و اين بي‌توجهي از عدم علاقه و شناخت آنها از اهميت اكولوژيكي تالاب‌ها در طبيعت ناشي مي‌شود. ميقان بلندترين تالاب كويري دنيا، ريه كلانشهر آلوده اراك و پناهگاه 20 هزار درناي خاكستري در شرايط ناگواري قرار گرفته است. مسئولان مربوطه از به مزایده گذاشتن تالاب براي برداشت بي‌رويه سولفات سدیم تا احداث جاده از داخل تالاب و قطع ارتباط اکولوژیکی قسمت شمال با جنوب آن و صدها اقدام ديگر فروگذار نكرده و تا توانسته‌اند تيشه بر ريشه اين تالاب ارزشمند زده‌اند. تمامي اين اتفاقات درحالي رخ داده كه اراك به‌دليل استقرار صنايع آلاينده يكي از آلوده‌ترين كلانشهرهاي كشور محسوب مي‌شود.
به گزارش سلامت نیوز، روزنامه قانون در ادامه می نویسد: به‌گفته كارشناسان ميقان راه درياچه اروميه را مي‌رود. خشك شدن اين تالاب خطر وقوع طوفان‌های شيميايي را در بردارد كه زندگي 650 هزار نفر از شهروندان اراكي را تهديد مي‌كند.
ایران به‌عنوان بنیانگذار کنوانسیون رامسر
(کنوانسیون حفاظت از تالاب‌های جهان)بايد درخصوص حفظ تالاب‌هاي جهان يا حداقل تالاب‌هاي خود پيشرو باشد اما متاسفانه علي‌رغم اينكه پيشرو نبوده بلكه در نابودي تالاب‌ها گوي سبقت را از ديگر كشورها ربوده است.
ايران رتبه نخست ليست قرمز كنوانسيون رامسر
تمامي اين اتفاق‌ها درحالي رخ مي‌دهد كه ارزش اکولوژیک تالاب‌ها 10 برابر جنگل‌ها و 200 برابر زمین‌های زراعی است. براساس آمار تالاب‌های 30 کشور در فهرست مونترو کنوانسیون رامسر (فهرست قرمز) قرار گرفته‌اند که به ترتیب ایران و یونان با 7 تالاب و پس از آنها جمهوری چک با 4 تالاب، بیشترین مونترو تالاب‌ها را دارند. همچنین نام 27 تالاب 17 کشور جهان نیز به‌دلیل بهبود شرایط اکولوژیکی از این فهرست خارج شده است.
75 درصد تالاب‌هاي ايران در وضعيت بحراني
از میان يك‌هزار تالاب موجود در کشور براساس تعریف کنوانسیون بین‌المللی رامسر، 75 درصد از تالاب‌های کشور ما یا در وضعیت بحرانی هستند یا در معرض خطر قرار دارند و این مسئله به آن معناست که برخی از آنها کارکردهای خودشان را از دست داده‌اند.
تالاب دوهزار ساله ميقان قرباني تصميم‌هاي نادرست مديريتي
تالاب میقان اراک با پیشینه‌ای دو هزار ساله، یکی از تالاب‌های کم‌نظیر کشور و منطقه خاورمیانه است که به‌دلیل برخی تصمیم‌های نادرست در گذشته نگراني‌هاي بسياري از تكرار فاجعه درياچه اروميه درمورد آن وجود دارد. این تالاب ضمن آنکه ارزش‌های زیست محیطی متعددی را در حوزه تنوع زیستی دارد، به‌صورت مستقیم بر کیفیت هوا و اقلیم اراک و روستاهای اطراف آن تاثيردارد.
20 هزار درناي خاكستري مهمان ميقان
جمعیت درحدود 20 هزار درنای خاکستری در تالاب میقان نسبت به زیستگاه های دیگر کشور، این زیستگاه آبی را به یکی از کانون‌های اقامت موقت ایران در عرصه مهاجرت پرندگان تبدیل کرده است.
برداشت غيراصولي سولفات سديم
به‌عقیده کارشناسان این منطقه در سه دهه اخیر به‌صورت جدی تهدید شده که از آن جمله برداشت غیراصولی سولفات سدیم از مرکز این تالاب است، به‌طوری که افزایش برداشت از معادن سولفات سدیم این کویر به مفهوم شخم زدن آن است و به‌دلیل سست بودن خاک آن می‌تواند در دراز مدت حیات ساکنان کلانشهر اراک را به‌خطر بیندازد، به‌طوری که این موضوع باعث کاهش درجه اهمیت زیستگاهی و اکوتوریستی منطقه نیز شده است. هم اکنون بیش از 60 درصد نیاز کشور به سولفات سدیم از منابع کویر میقان اراک تامین می‌شود و این درحالی است که تنها 8 کیلومتر از منابع کویر مورد بهره‌برداری است. 110 کیلومتر مربع از دریاچه کویر میقان دارای منابع سولفات سدیم به‌عنوان غنی‌ترین منبع در کشور است. ساختار غیراصولی جاده تالاب میقان در قلب این زیستگاه، رها شدن پساب فاضلاب کلانشهر اراک در دریاچه تالاب میقان و وجود آلودگی‌های میکروبی خطرناک در آن از تهدیدات این تالاب بین‌المللی مطرح شده است که بی‌توجهی به آن می‌تواند منابع زیستی کلانشهر اراک را برهم زند.
مهم ترین مشکلاتی که موجب تهدید زیست محیطی تالاب مي شود
احداث و تعریض جاده در داخل تالاب و قطع ارتباط اکولوژیکی قسمت شمال با جنوب تالاب، احداث سد در بالادست حوضه آبریز و کاهش آب ورودی به تالاب، ورود پساب
تصفیه خانه فاضلاب شهر اراک، فاضلاب شهرک صنعتی ایبک آباد و پساب های کشاورزی، تغییر کاربری اراضی و چرای بیش از حد دام در منطقه، شکار غیر مجاز پرندگان و زنده گیری آنها توسط کوخه نشینان، استقرار پروژه های فرودگاه اراک، تصفيه‌خانه فاضلاب و کارخانه معدنی در حاشیه تالاب بدون ارزیابی زیست محیطی و گسترش برداشت از سولفات سدیم با به مزایده گذاشتن تالاب.
ميقان ، بلندترين تالاب كويري دنيا
سياوش آقاخاني فعال زيست‌محيطي در گفت‌وگو با «قانون» درباره تالاب ميقان مي‌گويد: اين تالاب به بلندترين تالاب كويري دنيا و به نگين سبز استان مركزي معروف است. همچنين يكي از كانون‌هاي بسيار مهم زمستان‌گذر پرندگان مهاجر به‌شمار مي‌رود. او ادامه مي‌دهد: تالاب ميقان به‌دليل ورود فاضلاب شهر اراك در تمامي طول سال آب دارد. اين فاضلاب درحد استاندارد اوليه تصفيه مي‌شود و يكسري فاضلاب صنعتي تصفيه نشده نيز وارد آن مي‌شود اما مسئله ما درحال حاضر فاضلاب نيست بلكه برداشت بي‌رويه و غيراصولي معادن است. تالاب ميقان يكي از غني‌ترين معادن سولفات سديم در كشور است كه با بهره‌برداري ناپايدار حيات آن تهديد مي‌شود.
آقاخاني با اشاره به احداث جاده در قلب اين تالاب مي‌گويد: با اين كار تالاب را به دو قسمت تبديل كرده‌اند و عملا ارتباط اكولوژيك آن را از بين برده‌اند، ميقان راه درياچه اروميه را مي‌رود. يكي ديگر از مشكلات ميقان حفاري و گودبرداري غيراصولي و حفر چاله‌هاي عميق در تالاب است. اين كار باعث مي‌شود آب تنها در آن چاله‌هاي عميق جمع و مابقي تالاب خشك شود.
اين فعال محيط‌زيست مي‌افزايد: نكته قابل توجه اينجاست كه اگر تالاب ميقان خشك شود اتفاقي كه در اروميه افتاد و سونامي نمك به‌راه افتاد رخ مي دهد اما با اين تفاوت كه در ميقان سولفات سديم وجود دارد و مانند نمك بي خطر نيست چراكه در ريه انسان سولفات سديم به اسيد سولفوريك تبديل مي‌شود. طوفان شيميايي اي كه جان 650 هزار نفر از شهروندان اراك را تهديد مي‌كند. آقاخاني درباره حقابه تالاب ميقان مي‌گويد: تخصيص حقابه براساس مطالعات دقيق صورت نگرفته است. در خوشبينانه‌ترين حالت اگر 100 درصد فاضلاب اراك وارد تالاب شود بازهم به‌دليل وجود گودال‌هاي عميق قسمتي از تالاب خشك مي‌ماند. اين درحالي است كه در سال‌هاي اخير حقابه تالاب را به‌شدت كم كرده و به كشاورزي و صنعت اختصاص داده‌اند. از سوي ديگر با احداث سدها و بندهاي خاكي نيز حقابه تالاب كم شده و شنيده‌ها حاكي از آن است كه مي‌خواهند بخشي از فاضلاب وارد شده به تالاب را به كشاورزي و صنعت اختصاص دهند.