در گیر و دار حضور تیم ملی ایران در جام جهانی بود که نام زیستتوپ بر زبان‌ها افتاد. زیستتوپ نام توپ فوتبالی است که تصویر ۳۲ گونه در معرض انقراض ساکن در هر یک از ۳۲ کشور حاضر در جام جهانی ۲۰۱۴ برزیل بر روی تکه های آن نقاشی شده است. توپی که توسط محمد کبریا (نقاش اثر)، هانیه باقرزاده، احسان بشیرگنجی، ویدا ولی زاده و آرش نورآقایی (ایده پرداز درج تصویر یوز روی پیراهن تیم ملی در جام جهانی) آماده شد و قرار بود هدیه ویژه ایرانیان به مسی باشد اما این گونه نشد.
محمد کبریا، طراح زیستتوپ، در گفتگو با خبرنگار مهر می‌گوید: جام جهانی که تمام شد، تیم ملی برگشت و زیستتوپ هم با تیم ملی برگشت اما تا حدود یک ماه خود من هم از این موضوع خبر نداشتم. کسی هم پاسخگو نبود که زیستتوپ چه شد. روزی که دفتر توسعه پایدار و محیط زیست وزارت ورزش شروع به کار کرد، من توپ را برای ترمیم از فدراسیون فوتبال پس گرفتم.
وی با بیان این که توپ را موقتا از فدراسیون پس گرفته بود، توضیح می‌دهد: همان روز به من گفتند که زیستتوپ در موزه فیفا در سوئیس پذیرش شده و من توپ را گرفتم که ترمیم کنم و بعد پس بدهم. حدود یکی دو ماه قبل هم از من مشخصات کامل زیست توپ را خواستند تا برای زیستتوپ در موزه فیفا جایگاه مشخصی طراحی و در نظر گرفته شود. یک ماه بعد هم گفتند جواب مثبت است و زیستتوپ می‌تواند به موزه برود.
کبریا با اعلام این که روز ۳۰ آذرماه امسال زیستتوپ را به فدراسیون تحویل داده گفت: این بار حرف‌ها عوض شده بود. گفتند ما زیستتوپ را برای مراسم افتتاحیه موزه می‌بریم و این را به همراه چند هدیه دیگر اهدا می‌کنیم تا فیفا را در عمل انجام شده بگذاریم و آن را در موزه فیفا بگذارند که قرار است در سال ۲۰۱۶ افتتاح بشود.
طراح زیستتوپ با اعلام این که «گفته بودند توافق فیفا را گرفته‌اند و حتی جایش هم مشخص شده است» تاکید می‌کند: حالا می‌گویند که ما حتما سعی می‌کنیم که از زیستتوپ جای خوبی استفاده کنیم که حرام نشود. اگر نمی‌خواستیم از آن در جایگاه خوبی استفاده کنیم اصلا آن را از برزیل بر نمی‌گرداندیم.
لیونل مسی ۴۵ دقیقه دنبال هدیه‌اش می‌گشت
در مراسم بدرقه تیم ملی فوتبال ایران، معصومه ابتکار، معاون رییس جمهور و رییس سازمان حفاظت محیط زیست، در ورزشگاه ۱۲ هزارنفری سرپوشیده آزادی حضور یافت و زیست توپ را به دست جواد نکونام، کاپیتان ملی پوشان سپرد. در پی آن، حسام الدین آشنا، رییس مرکز بررسی‌های استراتژیک نهاد ریاست جمهوری، ضمن حمایت قاطعانه از این طرح، از وزیر ورزش خواست تا از این اقدام در راستای شعار ریاست جمهوری یعنی «جهان عاری از خشونت»، جانانه حمایت کند. جالب‌تر آنکه چند روز پیش از آغاز بازی‌ها، محمود گودرزی، وزیر ورزش، طی یک گفتگوی تلفنی از معصومه ابتکار پرسید: «آیا خبر دارید که زیست توپ را به برزیل برده‌اند یا خیر؟!» پرسشی که ظاهراً هیچ مقامی در ایران به اندازه شخص وزیر ورزش نمی‌توانست به سهولت پاسخش را بیابد.
طراح زیستتوپ در پاسخ به این پرسش که اصلا چرا زیستتوپ در جام جهانی به مسی اهدا نشد، توضیح می‌دهد: گویا قصور از فدراسیون فوتبال بوده که هماهنگی‌های لازم را با ناظر بازی و مسئول این موضوع انجام نداده بوده است. یعنی با بازی جام جهانی مثل یک بازی لیگ برخورد کرده بودند. تازه آنجا که رفته بودند سرپرست تیم ملی همانجا درخواست کرده که این کار را بکنند و ناظر بازی هم از ترس این که موضوع حاشیه‌‌ساز شود نپذیرفته بود.
کبریا در توضیح جزئیات ماجرا می‌گوید: چیزی که هم خوشحال و هم ناراحتمان کرد این بود که به گفته آقای پولادی، مسی ۴۵ دقیقه دنبال این هدیه می‌گشته است! به گفته ایشان خود مسی سه بار آمده و به نکونام گفته هدیه‌ای که برای من در نظر گرفته بودید کجاست؟ چه شد؟ اول بازی که این را می‌گوید و در فیلم شروع بازی هم هست آقای نکونام می‌گوید صبر کن بروم بیاورم که وقتی بر می‌گردد می‌گوید اجازه ندادند و بماند برای آغاز نیمه دوم. بین دو نیمه هم این بار مسی باز خودش می‌آید می‌گوید که چه شد و آقای نکونام می‌گوید باز هم اجازه ندادند و بماند آخر بازی. حتی به گفته آقای پولادی آخر بازی هم که آقای نکونام پیراهن مسی را می‌گیرد مسی به شوخی می‌گوید پیراهن ما را که از ما گرفتید ولی آن هدیه را به ما ندادید. نکونام می‌رود تا توپ را بیاورد اما در راه با تیم آرژانتین درگیر می‌شود.
البته به گفته کبریا برخی هم اعلام کردند که هم زیست توپ و هم تابلوفرش‌های ایران با همان کارتنی که رفتند با همان کارتن هم برگشتند.
زیستتوپ با هدایای دیگر فرق می‌کند
طراح زیستتوپ با بیان این که «شب یلدا بود که گفتند یک ماه دیگر برای مراسم افتتاحیه موزه به سوئیس می‌رویم و همه هدایا از جمله زیستتوپ، تابلوفرش‌ها و پیراهن آقای استیلی در بازی ایران استرالیا را هم می‌بریم» تاکید می‌کند: نمایش پیراهن آقای استیلی موقت و نهایتا برای ۴ یا ۵ سال است اما زیستتوپ برای نمایش دائم در نظر گرفته شده است.
به گفته وی نمایش زیستتوپ در موزه شرایط بهتری هم دارد زیرا در موزه فیفا برای یک توپ گرد و کلا اشیایی به این شکل فضاهای بیشتری از قبل طراحی شده و موجود است تا تابلوفرشی که مشابه آن اصلا در موزه وجود ندارد و فقط ایران هدیه می‌دهد یا پیراهنی که حتما باید به شکل تابلو در بیاید.
کبریا اضافه می‌کند: یک توپ دیگر هم هست که با فرش بافته شده است و پرچم همه کشورها روی آن نقش شده است. همین الان اگر جستجو کنید کلی توپ دیگر با نقش پرچم همه کشورها به فیفا هدیه شده است اما زیستتوپ واقعا متفاوت است.
او با بیان این که زیستتوپ قرار بود پیام‌آور صلح و زنهاردهنده جهانی عاری از خشونت باشد می‌گوید: اصلا هدیه‌ای با پیامی این چینی آنجا موجود نیست و اولین بار است که چنین چیزی آنجا هدیه می‌شود. یک دغدغه من هم این است که می‌گویند برای این توپ ارزش قائل هستند اما نه ارزش محیط زیستی. امیدوارم وقتی می‌خواهند توپ را به هر مسئولی حتی رئیس فیفا هدیه بدهند مثل یک هدیه عادی منتقل نشود بلکه باید پیام آن و مسائل زیست‌محیطی پشت آن مطرح شود. این یک حرکت ملی در سطح بین‌المللی است که به دعوت دفتر بررسی‌های استراتژیک ریاست جمهوری، در قالب طرح دنیا علیه خشونت و افراط گری سازمان ملل، حامل پیام زیست محیطی و صلح بوده و از حمایت بی‌دریغ عموم مردم، سمن‌های محیط زیستی و جامعه گردشگری برخوردار است.
زیست توپ در یک حرکت مردمی و با کمک انجمن‌های زیست محیطی و گردشگری پدید آمد و از همین طریق از سازمان حفاظت محیط زیست درخواست شد کمک کند که آن را به برزیل برده و به لیونل مسی اهدا شود و پیام زیست محیطی بین‌المللی ایران توسط این شخصیت محبوب به گوش جهانیان برسد. زیست توپ به جواد نکونام و فدراسیون فوتبال سپرده شد و به برزیل رفت، اما به علت عدم هماهنگی در برزیل اتفاقی که انتظارش می رفت رخ نداد و زیست توپ به ایران بازگشت. با وجود این زیستتوپ هنوز این ظرفیت را دارد که سفیر دوست داران محیط زیست و مردم ایران در مجامع بین‌المللی باشد.