سارا ميرشجاعي: تا به حال به اين موضوع فكر كرده‌ايد كه حتي نفس كشيدن هم ممكن است براي سلامت مضر باشد؟ بله، نفس كشيدن در هواي آلوده مي‌تواند بر جسم و روان ما تاثير مخرب داشته باشد. اگر در هواي آلوده شهرهاي بزرگ تنفس مي‌كنيد بايد اين را به شما بگوييم كه نفس كشيدن در آلودگي مي‌تواند عامل بسياري از مشكلات شما از جمله استرس و اضطراب باشد. این روزها که به آرامی پا در فصل های سرد سال می گذاریم بیشتر از همیشه با آلودگی هوا در شهر های بزرگ روبه رو ایم. با ما همراه باشید تا بیشتر از عوارض تنفس در این هوا بدانید.
شاید شما هم گرفتار این مشکل باشید
آلودگی هوا چطور عصبی‌تان می‌کند؟
تحقيقات نشان مي‌دهد آلودگي هوا مي‌تواند باعث عصبانيت، زودرنجي، پرخاشگري و كم‌تحملي شود. كساني كه در هواي آلوده تنفس مي‌كنند نسبت به ديگران آستانه تحمل پايين‌تري دارند، كم‌تحمل‌تر هستند و زودتر عصباني مي‌شوند. اين افراد ممكن است با كوچك‌ترين موضوعي ناراحت شوند يا پرخاش كنند.
محققان چه می گویند؟
- ارتباطات اجتماعي افراد در زمان آلودگي هوا نسبت به قبل ضعيف‌تر مي‌شود. افرادي كه در معرض آلودگي هوا قرار دارند با ديگران ارتباط چنداني برقرار نمي‌كنند؛ بنابراين آلودگي هوا مي‌تواند بر روابط و دوستي‌هاي انسان‌ها هم موثر باشد.
- آلودگي هوا مي‌تواند تمركز را كاهش دهد. كساني كه در شهرهاي آلوده صنعتي تنفس مي‌كنند ممكن است براي تمركز كافي مشكل داشته باشند. عناصر موجود در هواي آلوده مي‌تواند قدرت تمركز انسان را كاهش دهد.
- كساني كه در معرض آلودگي هوا قرار دارند، هنگام رانندگي عجول‌تر و بدخلق‌تر مي‌شوند. اگر احساس مي‌كنيد عجول و بدخلق هستيد و صبر و طاقت رانندگي در خيابان‌هاي شهر را نداريد مي‌توانيد تا حدي آن را به هواي آلوده شهر مرتبط بدانيد.
- در شرايط آلودگي هوا، افراد درباره سلامت جسم و روان خود نگراني‌هاي زيادي پيدا مي‌كنند؛ يعني كساني كه در هواي آلوده نفس مي‌كشند ممكن است دائم سلامت خود را مورد ارزيابي قرار دهند. اين افراد تصور مي‌كنند بيمار شدهاند زيرا ممكن است برخي علائم مانند خستگي، بي‌حوصلگي، تپش قلب و. . را در خود احساس كنند؛ بنابراين ممكن است نسبت به وضعيت جسمي و سلامت خود نگراني بيشتري نسبت به گذشته احساس كرده و براي اطمينان از وضعيت جسمي‌شان به پزشك مراجعه كنند.
افسرده‌تر مي‌شويد
يك فرد افسرده، هميشه دنيا را غبارآلود مي‌بيند. هنگام آلودگي هوا دنيا در نظر بيمار افسرده غبار‌آلودتر و تيره و تارتر مي‌شود. به علاوه قدرت تصميم‌گيري او ضعيف‌تر مي‌شود و احساس مي‌كند كه بي‌انرژي، بي‌حوصله و خسته است. اين عوامل سبب مي‌شوند كه افسردگي و علائم آن با شدت بيشتري بروز يابد.
علائم اضطراب شديدتر مي‌شود
در شرايط آلودگي هوا افراد مضطرب نيز نگراني‌هاي بيشتري نسبت به آينده را تجربه مي‌كنند. به علاوه بعضي علائم جسمي مانند تپش قلب نيز به‌طور شديدتري بروز مي‌كند، يعني نگراني و تپش قلبی كه در افراد مضطرب تجربه مي‌شود در هواي آلوده بيشتر خود را نمايان مي‌سازد.
خود بيمار انگاری سراغ تان می آید
مبتلايان به وسواس هم به احتمال زياد در آلودگي هوا نگراني‌هاي مضاعفي پيدا خواهند كرد. چنين افرادي هميشه به جسم خود توجه زيادي دارند و در شرايط آلودگي هوا، دائما فكر مي‌كنند كه بيمار شدهاند. همين احساس سبب تشديد بيماري وسواس در آنها مي‌شود و دچار نوعي «خود بيمارانگاري» خواهند شد؛ يعني شخص مي‌پندارد كه بيمار است و حتي ممكن است مراجعات مكرر به پزشك داشته باشد؛ البته افراد عادي هم ممكن است در هواي آلوده نگران وضعيت سلامت خود باشند و به پزشك مراجعه كنند اما افراد وسواسي بيش از حد نرمال اين كار را انجام مي‌دهند؛ يعني حتي در صورتي كه پزشك تاييد كند كه بيماري خاصي وجود ندارد، افراد وسواسي باز هم نسبت به اين قضيه نگران خواهند بود.
عوارض جسمي آلودگي هوا
افراد در هوای آلوده به‌طور مداوم خسته و بي‌حوصله هستند و حالت گيجي و منگي به آنها دست مي‌دهد. اگر با وجود استراحت كافي احساس مي‌كنيد كه خسته هستيد و حوصله انجام كارهاي خود را نداريد، شايد در اين ميان بتوانيد آلودگي هوا را مقصر بدانيد.
يادگيري دانش‌آموزان كاهش مي‌يابد
در آلودگي هوا درصد عناصر هوا تغيير كرده و ميزان اكسيژن كاهش مي‌يابد. همين امر سبب مي‌شود تا حدي توجه و تمركز دانش‌آموزان كم شود. علاوه بر اين، ممكن است آنها زودرنج، كم‌تحمل، بي‌حوصله و پرخاشگر شوند و بيش از پيش احساس خستگي كنند. همه اينها سبب مي‌شود تا حدي يادگيري دانش‌آموزان كاهش يابد. مسلما زماني كه اكسيژن هوا كم باشد، احساس خستگي مضاعف خواهد بود و بالطبع آن خستگي فرصت يادگيري را مي‌گيرد. به علاوه ميزان تمركز هم در شرايط آلودگي هوا كاهش مي‌يابد كه همين قضيه مي‌تواند بر يادگيري دانش‌آموزان موثر باشد و آن را كاهش دهد.