دانشگاه‌هایی که از نظر وزارت بهداشت ایران معتبر هستند هرساله مورد بررسی قرار می گیرند و شرایط تحصیلی از لحاظ طول دوره، محتوای برنامه آموزشی و وضعیت کاری پزشک در دوره تخصص باید مشابه وضعیت پزشکان رشته‌های تخصصی در داخل کشور باشد. پس از فارغ‌التحصیلی این پزشکان در خارج از کشور، اگر آنها قصد بازگشت به وطن را داشته باشند، متأسفانه باید گفت که مشکلات آنها به نوعی شروع می‌شود. جز پزشکان فارغ‌التحصیل چند کشور معدود از جمله ایالات متحده آمریکا، انگلستان و کانادا، سایرین باید برای تایید مدرک تحصیلی تخصصشان مورد ارزشیابی علمی و عملی قرار گیرند. لازم به ذکر است که این ارزشیابی در مورد فارغ‌التحصیلان دانشگاه‌های معتبر از نظر وزارت بهداشت صورت می‌گیرد و در غیر این صورت آنها تقریبا به هیچ عنوان قادر به فعالیت تخصصی در ایران نخواهند بود. این ارزشیابی معمولا در 3 دانشگاه کشور صورت می‌گیرد. هر گروه تخصصی پس از چند هفته ارزیابی علمی و عملی پزشک فارغ‌التحصیل، نظر خود را کتبا به وزارت بهداشت منعکس می‌کند. این نظر ممکن است از بهترین حالت ممکن یعنی معرفی شخص برای امتحان پایان تخصص (بورد و پره بورد) تا ارزیابی شخص در حد سال‌های پایین‌تر دستیاری (رزیدنتی) آن رشته باشد. پس از آنکه فرد مذکور هر سه دوره ارزشیابی خود را در دانشگاه‌های مختلف سپری کرد، پرونده‌اش در کمیسیون ارزشیابی وزارت بهداشت بررسی شده براساس 3 نظر دانشگاه‌های مورد اشاره، رای نهایی در مورد وضعیت شخص صادر می‌شود. رای مذکور معمولا پزشکان فارغ‌التحصیل را ملزم به گذراندن دوره تکمیلی از یک تا چند سال می‌کند و سپس آنها باید امتحان پایان تخصص خود در ایران را نیز سپری کنند. پس از اتمام دوره ارزشیابی فارغ‌التحصیل مذکور، درصورتی‌که شخص ملزم به طی دوره تکمیلی باشد، باید از یکی از دانشگاه‌های داخل کشور که دارای مجوز آموزشی در رشته تخصصی وی است، پذیرش بگیرد. یافتن بخش و دانشگاه برای سپری کردن دوران تکمیلی ممکن است سال‌ها طول بکشد. به‌نظر نمی‌رسد که سیاستگذاران وزارت بهداشت تمایل چندانی به ادامه تحصیل پزشکان در خارج از کشور و بازگشتشان به ایران داشته باشند. باید در نظر داشت که درصد کمی از پزشکان عمومی در ایران می‌توانند در دانشگاه‌های داخل کشور وارد رشته‌های تخصصی (دستیاری تخصص) شوند. رقابت برای ورود به دوره‌های تخصصی در ایران بسیار سنگین است. این وضعیت باعث می‌شود بسیاری از پزشکان عمومی به‌رغم مشکلات فراوان، اقدام به ادامه تحصیل در خارج از کشور کنند. سخت کردن تمامی راه‌ها برای ادامه تحصیل پزشکان در درازمدت تنها می‌تواند باعث پایین آوردن انگیزه پزشکان عمومی و دانشجویان پزشکی شده و بی‌تفاوتی و افسردگی را در این قشر فرهیخته پدید آورد. این مسئله در عین حال سبب پایین آمدن کیفیت خدمات پزشکی در جامعه می‌شود. باید به خاطر داشت که این مشکلات در سال‌های اخیر باعث شده که تعداد کثیری از فارغ‌التحصیلان رشته‌های پزشکی به کشورهای دیگر مهاجرت کرده مردم و کشورشان را عملا از خدمات خود محروم سازند. تسهیل شرایط تحصیل پزشکان در درازمدت سبب بالا رفتن کیفیت خدمات درمانی جامعه شده و باعث می‌شود تا دانش یکی از مهم‌ترین ارکان سیستم بهداشتی درمانی جامعه و ارتباط آنها با شیوه‌های متعدد درمانی جهان بیشتر شود. اما متأسفانه هر روز شاهد قوانینی برای سخت کردن شرایط فارغ‌التحصیلان خارج از کشور هستیم.
همشهری آنلاین