يکي از وظايف سازمان غذا و دارو حفظ و ضمانت سلامت فرآورده هاي سلامتي از جمله دارو ،غذا و آرايشي و بهداشتي است و جهت انجام اين مهم در گذشته و در حال راهکارهايي تعبيه کرده تا بتواند هرچه بهتر اين وضعيت را پايش کند.براي تعيين سلامتي يک کالا حتما ضرورت دارد که يک کالا از زمان توليد يا واردات به کشور تا هنگام مصرف قابل رهگيري و پايش باشد.يکي از راهکارهايي که در حال حاضر جهت رهگيري و پايش کالا در حال انجام و پيگيري است برچسب اصالت و سلامت کالاست.اين برچسب بايد مشخصه هايي را در خود داشته باشد تا بتواند اطلاعات ضروري را در خصوص توليد کننده،وارد کننده ،توزيع کننده ،تاريخ توليد و انقضاء ،نکات و احتياط هايي در خصوص آن فرآورده ،هم به بازرسان سازمان و هم به مصرف کننده ارائه دهد.
براي اينکه سازمان بتواند پايش کاملي از فرآورده ها داشته باشد شبکه اي را به عنوان شبکه پايش ساماندهي کرده که يکي از مشخصه هاي اين شبکه برچسب اصالت و سلامت کالاست.و سازمان غذا و دارو از اوايل امسال لزوم استفاده از اين برچسب را براي فرآورده هاي دارويي و مکمل هاي وارداتي آغاز کرده که به حول و قوه الهي در جلوگيري از قاچاق اين داروها و مکمل ها موفق نيز بوده است.
هدف بعدي سازمان با الگو گرفتن از اين تجربه موفق، فرآورده هاي آرايشي و بهداشتي است که هم حفظ سلامتي و ايمني آنها براي مصرف کننده ها در داخل کشور مهم است و هم جلوگيري از فرآيند قاچاق اين نوع فرآورده ها جزء وظايف سازمان است.
اين برچسب ها براي هر قلم کالا بصورت يکتا بوده و غير قابل تکرار براي قلم کالاهاي ديگر است و همين مشخصه باعث مي شود در صورت يکبار استفاده از کد برچسب عملا" براي کالاهاي ديگر غيرقابل استفاده مي شود.
اين برچسب ها متصل به سامانه هاي شناسايي و رهگيري بوده که با ارسال کد از طريق پيامک ،تلفن گويا ويا اينترنت ،اطلاعاتي در خصوص اصالت کالا ،تاريخ توليد و تاريخ انقضاء،احتياط هاي مصرف وشماره تماس به خريدار کالا منتقل مي کند.
لازم به ذکر است بر روي برچسب دو سري کد تعبيه شده ،يک کد دو بعدي براي نظارت بازرسان و از طريق دستگاههاي مخصوص کد عددي که توسط لايه پوشاننده مخفي شده که خريدار با خراش دادن اين لايه محافظ و ارسال کد به مدياهاي ذکر شده اطلاعات ضروري را دريافت مي کند.البته يکي ديگر از اهداف سازمان آمايش سرزميني مصرف فرآورده ها و يا تقلب احتمالي است تا سازمان بتواند در اسرع وقت موارد مختلف گزارش شده را پيگيري و به نتيجه برساند.
در مرحله اول طرح تمام فرآورده هاي آرايشي و بهداشتي وارداتي ملزم به استفاده از اين برچسب جهت ترخيص کالا از گمرک هستند.در اين مرحله برخي از شرکت هاي توليد داخل هم به صورت داوطلبانه به دليل امتيازاتي که اين طرح براي بازار فرآورده هايشان دارد وارد اين طرح شدند.البته ضرورت دارد که گفته شود اين طرح داراي يک جدول زمان بندي است که در تاريخ 15/11/89 ترخيص اين فراورده ها با داشتن اين برچسب است و طبق اين جدول يک فاصله زماني جهت اجرايي شدن اين برچسب در سطح عرضه است.
مزيت براي توليد کننده :قاچاق و تقلب به سمت کالاهايي مي رود که نزد جامعه مصرف کننده داراي مقبوليت باشد.در حال حاضر بسياري از فرآورده هاي توليد داخل داراي مقبوليت عام جهت مصرف هستند و همين مقبوليت عاملي است تا متقلبين و قاچاقچيها تمايلي نسبت به اين فرآورده ها داشته باشند.با اجرايي شدن اين برچسب عملا" قاچاق و تقلب قابل پيگيري و شناسايي است هم توسط شرکت توليد کننده و هم توسط سيستم هاي نظارتي است.يا به عبارت ديگر با اجراي اين طرح شرکت ها مي توانند از کالاهاي خود حفظ و سيانت داشته باشند.از ديگر مزاياي اين طرح ريکال يا بازخواني کالاهاست در صورتيکه کالايي در هنگام توليد يا عرضه داراي مشکلي شود شرکت ها از طريق سيستم رهگيري اين برچسب به راحتي مي توانند کالاهاي معيوب و داراي اشکال خود را با کمترين هزينه و کمترين زمان و بدون اينکه نياز به اعلان عمومي باشد جمع آوري کنند.
اين سامانه يکي از پيشرفته ترين سامانه ها در کل دنياست که در حال حاضر کشورهاي پيشرفته نيز به سمت اجراي اين طرح گام برداشته اند که خوشبختانه کشور ما پيشرو در اين امر مهم است زيرا قاچاق و تقلب امري است که در کل دنيا باعث اختلال در اقتصاد و سلامتي شده است. به همين دليل بعد از اجراي اين طرح کالاهاي مواد خوراکي و آشاميدني هم در اين طرح قرار ميگيرند،چه اينکه در حال حاضر برخي از اقلام مهم غذايي مثل زعفران به صورت داوطلبانه تقاضاي ورود به اين طرح را دارند.