به گزارش خبرنگار مهر، ضیاءالدین شعاعی روز سه شنبه در نشست خبری افزود: پیش بینی ها نشان می دهد بارش زیاد در کشور عراق موجب می شود که ریزگردها کمتر به سمت ایران برگردند و به این ترتیب مردم استان های مختلف کشور کمتر با پدیده ریزگردها مواجه می شوند.
وی اظهار داشت: برآوردها نشان می دهد 15 تا 20 درصد منشا ریزگردها داخلی و بقیه خارجی است. مدیریت نادرست منابع آب، کنترل آب دجله و فرات، خشک شدن 90 درصد از تالابهای بین النهرین، رها شدن اراضی کشاورزی در عراق و احداث سد از عوامل بروز پدیده ریزگردهاست.
شعاعی افزود: قطعا جنگ با پدیده های طبیعی مانند خشکسالی، سیل و گرد و غبار غیرممکن است بنابراین باید با اثرات آن مقابله کنیم.
وی با بیان اینکه حرکت شن های روان و توفان های گرد و غبار را از قدیم شاهد بودیم ،گفت: اما در دهه گذشته کشور با شدت بیشتری با پدیده ریزگرد مواجه شده است که علت آن مدیریت نادرست منابع و نقش انسان است.
افزایش تعداد منشا ریزگردها در خارج و داخل کشور
مدیر ملی مقابله با پدیده گرد و غبار ادامه داد: در گذشته استانهای مرزی مانند خوزستان توفانهای گرد و غبار داشتند اما امروزه این پدیده به شهر تهران هم رسیده است و حتی حدود 20 استان کشور را درگیر کرده است که این مساله نشان دهنده افزایش تعداد منشا ریزگردها در خارج و داخل کشور است.
وی با بیان اینکه منطقه بین النهرین یک منشا بزرگ گرد و غبار است ، اظهار داشت: هم اکنون حدود 90 درصد تالاب های بین النهرین خشک شده است و این منطقه به یک ذخیره گاه بزرگ خاک رس تبدیل شده است که با وزش باد ، خاک رس به هوا بلند می شود و در قالب توفانهای خاکی به سمت تهران حرکت می کند. این در حالی است که فاصله تهران با آن منطقه سه تا چهار هزار کیلومتر است.
وی گفت: ترکیه حدود 30 میلیارد متر مکعب آب دجله و فرات را که وارد بین النهرین می شود کنترل کرده و افزایش این میزان آب نیز جزو برنامه های این کشور است.
شعاعی اظهار داشت: از سال 1380 تا 1392 تعداد وقوع ریزگردها 15 برابر افزایش یافته است و دفتر مقابله با ریزگردها در سازمان حفاظت محیط زیست برنامه های خود را در سه سطح تصمیم گیران کلان، مدیران کشوری - میانی و مردم برنامه ریزی کرده است. شناسایی منشا ریزگردها یکی دیگر از برنامه های دفتر مقابله با پدیده ریزگردها است که در حال نهایی کردن اسناد ملی در این زمینه هستیم.
کشورهای همسایه نمی خواهند قبول کنند که منشا ریزگردها هستند
وی ادامه داد: یکی از مشکلات دست اندرکاران این است که کشورهای همسایه نمی خواهند قبول کنند که منشا ریزگردها هستند زیرا پذیرش این موضوع برای آن کشور مسوولیت به همراه دارد.
مدیر ملی مقابله با پدیده گرد و غبار سازمان حفاظت محیط زیست گفت: سه خوشه منشا اصلی ریزگرد ها در عراق و یک تا دو خوشه فرعی در استان خوزستان ( ایران ) قرار دارد که معضل بزرگی برای سلامت مردم سیستان و بلوچستان و زابل است.
وی ادامه داد: ایران اعلام آمادگی کرده است تا طرح مقابله با ریزگردها را به صورت آزمایشی در کشور عراق انجام دهد اما از آنجا که عراق با مشکلات خاص خودش همراه است، محیط زیست در اولویت های این کشور قرار ندارد.
وی افزود: سازمان حفاظت محیط زیست با همکاری برنامه محیط زیست سازمان ملل متحد (یونپ) در حال تهیه سند منشا نهایی ریزگردها است.
امسال ریزگردهای کمتری از سطح هامون به هوا برخیزد
شعاعی ادامه داد: خوشبختانه به علت بارندگی های مناسب چند وقت اخیر تالاب هامون که یکی از منشا های گرد و غبار داخلی است تا حدودی پرآب شده و پیش بینی می شود امسال ریزگردهای کمتری از سطح هامون به هوا برخیزد.
در حال تکمیل سند ملی منشا ریزگردها هستیم
وی افزود: اکنون در حال تکمیل سند ملی منشا ریزگردها هستیم که با تکمیل آن تکلیف دولت برای فعالیتهای برون مرزی مشخص می شود. در این سند به بحث پایش، شدت وقوع و عوامل وقوع ریزگرد تاکید شده و قرار است بر اساس این سند در 6 ماه اول امسال سیستم پایش تجهیز شود.
مدیر ملی مقابله با پدیده گرد و غبار سازمان حفاظت محیط زیست ادامه داد: در کنار سند ملی منشا ریزگرد سند ملی مکانیزم وقوع، پایش و سیستم پیش بینی هوشمند نیز فعال می شود که در این صورت قادر به پیش بینی های بلند مدت برای وقوع پدیده ریزگرد خواهیم بود.
زمان وقوع ریزگرد در کشور
وی با بیان اینکه زمان وقوع ریزگرد در کشور از خرداد تا مهرماه است گفت: یک کمیته ویژه اضطرار تشکیل داده و از وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی درخواست کرده ایم توصیه های بهداشتی خود را برای مقابله با ریزگردها به این کمیته ارسال کند.
شعاعی ادامه داد: همچنین درصدد تشویق بخش صنعت برای تولید ماسک های مناسب و ارزان قیمت و تولید پوشش های استاندارد به صورت توری برای در و پنجره ها هستیم.
مدیر ملی مقابله با پدیده گرد و غبار سازمان حفاظت محیط زیست با بیان اینکه باید با پدیده ریزگردها زندگی کنیم گفت: کشوری مانند چین بعد از 25 سال فعالیت موفق به مهار ریزگردها شده است. اینکه کشور ما چه زمانی به امنیت منطقه ای در مقابل ریزگردها خواهد رسید مساله ای است که نیازمند همکاری و مساعدت تمام سازمان های ذیربط است.
وی در مورد میزان اعتبارات سازمان حفاظت محیط زیست برای مقابله با ریزگردها گفت: حدود 55 میلیارد تومان اعتبار برای این امر تخصیص یافته است.
شعاعی در ادامه به فعالیتهای فرامنطقه ای دفتر مقابله با ریزگردها اشاره کرد و گفت: 5/6 میلیون هکتار در عراق، سوریه و اردن گرد و غبار تولید می کنند که باید بیابان زدایی شوند. از این رو در تلاشیم تا با همکاری مجامع بین المللی انگیزه فعالیت در این زمینه را در منطقه به ویژه در کشور عراق ایجاد کنیم.
امسال وارد سیزدهمین سال خشکسالی شده ایم
وی گفت : امسال وارد سیزدهمین سال خشکسالی شده ایم؛ از این رو کشور نیاز به یک برنامه جامع آمایش سرزمین دارد. پیش بینی ها نشان می دهد منشا ریزگردها رو به افزایش است که بخشی از آنها طبیعی و بخشی هم به علت مدیریت نادرست منابع ایجاد شده است که اگر با جدیت به این مساله نگاه نشود مشکلات بسیاری از لحاظ سلامت گریبانگیر مردم خواهد شد.
منبع : خبرگزاری مهر