به گزارش خبرنگار علمی ایرنا ، احمد علی کیخا روز دوشنبه در نشست خبری به مناسبت بزرگداشت روز جهانی تالاب ها اظهار داشت: با رایزنی هایی که با وزارت نیرو داشتیم از آنان درخواست کردیم تا اطلاعات مربوط به تمام سدها را در اختیار سازمان حفاظت محیط زیست قرار دهد .
وی اظهار داشت: این اطلاعات در دفتر ارزیابی سازمان حفاظت محیط زیست با حضور کارشناسان این بخش مورد بررسی و ارزیابی قرار می گیرد و اگر به این جمع بندی برسند که ضرر یک سد بیشتر از سود آن است ، در نشستی با حضور نمایندگان وزرات نیرو تصمیم نهایی در مورد آن اتخاذ می شود.
کیخا تاکید کرد: نظر سازمان حفاظت محیط زیست از این گونه سد ها است و خوشبختانه چندی پیش وزیر نیرو اعلام کرده بود اگر به این جمع بندی برسیم که سدی ضررش بیشتر از نفع آن برای کشور است آن را تخریب خواهیم کرد.
وی اظهار داشت: متاسفانه در گذشته ارزیابی زیست محیطی برای اصلاح سد ها انجام نمی شد از این رو امروز شاهد مشکلات فراوان زیست محیطی در حوزه های پایین دست این سد ها هستیم .
50 درصد از مساحت تالاب های دنیا در 100 سال گذشته کاسته شده است
کیخا در این زمینه اظهارداشت: روز دوم فوریه مصادف با 13 بهمن ماه روز جهانی تالاب ها نامگذاری شده اما به دلیل اهمیت موضوع سازمان حفاظت محیط زیست یک هفته را به عنوان هفته تالاب ها تعیین کرده است که امروز 7 بهمن ماه آغاز شود تا روز 13 بهمن ماه به کار خود ادامه می دهد.
وی افزود: در سال 1971 برای اولین بار در دنیا تفکر تشکیل یک کنوانسیون بین المللی برای حفاظت از تالاب های دنیا در ایران شکل گرفت که بعد از آن این کنوانسیون در هتل رامسر در شمال تهران به امضا رسید و به همین علت به ˈ رامسر سایت ˈ نامگذاری شد و از آن سال به بعد این روز به عنوان روز جهانی تالاب ها گرامی داشته می شود.
معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست ادامه داد: در این کنوانسیون یک توافق بین المللی با هدف حفاظت از تالاب های جهان صورت گرفت.
وی افزود: در 100 سال گذشته تاکنون تقریبا 50 درصد از سطح کل تالاب های جهان کاسته شده است ، وسعت تالاب های جهان 25 میلیون کیلومتر مربع بود که در این مدت به نصف یعنی 12.5 میلیون هکتار کاهش یافته است.
کیخا اظهار داشت: البته این تاثیر در جاهای مختلف متفاوت است که تحقیقات نشان می دهد بیشترین تخریب در شرق آسیا بوده و ایران هم جزو آن است.
وی گفت: پس از امضای کنوانسیون رامسر1971 ، در سال اول 8 تالاب کشور در آن به ثبت بین المللی رسید و اکنون 24 تالاب کشور در فهرست سایت رامسر ثبت شده اند که 32 تالاب را شامل می شود.
کیخا افزود: اکنون 168 کشور عضو کنوانسیون رامسر هستند و 2 هزار و 171 تالاب با مساحتی حدود 207میلیون هکتار در این سایت به ثبت رسیده اند.
به گفته وی مجموع مساحت تالاب های ایران 1.5 میلیون هکتار است.
وی اظهارداشت: 250 تالاب در کشور شناسایی شده که از این تعداد 85 تالاب از اهمیت زیادی برخوردار هستند ، همچنین از تالاب های ثبت شده در رامسر سایت 6 تالاب در فهرست مونترو ( تالاب هایی که شرایط بحرانی دارند) شامل تالاب های هامون ، هامون هیرمند ، هامون صابوری ، بختگان و انزلی به ثبت رسیده اند.
به گفته وی ایران میزبان مرکز منطقه ای کنوانسیون رامسر در غرب و مرکز آسیا است.
*** تالاب ها یکی از بهترین زیستگاه های تنوع زیستی است
کیخا گفت: تالاب ها یکی از زیستگاه هایی است که دارای بیشترین تنوع زیستی هستند ، برخی تالاب ها بیش از 50 درصد تنوع زیستی را در خود جای می دهند و منبعی برای تامین آب شرب ، کنترل سیلاب ، جلوگیری از فرسایس خاک ، تامین نیازهای حیات وحش و منبع تامین معیشت مردم است از این رو از اهمیت زیادی برخوردار هستند.
وی افزود: زمانی که تالابی در وضعیت مطلوب باشد این امر، نشاندهنده مناسب بودن وضعیت اکوسیستم منطقه است و اگر در حال تخریب و نابودی باشد یعنی روند طبیعی منطقه دچار اختلال شده است که این مساله باید مورد توجه مسوولان قرار گیرد.
*** برای اولین بار برنامه های هفته تالاب ها با همکاری دولت و سازمان های مردم نهاد برگزار می شود
کیخا گفت: بعد از عقد قرارداد کنوانسیون رامسر هر سال در 2 فوریه که روز جهانی تالاب ها نامگذاری شده برنامه های متننوعی در سراسر دنیا برگزار می شود که امسال برای اولین بار یک هفته به نام ˈ تالاب ها ˈ در نظر گرفته شده است.
وی تصریح کرد: خوشبختانه با توجه به رویکرد دولت تدبیر و امید ، امسال برای اولین بار برنامه های روز جهانی تالاب با همکاری مستقیم سازمان های مردم نهاد و دولت برگزار می شود که قطعا نتایج بهتری نسبت به سال های گذشته خواهد داشت.
معاون تنوع زیستی سازمان محیط زیست افزود: امسال هفته تالاب ها به عنوان
ˈ تالاب ها و کشاورزی دو جزو رسد و توسعه ˈ نامگذاری شده است.
وی ادامه داد: بررسی وضعیت تالاب ها نشان می دهد که یکی از رقبای سرسخت این اکوسیستم آبی، توسعه کشاورزی است، تاکنون توسعه کشاورزی برای تالاب ها مثبت نبوده زیرا به عنوان 2 رقیب درکنار هم قرار داشتند ، این اتفاقی است که دریاچه ارومیه را به این شرایط دچار کرده است.
کیخا افزود: حدود 30 سال گذشته مجموع زمین های زیر کشت در حوضه دریاچه ارومیه 158 هزار هکتار بود که اکنون به 450 تا 700 هزار هکتار افزایش یافته است که به رغم تمام اقدامات صورت گرفته برای توسعه کشاورزی و افزایش تولید ، در آمد سالانه حدود 650 میلیون دلار بوده است که رسیدن به این مبلغ شرایط بسیار بحرانی دریاچه ارومیه را رقم زده است.
وی گفت: سوال این است که آیا این میزان در آمد در بخش کشاورزی ارزش نابودی دریاچه ارومیه را داشت؛ اگر این روند ادامه یابد تمام چاه های اطراف دریاچه شور خواهند شد و نمک های ناشی از خشک شدن دریاچه مردم منطقه را با مشکل مواجه خواهد کرد.
کیخا اظهار داشت: به دلیل اهمیت بخش کشاورزی برای تامین غذا و معیشت مردم و از سوی دیگر اهمیت تالاب، در برنامه های هفته تالاب به این موضوع در کنار هم توجه شده است زیرا اگر تالاب ها را دست بدهیم به مرور کشاورزی هم از بین خواهد رفت.
وی تاکید کرد: نقش مردم در حفاظت از این اکوسیستم آبی بسیار پررنگ است از این رو امسال برای اولین بار از سازمان های مردم نهاد دعوت کردیم تا عهده دار اجرای برنامه های هفته تالاب ها شوند.
کیخا گفت: همچنین امروز - دوشنبه - دبیرخانه سازمان های مردم نهاد تالابی در معاونت تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست تشکیل خواهد شد و تلاش می شود تا برای تالاب هایی که وضعیت بحرانی دارند حداقل یک سازمان مردم نهاد فعال تشکیل شود.
وی اظهارداشت: عوامل متعددی ازجمله کشاورزی ، صنایع ، مدیریت منابع آب ، کارهای عمرانی و عملکرد مردم در نابودی تالاب ها نقش دارند که در این میان نقش مدیریت منابع آب و کشاورزی از اهمیت بیشتری برخوردار است که در برنامه های هفته تالاب ها سعی می شود بین کشاورزی و تالاب آشتی برقرار شود.
کیخا گفت: متاسفانه رویکرد مدیریتی تالاب ها، بخشی بوده است به این معنا که در مدیریت یک بخش تمام شرایط منطقه را در نظر نگرفتند، مثلا جهاد کشاورزی به بخش کشاورزی و وزارت نیرو به احداث سد و ساخت کانال برای ذخیره سازی آب توجه کرده است.
*** وضعیت حق آبه هامون با حضور نمایندگان امور خارجه بررسی می شود
وی با اشاره به وضعیت بحرانی تالاب هامون در سیستان و بلوچستان افزود: یکی از مهمترین دلایل خشک شدن هامون عدم تامین حق آبه آن توسط افغانستان است که این موضوع در سطوح عالی مسوولان دو کشور مطرح شده و قرار است هفته آینده در جلسه ای با حضور نمایندگان وزارت امور خارجه این مساله مورد بررسی قرار گیرد.
کیخا گفت: واضح است که در گذشته در بخش سیاست امور خارجی کشور به این موضوع توجه نشده است، اما امیدواریم این غفلت جبران شود.
*** خواستار توسعه اکوتوریسم در تالاب ها هستیم
معاون محیط زیست سازمان حفاظت محیط زیست اظهار داشت: در گذشته در حفاظت از تالاب ها فقط رویکرد حفاظت مد نظر بود اما امروز به این نتیجه رسیدیم که تالاب ها منشا درآمد اهالی اطراف آن است از این رو حفاظت صرف موجب از بین رفتن منبع درآمد آنها می شود و قطعا اهالی مقاومت خواهند کرد.
وی تاکید کرد: از این رو رویکرد به سمت مشارکت مردم و درآمد در کنار حفاظت کشیده شد و یکی از راه های درآمد توسعه گردشگری و صنعت توریسم است که سازمان محیط زیست آماده است تا سازمان میراث فرهنگی ، صنایع دستی و گردشگری در این زمینه همکاری کند.
منبع : خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا)