به گزارش خبرنگار «محیط زیست» خبرگزاری دانشجویان ایران ایسنا،با مطرح شدن موضوع خودروها و سهم بالای آنها در آلودگی هوای شهرها به ویژه تهران هربار شاهد واکنش‌های منفی و مثبت بسیاری از سوی دستگاه‌های مختلف هستیم که در بسیاری اوقات دست کم منجر به تعویق یک طرح و یا توقف آن می‌شود.
گاهی هزینه‌های بالا و کمبود اعتبارات و گاهی نیز عدم تصمیم‌گیری بر مبنای مطالعات کارشناسی دلیل به نتیجه نرسیدن طرح‌ها عنوان می‌شود. اما یک موضوع را می‌توان گفت که تقریبا دستگاه‌های مرتبط با موضوع آلودگی هوا با آن موافق هستند و آن اصلاح قانون معاینه فنی خودروهاست که به عقیده کارشناسان از ابتدا هم نباید تصویب می‌شد.
کمتر کسی به یاد می‌آورد که چه شد قانون افزایش زمان معاینه فنی خودروها تصویب شد؟ و اصلا مقدمات تصویب آن چه بود؟ سرهنگ احمد رستمی معاون فنی - مهندسی و خدمات ترافیک پلیس راهور در پاسخ به این سوال می‌گوید: آنچه که به مجلس پیشنهاد شد پنج ساله شدن زمان معاینه فنی خودروها نبود و این قانون در همان صحن علنی مطرح و تصویب شد.
اگرچه دلیل تصویب این طرح طولانی بودن صف‌ها و هزینه‌ها اعلام شد، اما رضوی مدیرعامل ستاد مرکز معاینه فنی خودروهای تهران با اشاره به ظرفیت شبانه‌روزی شدن مراکز معاینه فنی می‌گوید: امکان فعالیت سه شیفت کاری را داریم اما این کار مستلزم آن است که خودروها به صورت مستمر به مراکز ما مراجعه کنند.
وی همچنین اضافه می‌کند: اگر هم گاهی شلوغی در برخی مراکز دیده می شود، به دلیل بی‌نظمی در مراجعات خودروها است نه نبود ظرفیت در مراکز معاینه فنی.
کاهش 23 درصدی آلودگی هوای پایتخت با انجام معاینه فنی خودروها
مدیرعامل ستاد مرکز معاینه فنی خودروهای تهران با بیان اینکه تمامی مراکز معاینه فنی باید بر اساس استاندارد 9181 فعالیت کنند و تمامی مراجعات با این استاندارد سنجیده شود، تصریح می‌کند: با انجام معاینه فنی خودروها می‌توان تا 23 درصد آلودگی هوای پایتخت را کاهش داد.
رضوی ادامه می‌دهد: تمام مراکز معاینه فنی شهر تهران با دستگاه‌های مکانیزه و کالیبره برای خدمات رسانی به شهروندان در آماده باش کامل هستند اما متاسفانه شاهدیم که تعداد مراجعات به مراکز معاینه فنی تنها در زمان افزایش سخت‌گیری‌های پلیس راهور افزایش می‌یابد.
وی با تاکید بر این که 5 ساله شدن معاینه فنی خودروها یک اقدام غیر کارشناسی و فاقد پشتوانه علمی بود، می‌افزاید: بر خلاف گذشته که اقدامات مثبتی مانند حذف سرب از بنزین، استقرار استاندارها، تامین گازوییل کم گوگرد و ممنوعیت استفاده از آزبست در ساخت لنت ترمز بر روند کاهش آلودگی هوای تهران موثر واقع شدند، امروز اقدامات منفی‌ای مانند 5 ساله شدن معاینه فنی خودروها باعث تشدید آلودگی هوای تهران شده است.
وی می‌افزاید: متاسفانه هر ساله با آغاز فصول سرد، شاهد افزایش حجم آلاینده‌ها و آلودگی هوا در تهران هستیم چنان چه طی سال‌های اخیر روزهای زیادی به دلیل اینورژن عملا شهر تعطیل شد. در این میان ضمن آن که انتظار می رود اقدامات اساسی مانند ارتقاع کیفیت خودروها و سوخت، توسعه حمل و نقل عمومی و... برای کاهش آلودگی هوا در پایتخت و سایر کلان شهرهای کشور صورت گیرد، معاینه فنی وسایل نقلیه می‌تواند تاثیر قابل توجهی در کاهش تولید آلایندگی وسایل نقلیه داشته باشد.
قانون معافیت 5ساله خودروهای نو از معاینه فنی در دوره قبلی مجلس اشتباه بزرگی بود
رییس سازمان حفاظت محیط زیست با تاکید بر اینکه قانون معافیت 5ساله خودروهای نو از معاینه فنی در دوره قبلی مجلس اشتباه بزرگی بود و مجلس نهم قرار است نسبت به اصلاح قانون مذکور اقدام کند، یادآور می‌شود: با توجه به وارونگی دما و تشدید آلودگی هوا و نیز افزایش بارش‌های جوی و به تبع آن لغزندگی بیشتر سطح معابر شهری و جاده‌های کشور، پتانسیل حوادث رانندگی بالاست.
ابتکار با ابراز امیدواری نسبت به اصلاح سریع قانون معاینه فنی و الزام تمامی خودروهای نو به انجام معاینه فنی دو سال پس از تولید و سپس سالی یک بار، می‌افزاید: سازمان حفاظت محیط زیست نیز کار گروهی را تشکیل داده و در نظر دارد از طریق ارائه لایحه‌ای جامع و کامل، بخشی از وظایف خود در قبال حفظ محیط‌زیست و سلامت مردم را جامه عمل بپوشاند. در صورت امکان و تایید کارشناسان می‌توان طی هفته هوای پاک روی «معاینه فنی – خودرو بدون نقص، هوای پاک» کار کرد تا با ایجاد حساسیت مضاعف موجب جلب همکاری عموم مردم و مسئولان برای رفع معضل آلودگی هوا شود.
14 درصد خودروهایی که به مراکز معاینه فنی مراجعه می‌کنند از شاخص گازهای آلاینده مردود می شوند
به گزارش ایسنا، براساس آمار سازمان بهداشت جهانی، ایران در میان آلوده‌ترین کشورهای جهان از لحاظ آلودگی هوا رتبه سوم را دارد علاوه بر آن آمارهای مرگ و میر ناشی از آلوگی هوا در پایتخت بسیار تکان دهنده است به گونه‌ای که سال گذشته وزارت بهداشت، تعداد مرگ و میر بر اثر آلودگی هوا را در تهران نزدیک به 3000 نفر اعلام کرد. و آمارهای سازمان ثبت احوال نیز نشان می‌دهد که از میان 18 مورد دلایل مرگ و میر در شهر تهران بیماری‌های قلبی - عروقی و تنفسی و سکته‌ها بیشترین سهم را دارد که ارتباط معناداری با آلودگی هوا داشته و در واقع می‌توان گفت افزایش میزان آلاینده‌ها موجب افزایش مرگ و میر شده است. از سویی تعطیلی‌های هر ساله هنگام تشدید آلودگی هوا خسارات بسیاری بر پیکره اقتصادی کشور وارد می‌کند که جبران آن هزینه‌های بسیاری می‌طلبد.
به گفته رضوی - مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوای تهران، در کشور هلند به ازای هر 100 هزار نفر شخص کشته شدگان در تصادفات رانندگی تنها 8.4 درصد است و شاخص آلودگی هوا نیز در این کشور 29 درصد با بیان وجود خودروها هرساله موظف هستند به مراکز معاینه فنی مراجعه کنند. یا در کشور آلمان که شاخص کشته شده‌ها 6 نفر است هر دو سال یک بار معاینه فنی برای تمامی خودروها الزامی است اما در کشور ایران که شاخص کشته شدن از هر 100 هزار نفر 34.1 نفر است و شاخص آلودگی هوا 92 درصد متاسفانه خودروها 5 سال از دریافت معاینه فنی معاف شده‌اند.
وی همچنین با بیان اینکه 14 درصد خودروهایی که به مراکز معاینه فنی مراجعه می‌کنند از شاخص گازهای آلاینده مردود می شوند، می‌افزاید: متاسفانه آمارها نشان می‌دهد که 24.5 درصد از خودروهایی که به مراکز معاینه فنی مراجعه می‌کنند یا فاقد مبدل کاتالیستی هستند و یا مبدل آنها خراب است، این درحالیست که مبدل کاتالیستی نقش بسیار مهمی در کاهش تولید آلودگی هوا توسط خودروها دارد.
یوسف رشیدی - مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوای تهران نیز در راستای سخنان رضوی می‌گوید: در تمام دنیا با وجود خودروهای باکیفیت و استاندارد بالا، سالی یکبار خودروها مورد معاینه فنی قرار می گیرند و ما نیز باید از تجربه دنیا و کشورهای پیشرفته بهره مند شویم و تصمیمات خلق الساعه نگیریم.
35درصد خودروهایی که به مراکز معاینه فنی مراجعه می کنند نمی توانند مجوز لازم را دریافت کنند
معاینه فنی با قیمت نازل خرید و فروش می‌شود
اگرچه اهمیت موضوع کاهش دوره معاینه فنی خودروها باعث می‌شود مسائلی همچون کیفیت معاینه فنی و راههای دور زدن قانون کمتر دیده شود اما سید جعفر تشکری هاشمی - معاون حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران ضمن با انتقاد از کیفیت خودروها، می‌گوید: 35 درصد خودروهایی که به مراکز معاینه فنی مراجعه می کنند نمی توانند مجوز لازم را دریافت کنند و اگر شورای رقابت به جای قیمت خودروها، کیفیت آنها را مدنظر قرار می داد اکنون کیفیت خودروهایمان بهتر از این بود.
وی ادامه می‌دهد: گاه تحت عنوان مردم مداری حقوق اصلی آنها زیر سوال می رود. معافیت 5 ساله خودروها از دریافت معاینه فنی عقبگردی در حوزه زیست محیطی محسوب می شود. و سوال این است که در مورد خودروهایی که در بدو تولید در مورد سلامت و ایمنی شان تردید است چگونه معافیت 5 ساله از معاینه فنی تصویب شده و آیا کسانی که این قانون را تصویب کردند، تضمینی از خودروسازان گرفته اند که تا 5 سال خودروهای تولیدیشان استاندارد بماند و تولید آلایندگی نکند؟
معاون حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران با تاکید بر لزوم ایجاد شبکه پایش معاینه فنی خودروها اظهار می‌کند: در حال حاضر در اطراف تهران معاینه فنی با قیمت‌های نازل خرید و فروش می‌شود، اما زمانی که کارها را مکانیزه کنیم این مسئله کنترل داشته و کسی دیگر نمی‌تواند از آن تخلف کند.
در حالت عادی هم مراکز معاینه فنی با 40 تا 50 درصد ظرفیت خالی کار می‌کنند
حتی با داشتن استاندارد یورو2 هم می‌توان معاینه فنی را پاس کرد
محمد هادی حیدر زاده - مدیرکل محیط زیست استان تهران نیز با اشاره به قانون چند ساله شدن معاینه فنی خودروها با بیان اینکه بعد از تصویب این قانون ، مراجعه به مراکز فنی خودروها کاهش چشمگیری یافته است، می‌گوید: در حالت عادی هم مراکز معاینه فنی با 40 تا 50 درصد ظرفیت خالی کار می‌کنند که بعد از تصویب این قانون 33- درصد کاهش پیدا کرده است که از لحاظ اقتصادی نیز به هیچ عنوان به صرفه نیست.
مدیرکل محیط زیست استان تهران ارتقای کیفیت معاینه فنی خودروها را یکی دیگر از چالش‌های پیش رو دانست و افزود: متاسفانه تناسبی میان شاخص‌های معاینه فنی خودروها و خودروهای فعلی وجود ندارد و اوضاع به گونه‌ای است که اگر خودرویی حتی استاندارد یورو2 هم داشته باشد معاینه فنی را پاس می‌کند.
کسی مراکز معاینه فنی را ساماندهی نمی‌کند
اگر در تهران نسبت به معاینه فنی سخت گیری کنیم مردم از شهرستان‌ها معاینه می‌گیرند
سرهنگ احمد رستمی - معاون فنی - مهندسی و خدمات ترافیک پلیس راهور با انتقاد شدید از وضعیت مراکز معاینه فنی می‌گوید: متاسفانه مراکز معاینه فنی صاحب ندارند و کسی آنها را ساماندهی نمی‌کند.
وی می‌افزاید: اگر در تهران نسبت به معاینه فنی سخت گیری کنیم مردم از شهرستان‌ها معاینه می‌گیرند که به هیچ عنوان مطابق با آزمون‌های استاندارد نیست.
معاون فنی - مهندسی و خدمات ترافیک پلیس راهورناجا با رد تشدید قوانین سختگیرانه تصریح می‌کند: مکانیزه کردن معاینه فنی خودروها باید به صورت یکپارچه در سراسر کشور انجام شود؛ چرا که کنترل الکترونیک مراکز معاینه فنی به هیچ عنوان قابلیت تخلف ندارد.
طرح دو یا سه ساله کردن معاینه فنی به صحن علنی می‌آید
اگرچه تصویب قانون افزایش معاینه فنی خودروها در دوران ریاست محمد جواد محمدی زاده بر سازمان حفاظت محیط زیست نیز با مخالفت جدی مواجه شد اما این بار هم مانند آنچه که در گرفتن مهلت مجدد برای استانداردسازی خودروها اتفاق افتاد با وجود مخالفت‌های فراوان سازمان حفاظت محیط زیست موضوع افزایش سن معاینه فنی خودروها همچنان ادامه یافت.
با آغاز فصل سرما و افزایش آلودگی هوا معصومه ابتکار با اعلام رایزنی با علی لاریجانی - رییس مجلس در خصوص کاهش سال معاینه فنی می‌گوید: افزایش زمان معاینه فنی خودروها مورد اعتراض بسیاری از فعالان محیط زیست بود و با رایزنی که با رییس مجلس داشتیم قرار شد تا طرح دو یا سه ساله کردن معاینه فنی به صحن علنی بیاید. البته مراکز معاینه فنی باید بدانند که رسالت بسیار جدی در تعیین و تایید خروجی‌های خودرو دارند و با متخلفان در این زمینه برخورد قاطع خواهد شد.
وی با تاکید براهمیت معاینه فنی جهت ارتقای ایمنی و کاهش آلودگی هوا اضافه می‌کند: معاینه فنی اهرم نظارتی مناسب برای دولت است که می‌تواند منتج به کاهش آلودگی هوا و افزایش ایمنی در خودروها شود. نمایندگان مجلس و پلیس راهور نیز البته نسبت به الزام آن اقدام می‌کنند. و امیدواریم در روزهای آتی که آلودگی هوای شهرها تشدید می‌شود، شاهد توجه به اهمیت معاینه فنی و مراجعه خودروها برای رفع نقص فنی به مراکز مکانیزه معاینه فنی باشیم.
معاون رییس جمهور با سودمند خواندن حضور کارشناسان پلیس راهور در مراکز معاینه فنی ادامه می‌دهد: به اشتراک گذاشتن بانک اطلاعات فنی خودروهای مراجعه‌کننده به مراکز معاینه فنی با اطلاعات دقیق خودروها که در اختیار پلیس است از اقدامات زیربنایی بوده که باید هر چه سریع‌تر در دستور کار قرار گرفته و در سراسر کشور اجرایی شود تا بدون دخالت گسترده عوامل انسانی، به‌طور خودکار مالکان وسایل نقلیه‌ای که به موقع نسبت به انجام معاینه فنی خودرو خود اقدام نمی‌کنند شناسایی شوند.
رییس سازمان حفاظت محیط زیست می‌افزاید: در اولین فرصت، لزوم انجام معاینه فنی تمامی خودروهای دولتی در هیات دولت مطرح خواهد شد و برنامه‌ریزی لازم برای مراجعه آنها به مراکز معاینه فنی صورت خواهد پذیرفت. من هم البته با اولین گروه به مراکز معاینه فنی مراجعه و نسبت به انجام وظیفه شهروندی خود اقدام خواهم کرد.
به گزارش ایسنا، اگرچه افزایش زمان معاینه فنی خودروها در ابتدا باعث خوشحالی افرادی شد که مجبور بودند برای پاس کردن تست‌های معاینه فنی ساعت‌ها وقت خود را در صف‌های طویل مراکز معاینه فنی بگذرانند؛ اما هیچ‌کس نمی‌تواند تاثیر معاینه فنی خودروها را در کاهش تصادفات ، کنترل آلودگی هوا و در نتیجه حفظ زندگی مردم را انکار کند. مسئله‌ای که بیش از هر چیز توجه نمایندگان مردم را می‌طلبد تا در جهت اصلاح این قانون برآیند.
منبع: خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)