به گزارش سرویس «سلامت» ایسنا، دکتر طلعت قانع، رییس مرکز اطلاع‌رسانی داروها و سموم سازمان غذا و داروی وزارت بهداشت، با اشاره به فرا رسیدن هشتمین دوره هفته پیشگیری از مسمومیت‌ها، گفت: شیوه جدید زندگی ماشینی و دسترسی آسان به انواع مواد شیمیایی، داروها، سموم و ... بدون داشتن اطلاعات کافی از نحوه نگهداری، مصرف، عوارض، خطرات و هشدارهای مربوط به آن، شیوع مسمومیت‌های اتفاقی و تعمدی را در جامعه به میزان زیادی افزایش داده است.
وی افزود: بسیاری از ضایعات ناشی از بروز مسمومیت‌ها به سادگی قابل پیشگیری هستند و با نگاهی نو به روند آموزش نحوه پیشگیری از مسمومیت‌ها و توجه به این نکته که "شاید قربانی بعدی یکی از انواع مسمومیت‌ها من یا خانواده من باشد" هیچگاه خطر را از خود دور نخواهیم دید. چراکه یک لحظه غفلت خصوصاً در کودکان می‌تواند منجر به عوارض دائمی و آزار دهنده ناشی از مسمومیت شود.
عضو هیئت مدیره انجمن علمی سم شناسی و مسمومیت‌های ایران با بیان اینکه وقوع مسمومیت‌های حرفه‌ای حاد و مزمن در کارگران شاغل در کارخانجات صنایع شیمیایی از یک سو و استفاده از وسایل گازسوز و مواد شیمیایی و شوینده در منازل و فقدان آگاهی‌های کافی در اغلب خانواده‌ها از سوی دیگر، خطرات جدی را متوجه آنان می‌کند گفت: خصوصاً کودکان زیر 5 سال بر اساس آمار، صدمه پذیرترین گروه به شمار می‌روند.
براساس اعلام پایگاه اطلاع‌رسانی سازمان غذا و دارو، قانع ادامه داد: همچنین جوان بودن جمعیت کشور و مسائل اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی مرتبط با آن و همچنین سوء مصرف مواد مخدر، تعداد مسمومیت‌های عمدی از جمله خودکشی را نیز افزایش داده است. به طوری که بسیاری از افراد بدون توجه به باورهای مذهبی و سایر عواقب اجتماعی و خانوادگی، اقدام به خودکشی می‌نمایند. اگرچه بسیاری از این مسمومیت‌ها توسط گروه پزشکی کنترل شده و به مرگ منتهی نمی‌گردد اما خسارات جبران‌ناپذیری را به پیکره اقتصاد، سلامت و بهداشت جسمی و روانی جامعه و خانواده‌ها وارد خواهد نمود.
رییس مرکز اطلاع‌رسانی داروها و سموم سازمان غذا و دارو با اشاره به اینکه آمار بالای مصرف داروها در جامعه از یک سو احتمال بروز تداخلات دارویی را بالا خواهد برد گفت: از سوی دیگر اشتباهاتی که ضمن تجویز و مصرف دارو به صورت ناخواسته صورت می‌گیرد ممکن است بیمار را به سمت مصرف مقادیر بالاتر از دوز درمانی و متاسفانه عوارض ناشی از مسمومیت با داروها سوق دهد. این امر خصوصاً در مصرف دارو توسط سالمندان حائز اهمیت است.
وی تاکید کرد: دسترسی آسان به دارو در منازل و عدم نگهداری صحیح آنها همراه با افزایش تعداد بیماران افسرده و آگاهی عامه مردم از قابلیت کشندگی برخی داروها، متاسفانه جامعه را نسبت به مسمومیت‌های ناشی از داروها خصوصاً شکل تعمدی آن آسیب پذیرتر نموده است.
آمار مرگ و میر ناشی از مسمومیت‌ها
قانع در ادامه به اعلام آمار مرگ و میر ناشی از مسمومیت‌ها پرداخت و گفت: طی سه سال 1389 تا 1391 به ترتیب 6035 نفر، 6176 نفر و 5414 نفر از هموطنانمان در اثر بروز انواع مسمومیت‌ها جان باخته‌اند. بیشترین مسمومیتی که در این سال‌ها منجر به فوت شده است، مسمومیت ناشی از سوء مصرف مواد مخدر بوده است. به این ترتیب که بین 50 تا 60 درصد از مرگ و میر در هر سال به دلیل استعمال مواد مخدر اتفاق افتاده است.
وی افزود: رتبه بعدی مرگ و میر با 15 تا 25 درصد، در پی مصرف انواع سموم از قبیل قرص برنج، سموم دفع آفات نباتی، الکل، جوند‌ه کش‌ها، سیانور و دیگر سموم بوده است که از این میان قرص برنج (نیمی از موارد) ، سموم دفع آفات نباتی و الکل جلودار مسمومیت های منجر به مرگ هستند.
50 تا 60 درصد از آمار مرگ‌های ناشی از سموم به قرص برنج اختصاص دارد
به گفته رییس مرکز اطلاع‌رسانی داروها و سموم سازمان غذا و دارو، بر اساس گزارشات بیمارستان لقمان حکیم تهران، از میان 933 مورد مسمومیت مراجعه شده به بخش مسمومین بیمارستان لقمان حکیم تهران در سال 1390، 391 مورد آن منحصر به مسمومیت با قرص برنج بوده است که با توجه به ممنوعیت خرید و فروش این سم در سطح عرضه و قاچاق بودن آن، تعداد مسمومین قابل توجه است و پیگیری و اعمال نظارت شدیدتری را طلب می کند چرا که 50 تا 60 درصد از آمار مرگ ناشی از سموم به همین سم اختصاص دارد.
وی با بیان اینکه مسمومیت ناشی از منوکسید کربن عامل 10 تا 13 درصد از مرگ‌های ناشی از مسمومیت است، اظهار کرد: با توجه به آغاز فصل سرما، باید به این نکته توجه بیشتری نمود. همانطور که به خاطر دارید، سال گذشته به جهت از دست دادن چند تن از همکاران متخصص پزشکمان در اثر بی توجه به نکات ایمنی در استفاده از وسایل گاز سوز، سال بدی برای جامعه پزشکی به شمار می رفت.
عضو هیئت مدیره انجمن علمی سم شناسی و مسمومیت‌های ایران اضافه کرد: بر اساس گزارشات، طی 10 سال گذشته، از سال 1381 تا 1390، شاهد سیر صعودی مسمومیت‌های منجر به فوت ناشی از دارو هستیم. آمار به دست آمده از مراکز اطلاع‌رسانی داروها و سموم کشور کماکان درصد بالایی از مسمومیت دارویی یعنی 60 تا 70 درصد از کل مسمومیت‌های ثبت شده در این مراکز را نشان می‌دهد.
قانع افزود: جالب است بدانید براساس آماری که همکاران ما از بیمارستان کودکان مفید ارائه داده‌اند در 2 سال و نیم گذشته 52 مورد کودک مسمومیت به این بیمارستان مراجعه کرده‌اند که 79 درصد این مسمومیت‌ها در اثر مصرف اتفاقی و غیر تعمدی دارو بوده است. گرچه مرگ ناشی از مسمومیت با سموم در سال 90 کاهش نشان می‌دهد، ولی تعداد مسمومیت‌های ناشی از قرص برنج مراجعه کننده به بیمارستان مرجع مسمومیت‌ها در تهران (بیمارستان لقمان)، در شش ماهه اول سال 91 نسبت به مدت مشابه در سال 90، افزایش نشان داده است.
وی با بیان اینکه اگرچه سال 1390 بطور کلی سال خوبی از نظر پیشگیری از مسمومیت ناشی از دارو و منوکسید کربن نبود ولی مرگ ناشی از مسمومیت به دلیل سوء مصرف مواد طی سه سال 1389 تا 1391 به تدریج کاهش خوبی داشت و از 3656 مرگ در سال 1389 به 3056 مرگ در سال 1391 رسیده است گفت: مرگ ناشی از منوکسید کربن و مسمومیت دارویی هر دو نسبت به سال 1390 کاهش یافته است و ما نتیجه می گیریم مردم و جامعه آگاه تر شده اند.
رییس مرکز اطلاع‌رسانی داروها و سموم سازمان غذا و دارو ضمن تاکید بر اینکه با بیان این آمار تکان‌دهنده، نه تنها ضرورت فرهنگ سازی و آموزش عمومی بدیهی به نظر می رسد، بلکه آموزش تخصصی به گروه پزشکی و اجباری شدن آموزش درمان مسمومیت‌ها بر ای دانشجویان پزشکی ضرورت می یابد، گفت: هدف ما از برگزاری هفته پیشگیری از مسمومیت‌ها در هر سال هم همین است تا با یادآوری نکات بسیار ساده‌ای، جامعه را تشویق به انجام و رعایت آن نماییم و بتوانیم موارد مسمومیت را به حداقل برسانیم.
به گزارش ایسنا، هفته پیشگیری از مسمومیت‌ها همه ساله در هفته اول آبان در کشور برگزار می‌شود.
اسامی روزهای هفته پیشگیری از مسمومیت‌ها که با هدف اطلاع‌رسانی بیشتر و آموزش جهت‌دار انتخاب شده‌اند، عبارت است از:
- چهارشنبه (اول آبان): روز پیشگیری از بروز مسمومیت ناشی داروها
به این دلیل که شایعترین علت مسمومیت گزارش شده به مراکزDPIC ایران در سال 1390 با 68.6 درصد، مسمومیت دارویی می باشد.
- پنجشنبه (دوم آبان): روز پیشگیری از مسمومیت‌ها در اطفال (پیشگیری از مسمومیت با سرب)
به این دلیل که کودکان زیر 5 سال اولین قربانی عدم رعایت نکات ایمنی در پیشگیری از بروز مسمومیت ها هستند.
- جمعه (سوم آبان): روز پیشگیری از مسمومیت ناشی از گازها و منوکسید کربن
به دلیل شروع فصل سرما و عدم توجه به نکات ایمنی در پیشگیری از گازگرفتگی
- شنبه (چهارم آبان): روز پیشگیری از مسمومیت با موادغذایی و گیاهان سمی
- یکشنبه(پنجم آبان): روز پیشگیری از بروز مسمومیت با سموم دفع آفات، مواد شیمیایی و فلز سرب
تمرکز بر راههای پیشگیری از مسمومیت با سرب بر اساس سیاست ارسالی سال سازمان جهانی بهداشت در آبان سال جاری (2013).
- دوشنبه (ششم آبان): روز پیشگیری از مسمومیت ناشی از گزیدگی ها
- سه شنبه (هفتم آبان): روز پیشگیری از مسمومیت ناشی از سوء مصرف مواد
منبع : خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)