انتقال آب از ارس و سایر حوزه های آبی به دریاچه ارومیه برای نجات آن از سوی شرکت کنندگان در مناظره تلویزیونی بررسی وضعیت دریاچه ارومیه به عنوان آخرین راهکار برای نجات این دریاچه مطرح شد.
به گزارش خبرنگار ایلنا، مناظره بررسی وضعیت دریاچه ارومیه و راهکارهای نجات آن برگزار شد. برنامه ای که در آن نکته قابل توجه مخالف اکثر شرکت کنندگان با طرح انتقال آب بین حوزه ای از رودخانه ارس و دریای خرز به دریاچه ارومیه بود.
منصور حقیقت‌پور نماینده مردم اردبیل انتقال آب از رودخانه ارس به دریاچه ارومیه را با موانع جدی روبرو دانست و متذکر شد که و باید به قوانین و مقررات موجود توجه کرد همچنین باید به این نکته توجه داشت که تعداد قابل توجه ای جوامع روستایی و عشایری در مجاورت دریاچه ارومیه از سال‌های قبل از انقلاب شکل گرفته است.
به اعتقاد حقیقت پور علاج زنده کردن دریاچه ارومیه تخریب حوزه ارومیه نیست و باید راهکارهای لازم در این زمینه اندیشیده شود.
علیرضا دائمی سرپرست معاون آبفا وزارت نیرو نیز انتقال آب بین حوزه‌ای را آخرین راهکار برای رفع مشکل دریاچه ارومیه است و گفت: ما معتقدیم باید مطالعات دقیقی در این خصوص صورت گیرد.
در این میان اما نادر قاضی پور نماینده مردم ارومیه در مجلس معتقد است که وزارت نیرو عملکرد درستی ندارد و می توان از ظرفیت های انتقال آب ارس برای نجات دریاچه ارومیه بهره جست تا بدین سان هم جلو خشک شدن دریاچه ارومیه را گرفت و هم جلو خسارت ناشی از طغیان رودخانه ارس را گرفت.
وی با انتقاد از مدیریت وزارت نیرو می گوید که این درست نیست که سد در آذربایجان شرقی باشد، مدیریت آن در آذربایجان غربی و بهره برداری از آب آن در اردبیل است.
قاضی پور همچنین به انتقال آب استان آذربایجان شرقی به نیروگاه ها و ذوب آهن اعتراض کرد و گفت: شما ۲۷ متر مکعب از آب دریاچه را به استان های دیگر می برید که خودش به اندازه حجم آب یک دریا است و می خواهید ما را فلج کنید.
۹۲ درصد مصارف آب مربوط به بخش کشاورزی است
به گزارش خبرنگار ایلنا، بخش دیگری از این مناظره به بحث راندمان آبی فعالیت های کشاورزی در حوزه آبخیز دریاچه ارومیه اختصاص یافت که طی آن علیرضا دائمی سرپرست معاونت آب و آبفای وزارت نیرو عنوان کرد: در مورد عوامل موثر بر روی خشک شدن دریاچه ارومیه ابتدا باید به توسعه کشاورزی اشاره کرد، احداث مخازن سد نیز موثر بوده است زیرا سد‌ها مصرف‌کننده آب نیستند ولی تامین آب شرب برای مصارف، صنایع و کشاورزی را برعهده دارند و طبعا این توسعه بی‌ارتباط نبوده است در بحث خشکسالی هم مبحث تغییر اقلیم اثر داشته است میزان بارندگی به طور متوسط ۳۸۰ میلیمتر در سال بوده و این عدد در ۴ و ۵ سال اخیر که در حال حاضر فرآیند خشکسالی دریاچه توسعه پیدا کرده است به ۳۰۵ میلیمتر کاهش یافته است و امسال هم تقریبا به زیر ۳۰۰ میلیمتر رسیده است و سال آبی در پایان شهریورماه به اتمام می‌رسد.
دائمی ادامه داد: نکته بعد این است که ما بتوانیم مدیریت آب کشاورزی که ۹۲ درصد مصارف آب در حوزه را در بر می‌گیرند بهبود ببخشیم. یعنی از این ۶ میلیارد آبی که در آن حوزه داریم بخش عمده‌ای از آن در کشاورزی مصرف می‌شود و طبعا حق دریاچه به خوبی رعایت نمی‌شود این نکته اول. نکته دوم درباره انتقال بین حوزه‌ای است و انتقال بین‌حوزه‌ای ضوابطی دارد و هم در مراجع بین‌المللی بر آن صحه گذاشته شده است و هم در داخل کشور مصوباتی برای این کار داریم. البته انتقال بین حوزه‌ای باید حتما مطالعه شود و اگر دارای آسیب‌های زیست‌محیطی یا مباحث اقتصادی یا بحث حوزه دهنده باید حتما مد نظر قرار بگیرد در هر صورت بدون مطالعه هیچ طرح انتقال بین حوزه‌ای نباید به اجرا در آید.
دائمی با بیان اینکه بخش کشاورزی ۹۲ درصد مصارف آب در این حوزه را به خود اختصاص می‌دهد، یادآور شد: اگر بتوانیم مصرف آب کشاورزی را به درستی مدیریت کنیم طبعا حق دریاچه به خوبی رعایت می‌شود چرا که بخش عمده‌ای از حقآبه آن در بخش کشاورزی مصرف می‌شود.
سرپرست معاونت آبفای وزارت نیرو افزود: از آنجایی که شرایط مشابه دریاچه ارومیه در دیگر نقاط دنیا نیز وجود دارد به عنوان مثال در ایالت متحده آمریکا نیز دریاچه بزرگی با این شرایط وجود دارد که باید از الگو‌ها و راهکارهای آن‌ها برای بهبود وضعیت ارومیه درس بگیریم.
پر کردن دریاچه ارومیه راهکار نجات نیست
راهکارهای نجات دریاچه ارومیه نیز بخش دیگری از این مناظره را به خود اختصاص داد که طی آن احمد علی کیخا معاون محیط طبیعی سازمان محیط زیست بیان داشت که حتی اگر انگشت اتهام تمام دستگاه‌ها در خصوص خشک شدن دریاچه ارومیه به سمت سازمان محیط زیست باشد ما از مطرح شدن محیط زیست به عنوان مسئله کلان کشور استقبال می‌کنیم.
به گفته وی در خصوص دریاچه ارومیه یک رویکرد این است که مقصر چه کسانی هستند که همان طور که به عوامل مختلف اشاره شد تغییرات آب و هوا که باعث کاهش ۱۵ تا ۲۰ درصدی نزولات در این حوزه شده یکی از عوامل است اما این تغییر اقلیم تنها در ایران اتفاق نیفتاده و در تمام جهان روی داده است اما کاری که کشور‌ها باید بتوانند انجام دهند این است که خود را با این شرایط وفق دهند.
کیخا اظهار داشت: در حال حاضر امرار معاش بسیاری از مردم ارومیه در بخش کشاورزی با نیاز آبی ۳.۵ میلیارد متر مکعب یعنی کمی بیش از حقابه تالاب ارومیه است که این نشان می‌دهد در کشور ما هیچ هماهنگی با شرایط اقلیمی اتفاق نیفتاده و بدون توجه به مسائل زیست محیطی تنها به توسعه و کشاورزی فکر کرده‌ایم.
وی با بیان اینکه برخی افراد انتقال آب بین حوزه‌ای را راه حل نجات دریاچه ارومیه معرفی می‌کنند، گفت: پر کردن این دریاچه باعث از بین رفتن بحران نمی‌شود بلکه کاری که باید بکنیم این است که برای مدیریت بهینه آب برنامه ریزی شود چرا که هر چقدر هم آب به دریاچه برسانیم با این وضعیت مصرف، خیلی زود از بین خواهد رفت و دردی از دریاچه دوا نمی‌کند.
به گفته کیخا، منابع آب زیرزمینی در تمام کشور‌ها به عنوان ذخیره آبی ملل محسوب می‌شود اما در کشور ما نه تنها در مورد ارومیه بلکه زاینده رود، هامون، بختگان، شادگان و دیگر تالاب‌ها، در آینده نزدیک به علت مصرف ذخایر آب زیرزمینی با چاه‌های مجاز و غیرمجاز با این مشکل روبرو خواهیم شد.
وی با اشاره به اینکه بسیاری از کار‌شناسان شروع بحران دریاچه ارومیه را از دوران مدیریت دکتر ابتکار معرفی می‌کنند، افزود: در حال حاضر نامه‌هایی که در آن زمان، به امضای ابتکار برای معاونت‌های رئیس جمهور و وزیر نیرو مبنی بر پیش بینی شرایط فعلی و از بین رفتن گونه آرتمیا به عنوان شاخص اکولوژیکی این دریاچه ارسال شده به همراه دارم که نشان می‌دهد از همان زمان دکتر ابتکار نسبت به این مسئله هشدار داده بود ولی کو گوش شنوا!
کیخا افزود: همان گونه که وزارت دفاع وظیفه دفاع از مرزهای کشور را دارد محیط زیست نیز وظیفه برقراری امنیت پایدار در کشور را به عهده دارد.
منبع : خبرگزاری کار ایران (ایلنا)