شهرستان تربت جام با 20 هزار هکتار سطح زیر کشت خربزه، رتبه نخست تولید این محصول استراتژی را در منطقه و کشور دارد. در چند سال اخیر کشت خربزه زیر پلاستیک و جمع نکردن این مواد غیر بازیافتی که جزو پسماند بخش کشاورزی محسوب می شود به یک معضل و خطر زیست محیطی تبدیل شده است که می طلبد مدیران اجرایی و قضایی تربت جام برای جلوگیری و پیشگیری از ادامه این روند و وارد آمدن خسارت های زیست محیطی و جبران ناپذیر به خاک به صورت جدی ورود پیدا کنند، تا سال زراعی آینده و زمان کشت این محصول دیگر شاهد کشت خربزه زیر پلاستیک در منطقه نباشیم .
یکی از کشاورزان تربت جامی با انتقاد از روش کشت خربزه زیرپلاستیک گفت:سال زراعی گذشته، یکی از کشاورزان در مجاورت اراضی کشاورزی ما، به چندین هکتار کشت خربزه زیر پلاستیک اقدام کرد که پس از جمع آوری محصولات، پلاستیک ها را جمع نکرد و پس از شخم زدن زمین، مقداری از پلاستیک زیر خاک رفت و باقی مانده آن با وزش باد به زمین ما آمد و مشکلات عدیده ای برای دیگر مزارع به وجود آورد. امیدواریم با تلاش مسئولان اجرایی، قضایی و انتظامی، دیگر شاهد کشت خربزه زیر پلاستیک در منطقه نباشیم.
معایب کشت زیر پلاستیک
رئیس اداره محیط زیست تربت جام با اشاره به تبعات استفاده کشاورزان از کشت زیر پلاستیک به ویژه محصول کشت خربزه گفت: به اعتقاد کارشناسان، استفاده از پلاستیک در کشت محصولات کشاورزی برای خاک بسیار مضر و خطرناک است . زیرا وقتی پلاستیک در خاک باقی می ماند، به شکل عایق عمل می کند و مانع تنفس طبیعی خاک می شود .
جواد دامن پاک افزود:پلاستیک های استفاده شده در اراضی کشت محصولات کشاورزی، به ویژه کشت خربزه پس از برداشت محصول جمع آوری نمی شود و اراضی دوباره شخم می خورد تا برای کشت پاییزه آماده شود . وی ادامه داد :پلاستیک استفاده شده، زیر خاک باقی می ماند و از رشد و نمو گیاه به صورت طبیعی جلوگیری می کند و عملکرد زراعی را کاهش می دهد و به تدریج یک قطعه زمین مرغوب پر بازده را به نامرغوب تبدیل می کند .
وی با اشاره به دیگر خطرات کشت زیر پلاستیک در اراضی افزود: جذب تشعشعات خورشیدی از طریق پلاستیک، باعث افزایش دما در زیر خاک می شود و در فعالیت ریشه و گیاه اختلال به وجود می آورد .
معرفی متخلفان به مراجع قضایی
رئیس محیط زیست تربت جام با اشاره به دیگر معایب کشت زیر پلاستیک خاطرنشان کرد:کوتاه شدن عمر گیاه ،ریز شدن محصول و از همه مهم تر آلودگی زیست محیطی به دلیل وجود پلاستیک در اراضی، از معایب برجسته کشت زیر پلاستیک
است . دامن پاک با اشاره به اقدامات انجام شده برای پیشگیری از کشت زیر پلاستیک، ابراز داشت :آموزش چهره به چهره و ارسال اخطار به کشاورزان مبنی بر جمع آوری پلاستیک در پایان برداشت محصول ،بازدید های مکرر از اراضی و توجیه کشاورزان از جمله اقدامات پیشگیرانه بوده است .
وی ادامه داد: در سال زراعی گذشته، تعدادی از متخلفان به مراجع قضایی معرفی شدند که با همکاری نیروی انتظامی از اراضی بازدید شد که تعدادی به جمع آوری پلاستیک اقدام کردند . وی بیان کرد: در سال گذشته حدود 30 تن پلاستیک جمع آوری شد و به استان انتقال یافت و از طرفی هم بعد از این که پلاستیک ها در معرض آفتاب قرار می گیرند جمع آوری شان سخت می شود.
دامن پاک تاکید کرد :جدی نگرفتن عواقب رها کردن پلاستیک در اراضی به دلیل نا آگاهی ،اجاره ای بودن و اهمیت ندادن به خاک و آلودگی آن توسط مستاجران از جمله مشکلات برخورد با کشت خربزه زیر پلاستیک در این منطقه است. وی اعلام کرد :مصوبات کارگروه پسماند تا کنون در این زمینه به طور جدی اجرایی نشده است و هر سال میزان کشت زیر پلاستیک افزایش می یابد.
قانون برخورد
مدیر جهاد کشاورزی نیز در این زمینه گفت : برای این که کشاورزان از کشت خربزه زیر پلاستیک صرف نظر کنند، جلسه های آموزشی زیادی برای آنان، تاکنون برگزار شده است، اما قانون برخورد با استفاده کنندگان از این شیوه در این زمینه عملیاتی نمی شود. جعفر جوادی افزود: به لحاظ حفاظت از خاک باید با استفاده کنندگان کشت زیر پلاستیک برخورد قضایی انجام گیرد. وی افزود: سال گذشته دستگاه جمع آوری پلاستیک توسط بخش خصوصی تامین شد، اما مورد اقبال کشاورزان قرار نگرفت.
بخشدار مرکزی تربت جام نیز گفت: مصوبات کارگروه پسماند و مخاطرات طبیعی برای ممانعت از کشت زیر پلاستیک، ضمانت اجرایی ندارد و باید برخوردهای لازم با متخلفان انجام گیرد تا سلامت مردم و محیط زیست به خطر نیفتد . داودیان افزود :تاکنون توصیه، اخطار و کارهای ارشادی به کشاورزان به نتیجه نرسیده است و باید از طریق مراجع قضایی وارد شویم .وی ادامه داد : برخورد با متخلفان باید عملیاتی شود و در زمان کشت محصول خربزه بازدید های مستمر انجام گیرد و از کشت زیر پلاستیک جلوگیری به عمل آید .
معاون فرماندار تربت جام با اشاره به خطرات پسماند بخش کشاورزی گفت: برابر دستورالعمل ها،برخورد با استفاده کنندگان پسماند بخش کشاورزی بر عهده جهاد کشاورزی،محیط زیست و مقام قضایی است.احمد شافعی افزود:جهاد کشاورزی و محیط زیست برای متخلفان تشکیل پرونده دادند و آنان را به مراجع قضایی معرفی می کنند و با همراهی نیروی انتظامی از کشت خربزه زیر پلاستیک در آینده جلوگیری می شود.