پایش و حفاظت محیطزیست دریایی برای محافظت از گونههای نادر دریایی مانند لاکپشت پوزهعقابی، فک خزری و دلفینهای گوژپشتی در قالب 25 طرح از برنامههای دفتر سواحل و زیستبومهای دریایی سازمان محیطزیست است که بهصورت جدی درحال پیگیری است اما... امیر صیادشیرازی، مسئول مرکز درمانی و تحقیقاتی فکخزری معتقد است که نجات این گونههای نادر تنها با طرح و تدوین برنامه انجام نمیشود و حفاظت از این حیوانات نیاز به کارهای اجرایی و اساسی دارد. او با اشاره به اینکه تاکنون چندین طرح درباره حفاظت از گونههای حیوانات وحشی نوشته شده اما به مرحله اجرا نرسیده است، تاکید کرد: «شناسایی عوامل تهدیدکننده و شرایط زندگی این حیوانات دو رکن اساسی برای تدوین یک برنامه جامع است.»
به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه فرهیختگان، صیادشیرازی با تاکید بر اینکه از تدوین این برنامه برای نجات فک خزری استقبال میکنیم، یادآور شد که مرکز درمانی و تحقیقاتی فک خزری آماده هرگونه همکاری با سازمان حفاظت محیطزیست است و میتواند تمام نتایج مطالعات 10ساله خود را در اختیار این سازمان قرار دهد. مسئول مرکز درمانی و تحقیقاتی فک خزری با اشاره به اینکه اجرای این طرحها باید بتواند مانعی برای انقراض نسل فک خزری باشد، افزود: «از آنجاییکه تمام سواحل کشور توسط انسانها تصرف شده، فکها به دلیل احساس خطر دیگر به ساحل خزر نمیآیند و در 10 سال گذشته تنها دوبار فکهای خزری برای استراحت به سواحل دریای خزر و جزیره آشوراده آمدهاند.» او ایمنسازی قلمروی زیستمحیطی فکهای خزری در سواحل دریای خزر را مهمترین نیاز این حیوان درمعرض تهدید انقراض دانست و گفت: «از سوی دیگر شکار این حیوان در سواحل کشور روسیه و قزاقستان عامل دیگری برای تهدید حیات آنهاست که البته با پیگیریها و نشستهای مشترک با مسئولان این دو کشور به دنبال وضع قانون ممنوعیت شکار فک هستیم.»
جمعآوری امضا راه نجات فک خزری شد
صیادشیرازی به اجرای طرح جمعآوری امضا برای فک خزری و حفاظت از این حیوان اشاره کرد و افزود: «خوشبختانه با همکاری مردم و دوستداران حیوانات صدهزار امضا جمعآوری و قرار شد با استناد به این امضاها دو کشور روسیه و قزاقستان قوانین محیطزیستی خود را درباره ممنوعیت شکار فک بررسی کنند.» او از برگزاری نشست سران کشورهای حاشیه خزر درباره مسائل زیستمحیطی در ماه آینده به میزبانی باکو خبر داد و گفت: «قرار است پروتکلی آماده و در این نشست مطرح شود که امیدواریم بتوانیم مسئولان کشورهای حاشیه دریای خزر را برای محافظت از فک خزری قانع کنیم.»
مسئول مرکز درمانی و تحقیقاتی فک خزری به حضور 10روزه لنی هارت، پژوهشگر و رئیس درمانی و تحقیقاتی فک کشور هلند به ایران اشاره کرد و گفت: «یکی از کارهایی که در حضور این محقق انجام شد دیدار با مسئولان فدراسیون غواصی و غریقنجات بود و لنی هارت از انتخاب فک خزری بهعنوان نماد این فدراسیون استقبال کرد.» صیادشیرازی همچنین از آمادهشدن تفاهمنامه همکاری بین مرکز درمانی و تحقیقاتی فک خزری و فدراسیون غواصی و غریقنجات خبر داد و افزود: «از آنجاییکه ماهیگیران مهمترین نجاتدهندههای فک خزری هستند قرار است براساس این تفاهمنامه به مباحث معیشتی آنان بیشتر توجه شود.» او آموزش شنا و کمکهای اولیه به ماهیگیران را از دیگر مفاد در نظر گرفتهشده در این تفاهمنامه دانست و گفت: «با اجرایی شدن این تفاهمنامه و اجرای بندهای آن قدمهای بهینهای برای حفاظت بیشتر از فکهای خزری برداشته خواهد شد.»
بانک ملت شاید حامی فک خزری
مسئول مرکز درمانی و تحقیقاتی فک خزری گفت: «درحاشیه نمایشگاه محیطزیست نیز صحبتی درباره محافظت از فک خزری با مسئولان بانک ملت شد و این بانک اعلام آمادگی کرد که کارشناسان خود را برای تحقیقات و پیگیری پیشنهاد خود به مرکز درمانی و تحققیاتی فک خزری بفرستد.»
موضوعی که در بحث حفاظت از فک خزری میتوان بیشتر بر آن تاکید کرد این است که اگر همه یعنی هم مردم و هم مسئولان دست به دست هم بدهند به راحتی میتوان عامل یا عوامل تهدیدکننده زندگی فک خزری را کاهش داد تا از انقراض این حیوان نادر جلوگیری شود.
اگر همه کمک نکنند5 سال دیگر فکی باقی نخواهد ماند
یکی از موضوعاتی که لنی هارت، محقق و رئیس درمانی و تحقیقاتی فک کشور هلند در سفر خود به ایران مطرح کرد این بود که عوامل تهدیدکننده زندگی فک خزری همچنان پابرجاست و اگر این شرایط تغییر نکند تا 5 یا 6 سال آینده دیگر فکی باقی نخواهد ماند. هارت که یکی از حامیان بینالمللی نجات گونه ارزشمند فک خزری است از همراهی ماهیگیران استان گلستان برای نجات فکها قدردانی کرد و گفت: «سود اقتصادی حاصله از شکار این حیوان در روسیه بزرگترین تهدید زندگی فک است و این موضوع بارها در سفرهای مختلف به این کشور مطرح شده است و در کنار این تهدیدها، تغییرات آب و هوایی، آلودگیهای دریای خزر، شکار در مناطق شمالی دریا، گیرافتادن در تورهای ماهیگیران و کمبود مواد غذایی را نیز نباید نادیده گرفت.»
در سال 2008 آخرین شمارش رسمی منتشرشده از وجود صدهزار قلاده فک در دریای خزر خبر میداد، اما اخیرا با جلساتی که با کشورهای قزاقستان و روسیه داشتیم، به نظر میرسد بیش از 70هزار قلاده از این حیوانات را از دست دادهایم، این درحالی است که 50 سال قبل، بیش از یک میلیون قلاده فک خزری در این دریا زندگی میکرد.