• سوال :
نماینده شهرداری در یکی از شهرها هستم. شهرداری برای ساخت و احداث یک مرکز آموزشی شرکتی را به عنوان مجری ساخت انتخاب نمود و از آنجایی که شرکت منتخب (پیمانکار) نیاز به انشعاب برق داشت و لیکن به دلیل عدم وجود زیرساخت های لازم، امکان دادن اشتراک برق از سوی اداره برق منطقه ممکن نبود، اقدام به رایزنی با یکی از مراکز نظامی همجوار شد تا با پرداخت هزینههای مربوطه، انشعابی موقت از آن مرکز تامین گردد. از آنجایی که مرکز آموزش مذکور متعلق به شهرداری و مرکز انشعاب دهنده برق یک مرکز نظامی بوده و هر دوی آنان از دستگاه های مردمی و خدمترسان می باشند، لذا شهرداری در جهت کمک به مجری ساخت، اقدام به نامه نگاری با فرماندهی مرکز نظامی نموده و ایشان نیز در راستای مساعدت به پروژه مذکور موافقت خود را اعلام نموده است. (لیکن هر دو طرف بر انجام کار به صورت ایمن و هماهنگ تاکید نموده اند).
پس از این مکاتبات، مجری اقدام به سیمکشی بین مرکز نظامی و کارگاه ساختمانی نموده است. لیکن از آنجایی که سیمکشی مذکور از عرض جاده عبور مینموده، با برخورد یکی از وسایل نقلیه عبوری، قطع شده و شرکت مجری جهت وصل مجدد برق اقدام نموده است. موقع وصل مجدد برق، برقکار به قصد عبور دادن سیم از ارتفاع و رد کردن عرض جاده، برای دسترسی به بالای تیر برق از پلههایی که در روی تیر برق وجود دارد (جا پا) استفاده نموده و بالا رفته، لیکن این تیر برق، محل نصب ترانس برق 20 کیلو ولت بوده لذا وی در حریم برق 20 کیلوولت قرار گرفته به دلیل برق گرفتگی سقوط کرده است؟ چه کسی مسؤل بروز حادثه است؟
• پاسخ :
با سلام، عرض ادب و احترام، لطفا موارد ذیل را مورد توجه قرار دهید:
الف) تعیین میزان تقصیر مسؤلین حادثه با مقام محترم قضایی است.
ب) کار کارشناس حوادث این است که پس از مطالعه پرونده حادثه، مذاکره با شهود حادثه و اصحاب پرونده، بررسی فنی و میدانی محل بروز حادثه با این دیدگاه که ترک یا ارتکاب چه فعل یا افعالی در تکوین و شکلگیری حادثه موثر بوده است؟ کارشناس پس از روشن کردن عوامل موثر در بروز حادثه پیشنهاد مشورتی خود را، مستند به قوانین و آئیننامهها، به مقام قضایی ارائه خواهد نمود. اما از آنجایی که این اقدامات کیفی تابع هیچ فرمول محاسباتی نبوده و به سطح آگاهی، تحصیلات، تجربه و تخصص کارشناسان بستگی دارد لذا معمولا کارشناسان محترم نظرات متفاوتی در مورد یک حادثه ارائه میدهند.
ج) پاسخ به حضرتعالی بدون رعایت موارد مطرح شده در بند ب امکانپذیر نیست اما با توجه به اطلاعاتی که بنده از سوالتان استنباط میکنم، در مواردی از جمله موارد ذیل جوابیه محکمه پسند ارائه نمائید:
بعضی جنبه های حقوقی مرتبط با سوال شما:
آییننامه ایمنی کار روی خطوط و تجهیزات برقدار میگوید:
1- هیچ کس مجاز نخواهد بود بدون استفاده از ابزار عایق مناسب با قسمتهای برقدار تماس حاصل نموده و یا از فواصل مجاز تائین شده به قسمتهای برق دار نزدیک شود مگر در یکی از موارد زیر:
الف- افراد نسبت به قسمتهای برقدار عایق شده یا در برابر آنها محافظت شده باشند.
تبصره: دستکش یا دستکش آستیندار یا وسایل حفاظتی دیگر که مناسب ولتاژ مورد نظر باشد به عنوان وسیله عایق مورد قبول میباشد.
ب- قسمت برقدار نسبت به افراد یا هر نوع جسم هادی دیگری که ولتاژ آن با ولتاژ قسمت برقدار مورد بحث فرق دارد عایق و یا محافظت شده باشد.
ج- افراد نظیر مواقعی که برای کار کردن با دست لخت آماده شدهاند نسبت به دیگر اجسام هادی عایق شده یا از آنها جدا بوده یا به آنها حفاظت شده باشند.
آیین نامه ایمنی کار در ارتفاع میگوید:
1- كارفرما مكلف است با استفاده از سامانههاي انجام ايمن كار در ارتفاع متناسب با نوع كار، ايمني افرادي كه در ارتفاع بيش از 2/1 متر نسبت به سطح مبنا مشغول كار ميباشند، را تامين نمايد.
2- كارفرما مكلف است در شرايط جوي نامساعد يا معيوب و ناقص بودن سازه و تجهيزات يا نقص در روشهاي ايمن كار در ارتفاع، از فعاليت كارگران شاغل در ارتفاع جلوگيري بعمل آورد.
آییننامه حفاظتی کارگاههای ساختمانی و آییننامه ایمنی کار روی خطوط و تجهیزات برقدار میگویند:
هنگام کار در بالای تیرها، برجها و دیگر تاسیسات باید از کمربندهای مجهز به طناب و تسمه حفاظتی استفاده شود مگر این که استفاده از کمربند تولید خطر بیشتری از نظر ایمنی افراد در برابر سقوط اجسام، برق گرفتگی یا سوختگی نماید.
ترک امر یا ارتکاب نهی قانونی، جرم بوده و قابلیت پیگرد است لذا عوامل موثر در شکلگیری و تکوین به نسبت تاثیرشان در بروز حادثه و مستند به الزامات قانونی و نظریه کارشناس رسمی دادگستری توسط مقام محترم قضایی مجرم شناخته خواهند شد.
احمدعلی شکیبازاده
کارشناس رسمی دادگستری در رشته حوادث ناشی از کار
مشاور حفاظت فنی و خدمات ایمنی وزارت کار در رشته آموزشهای ایمنی