فصل اول - تعاريف:
1- گاز مايع: گاز مايع مشتمل بر تمام موادي است كه از يك يا چند گاز كه ذيلاً ذكر مي‌گردد تشكيل شده باشد: پروپان پروپيلن، بوتانها، (بوتان و ايزوبوتان) و بوتيلين‌ها كه تحت فشار تبديل به مايع مي‌شوند.
2- بودار كردن گاز مايع: گاز مايع به‌وسيله توليدكننده با مواد مخصوصي از قبيل اتيل مركايتان تايوفين و يا اميل مركايتان بودار مي‌گردد. مقدار اين گونه مواد در گاز مايع به اندازه‌اي است كه اگر غلظت گاز در هوا به حداقل قابليت انفجار آن برسد بوي آن به خوبي قابل تشخيص مي‌باشد.
3- مخازن حمل گازمايع: مخازن حملگاز مايععبارت از مخازنياست كه برروي شاسي كاميون يا يدك كش، و يا نيمه يدك‌كش نصب شده و براي حمل گاز مايع بكار مي‌رود.
4- مخازن ذخيره سازي گاز مايع: مخازن ذخيره سازي گاز مايع عبارت از مخازني است كه گاز مايع در آنها نگهداري مي‌گردد.
5- تأسيسات: تأسيسات گاز مايع مجموعه‌اي است كه شامل مخازن ذخيره سازي، لوله‌كشي‌ها، وسايل بارگيري و تخليه مخازن حمل و ذخيره سازي وسايل پركردن سيلندر ساختمان‌ها و ساير وسايل مربوطه مي‌باشد.
6- سيلندر: سيلندر عبارت از مخزن قابل حملي است كه ظرفيت آن حداكثر 450 ليتر بوده و براي مصارف خانگي يا تجاري و يا ساير مصارف كه احتياج به مخزن قابل جابجا شدن دارند بكار مي‌رود.
فصل دوم: مقررات حفاظتي مخازن حمل گاز مايع:
ماده 1: مخازن حمل گاز مايع بايد از جنس فولادي باشد كه قابليت تحمل فشار كار لااقل 5/17 كيلوگرم بر سانتي متر مربع را دارا بوده و طبق استاندارد مصوبه مؤسسه استاندارد و تحقيقات صنعتي ايران ساخته شده باشد.
ماده 2: هر مخزن حمل گاز مايع بايد داراي گواهينامه و مدارك مشخصات ساخت و آزمايش باشد و اين اسناد در نزد صاحب مخزن يا استفاده كننده از آن نگهداري گردد به‌طوري‌كه هميشه آماده ارائه به مأمورين ذيصلاح وزارت كار و امور اجتماعي باشد.
ماده 3: مخازن حمل گاز مايع كه فاقد روپوش آلومينيومي با فولاد زنگ‌نزن يا هر فلز براق ثابت ديگر مي‌باشد بايد با رنگ سفيد يا آلومينيومي يا رنگهاي منعكس كننده مشابه رنگ‌آميزي شود. اين رنگ‌آميزي بايد اقلاً سطح فوقاني مخازن مزبور را بپوشاند.
ماده 4: مجاري خروجي بطور كلي بايد به ترتيب زير باشد:
1- در زير مخزن هر دستگاه حمل گاز مايع (گازكش) بايد شيري براي تخليه كامل مخزن تعبيه گردد.
2- در مخازن حمل گاز مايع تمام منافذ بجز آنهايي كه مربوط به وسايل اندازه‌گيري سطح و محل نصب گرماسنج و سوپاپ اطمينان مي‌باشد بايد به‌وسيله درپوش، كلاهك و يا فلنج پيچ و مهره‌دار مسدود گردد يا به‌وسيله شير جلوگيري كننده از جريان اضافي يا شير يكطرفه محافظت گردد و يا مجهز به شيري گردد كه بتوان آن را از دور كنترل نمود.
سوپاپ اطمينان:
ماده 5: هر مخزن حمل گاز مايع بايد مجهز به يك يا چند سوپاپ اطمينان از نوع فنري با شرائط ذيل باشد:
1- لوله‌هاي خروجي سوپاپ‌هاي اطمينان بايد بدون خميدگي و روبه بالا بوده و گاز از آن مستقيماً به هوا برود و در مسير آن مانعي وجود نداشته باشد تا باعث برخورد گاز با بدنه مخزن گردد.
اندازه لوله خروجي نبايد كوچكتر از مجراي سوپاپ اطمينان باشد. در پايين‌ترين قسمت لوله خروجي سوپاپ اطمينان بايد يك شير تخليه تعبيه گردد تا بتوان مايعات جمع شده در اين لوله را خالي نمود.
2- ظرفيت خروج گاز سوپاپ‌هاي اطمينان هر مخزن بايد متناسب با سطح خارجي آن مخزن باشد. اين ظرفيت بايد طوري محاسبه گردد كه فشار در مخزن به هيچ وجه نتواند از 120 درصد فشار تجاوز نمايد.
3- اگر وسايل تنظيم فشار سوپاپ در خارج از مخزن قرار داشته باشد بايد اين وسايل تنظيم مجهز به وسائلي قابل پلمپ كردن بوده و هميشه پلمپ شده باشد.
4- فشار تنظيم شده براي شروع به خروج گاز و مقدار گاز با هواي خروجي بايد بر حسب واحد حجم در دقيقه (در 5/15 درجه سانتي‌گراد و فشار آتمسفر) بطور واضح و ثابت روي هر سوپاپ اطمينان حك شده باشد. همچنين نصب سوپاپ بايد طوري باشد كه شروع به خروج گاز از آن قابل رؤيت باشد.
5- سوپاپ اطمينان بايد در بالاي مخزن نصب گردد و مستقيماً به فضاي محتوي گاز مربوط باشد.
6- بين سوپاپ اطمينان و مخزن نبايد شيري نصب شود مگر در مخازني كه 2 سوپاپ اطمينان يا بيشتر روي آنها نصب شده است كه در اين صورت مي‌توان يك يا دو شير بين مخزن و سوپاپ اطمينان نصب نمود بشرطي كه اولاً ساختمان اين شيارها طوري باشد كه در هر حال يك سوپاپ اطمينان يا بيشتر باز باقي بماند و ثانياً ظرفيت سوپاپ‌هايي كه باز مي‌باشد كافي براي خروج گاز به اندازه لازم باشد.
7- انتهاي لوله خروجي سوپاپ اطمينان بايد داراي كلاهك يا محافظ مناسب ديگري باشد تا از دخول باران و گرد و غبار و امثال آن به داخل سوپاپ اطمينان جلوگيري شود. اين كلاهك بايد به طور آزاد روي لوله گذاشته شود و فقط مي‌تواند به‌وسيله زنجير يا سيم يا مشابه آن به لوله متصل گردد به‌طوري‌كه اگر سوپاپ اطمينان باز شود كلاهك به آساني از جاي خود بلند شود.
كلاهك بايد بجز مواقعي كه سوپاپ اطمينان باز شده و كار مي‌كند در ساير اوقات هميشه روي لوله خروجي قرار داشته باشد. اين كلاهك نبايد طوري باشد كه خروج گاز را در سوپاپ اطمينان كم و يا از آن جلوگيري نمايد.
لوله‌ها و شيرها و اتصالها
ماده 6: لوله‌ها، شيرها و اتصالها بايد داراي مشخصات زير باشد:
1- در مواردي كه استفاده از لوله‌هاي مسي مجاز باشد بايد مفاصل را به وسيله جوش زرد و يا جوش معادل آن بهم متصل نمود. اين اتصالها به هيچ عنواني (مثلاً با حديده زدن لوله‌ها) نبايد باعث تضعيف قدرت لوله‌ها گردد. مفاصل بايد از نوع فشار قوي باشد. از فلزات غيرچكش خوار و شكننده نبايد در ساختمان شيرها و مفاصل استفاده نمود.
2- كليه شيرهاي مخزن بايد مناسب با فشار طرح شده براي حرارت محل كار مخزن بوده و ميزان فشار روي آنها نوشته شده باشد.
3- لوله‌ها، شيرها، اتصالها و لوله‌هاي قابل ارتجاع در كاميون‌هاي گازكش بايد در فشار هوايي كه كمتر از حداكثر فشار كار مجاز مخزن نباشد بدون نشت باقي بماند.
4- هر قسمت از لوله حامل گاز مايع (اعم از لوله قابل ارتجاع يا غيرآن) را كه امكان بستهشدن دو سر آن وجود داشته باشد بايد مجهز به يك سوپاپ اطمينان نمود و بين اين سوپاپ اطمينان و لوله هيچ نوع شير ديگري نبايد نصب گردد.
.......................
(متن این مطلب 24 صفحه می باشد. برای مطالعه و استفاده از متن کامل، فایل پیوست همین پست را دریافت نمایید.)