در محیطهای صنعتی با وجود ماشین آلات و ابزار فراوان ، غالبا ًکارگران در معرض مخاطرات مختلف قرار دارند. با توسعه تکنولوژی و افزایش کاربرد ماشین در امر تولید نیز احتمال مخاطرات و حوادث در این گونه محیطها زیاد تر میشود. سوانح در کارخانجات ممکن است باعث نقص عضو یا فوت افراد شود که به سهولت وسرعت قابل جبران نیست و برای سازمان فقدان یک متخصص که سالها برای تربیت او سرمایه و وقت مصرف شده است، زیان سنگینی به شمار میآید.
در سازمانهای تولیدی که اصول و موازین (ایمنی و حفاظت فنی) مراعات نمیشود، روحیه کارکنان نیز ضعیف و متزلزل است و کمتر امکان دارد کارگر خوب و طراز اول در خدمت چنین سازمانهایی مشغول به کار باشد. بنابراین اجرای تدابیر و برنامههایی به منظور ایمنی و حفاظت فنی کارکنان، در درجه اول اهمیت، در راستای تأمین و نگهداری نیروی انسانی، قرار دارد. در عین حال، صرف هزینه و تخصیص اعتبار در برنامههای سازمان، به منظور ابداع تدابیر و استقرار وسایل جهت جلوگیری از حوادث، در مقابل منافع حاصل از آن، اندک و ناچیز به شمار میرود.
اصولاً ایمنی، حفاظت فنی و بهداشت صنعتی رشته وسیع و گستردهای است که تحت عنوان(حفاظت صنعتی) به مجموعه تدابیر، اصول و مقرراتی گفته میشود که با به کار گرفتن آنها بتوان نیروی انسانی و سرمایه را در مقابل خطرات مختلف و محتمل در محیطهای صنعتی به نحو مؤثری حفظ و حراست کرد و یک محیط کاری بیخطر و سالم جهت افزایش کارایی کارکنان به وجود آورد.
ایمنی حریق:
به طور کلی بعد از انقلاب صنعتی ایمنی جهت جلوگیری از خسارت شکل گرفت.
ایمنی حریق اهداف زیر را دنبال میکند:
1 . کاهش مرگ و میر
2 . کاهش مصدومیت
3 . کاهش آسیبها و خسارتهای وارده به تجهیزات
4 . مهم ترین هدف کاهش زمان پاسخ یا زمان تأخیر
حریق واکنشی است شیمیایی که در طی آن واکنش، ماده سوختنی با اکسیژن ترکیب شده و تولید حرارت و گازهای سمی میکند .( حرارت هم بهعنوان ماده اولیه و هم محصول حریق خوانده میشود.)
سیستم حفاظت در برابر حریق: (اطفاء حریق)
1 . سطلهای آتش نشانی حاوی شن وماسه:این سطلها در قدیم حاوی آب بودهاند که امروزه جای خود را به شن و ماسه دادهاند.گنجایش این سطلها 15-10 لیتر است که در حال حاضر بیشتر در پمپ بنزینها نگهداری میشوند.
2 . کپسول اطفاء حریق شامل: کپسول حاوی آب، کپسول حاوی پودر، کپسول حاوی کف، کپسول حاوی هالونها و مهم ترو پرکاربردی ترین کپسول حاوی co2
کپسولهای آب: به رنگ قرمز،حاوی آب و گازهای عامل فشاراست.
کپسولهای پودر : به رنگ آبی، حاوی پودر و گازعامل فشار است.
کپسولهای کف: به رنگ کرم، حاوی سولفات آلومینیوم و بیکربنات سدیم هستند.
کپسولهای هالون:به رنگ سبز،حاوی هیدروکربنهای هالوژنه هستند.
و کپسولهای : به رنگ مشکی ،نازل شیپوری، بدنه یکپارچه و خروج به شکل برف ماننداند. گفتنی است تشکیل دانههای برفی بدین علت است که گاز درون کپسول تحت فشار زیاد به شکل مایع در آمده و در هنگام خروج از کپسول گرمای هوا را گرفته تا به شکل اولیهاش در آید . در این هنگام مولکولهای بخار آب موجود در هوا ( نه گاز گرمای خود را از دست داده و به شکل دانههای برف در میآیند.
3 . شیرهای آتش نشانی:این شیرها به رنگ قرمز در مسیر ورودی اماکن بزرگی چون بازارها قرار دارند و شامل شلنگهای بلندی هستند تا امر اطفاء حریق با سهولت انجام شود.
4 . جعبههای آتش نشانی که با حرفF نمایش داده شده اند: جعبه ها به رنگ قرمز، دارای قسمت شیشهای در قسمت پایین که با شکستن شیشه کلید جعبه برداشته شده و محتویات(شلنگهای طولانی که به مخزن آبی غیر از آب شهر متصل است،کپسول اطفاء حریق و شاید تبری جهت آسانی شکستن شیشهها توسط آتش نشان) مورد استفاده قرار میگیرد.
5 . دربهای ضد حریق: این دربها در برابر حرارتهای بالا مقاوم بوده و تا کاهش دما و اطفاء حریق بسته میمانند و از این رو لازم است به راههای خروج اضطراری ختم شوند.
6 . اسپرنکیلرها:در اصطلاح لولهکشی هایی در قسمت سقف و دیوارهای ساختمانهای بزرگ هستند که در بیشتر مواقع به مخزن آب متصلاند و در صورت آتشسوزی به طور خودکار عمل میکنند.(لازم به ذکر است که در بعضی از صنایع بزرگ از اسپرنکیلرهای موضعی با توجه به نوع آتشسوزی های احتمالی استفاده میشود.)
7 . فرد آتش نشان: فردی آموزشدیده ،با توان جسمی و سرعت بالاست.
سیستم پیشگیری در برابر حریق:
1 . انسان(آتش نشان)
2 . اسپرنکیلرها
3 . چراغ چشمک زن یا آژیر اعلام حریق
4 . آشکار ساز یا Detector که شامل حرارتی، دودی، شعله ای و گازی هستند.این وسایل مهمترین وسایل پیشگیری بوده که به چراغهای چشمکزن و آژیر متصلاند.
ایمنی ساختمان:
شرایط کارگاه:
استاندارد وسعت کارگاه برای هر فرد کارگر12 متر مکعب است. و اگر فاصله زمین تا سقف 3 متر باشد، سطح مورد نیاز هر کارگر 4 متر مربع در نظر گرفته میشود. در صورت وجود ماشین آلات در کارگاه فضا به کارگاه افزوده میشود. کف کارگاه باید صاف ، قابل شستشو، غیر لغزنده و بدون برآمدگی بوده تا از آسیب به کارگر جلوگیری کند . همچنین جهت سنگفرش آن باید از بتونهای چهار گوش استفاده کرد. در صورت وجود وسایل حمل و نقل داخل کارگاهی لازم است محل مناسب با خطکشی ایمنی تعبیه شود.
شرایط نرده یا حفاظهای کارگاهی:
کلیه پرتگاهها و محلهایی که احتمال سقوط کارگر وجود دارد باید نرده گذاری شود. این مکانها شامل: اطراف پلهها، اطراف کانالهای زیرزمینی و کنارههای آدمرو میباشند. نردهها باید از جنس آهن ، پروفیل و یا به طور کلی مقاوم بوده و دارای ارتفاع حداقل 90 سانتی مترو به فاصله 2 متر از یکدیگر دارای پایه مقاوم متصل به زمین باشند.
شرایط پله :
هر پله باید دارای طول ، عرض و ارتفاع مناسب بوده تا از بروز حادثه جلوگیری کند . طول حداقل 90 سانتیمتر ، عرض حداقل 33 سانتیمتر و ارتفاع 14 تا 33 سانتیمتر از شرایط یک پله مناسب است . ارتفاع همه پلهها باید با هم برابر باشند تا شرایط ایمنی را بهوجود آورند. فاصله بین دو پاگرد پله نباید از 3 متر و 75 سانتیمتر بیشتر باشد . و در صورت داشتن طول بیشتر از 2 متر و25 سانتیمتر علاوه بر داشتن نرده جانبی از نرده وسط هم برخوردار باشد . در صورت برخورداری از رم یا سطح شیبدار نباید شیب آن بیشتر از 10 درجه باشد .
روشنایی ساختمان :
یکی از مهمترین مباحث محیط فیزیکی کار را نور و روشنایی تشکیل میدهد که ارتباط نزدیکی با ایمنی ساختمان دارد . از نور نه تنها برای رؤیت اشیا و انجام کارها ، که از آن به عنوان عاملی برای ایجاد یک محیط کار مطبوع استفاده میشود . علاوه بر آن میزان روشنایی رابطه مستقیمی با افزایش بازدهی کار افراد دارد. برای تأمین روشنایی محیط ، اولویت با نور طبیعی است و در صورت عدم کفایت از نور مصنوعی استفاده میشود . تحقیقات انجام شده نشان میدهد که حداقل نور در محیط کارگاه و خارج از آن 20 ، عدم لزوم تشخیص جزئیات 50 ، تشخیص متوسط جزئیات 200 و تشخیص دقیق جزئیات lux300 میباشد .
شرایط نردبان :
نردبانها به طور کلی به دو دسته ثابت و متحرک تقسیم میشوند و نردبان متحرک به دو صورت یک طرفه و دو طرفه وجود دارد . که شرایط ایمنی آنها به طور کلی شامل موارد زیر میباشد:
1 . در کلیه نردبانها از دو پله آخر نباید استفاده کرد .
2 . نردبان یک طرفه باید دارای کفشک باشد . تا لیز نخورد .
3 . زاویه مناسب برای نردبان یک طرفه 75 درجه است .
4 . از رنگ زدن نردبان چوبی باید جلوگیری کرد .
5 . طول نردبان یک طرفه قابل حمل بیشتر از 10متر نبوده و از اتصال دو نردبان به یکدیگر خودداری شود .
........................................
(متن این مطلب 11 صفحه می باشد. برای دریافت و مطالعه مطلب، فایل پیوست را دانلود نمایید.)