تاریخچه پیدایش و توسعه ایمنی و بهداشت حرفه ای

تاریخچه پیدایش و توسعه ایمنی و بهداشت حرفه ای

یکی از نخستین شواهد کنترل مخاطرات کار مربوط به دوران روم باستان به سده دوم پیش از میلاد است. در آن زمان معدنچیان با استفاده از پارچه ای جلو دهان خود را می بستند تا  از استنشاق گردوغبار جلوگیری نمایند. در همین زمینه پزشکان و دانشمندانی چند پا به میان گذاشتند و گام هایی جهت اعتلای تندرستی نیروی کار برداشتند؛ بعنوان مثال:

 نخستین بار سقراط (Hippicratis) در سده چهارم پیش از میلاد مسمومیت کارگران با سرب را تشخیص داد. پلنی (Plany) درسده نخستین پس از میلاد خطرات سولفور روی را بازشناخت و توصیه کرد که افراد برای  جلوگیری از خطرات گردوغبار از ماسک تنفسی استفاده کنند و خود را در کیسه ای بپوشانند.

 در سال 1472 النبوگ (Ellenbog) نخستین نشریه بهداشتی در مورد بیماریها و آسیب‌های شغلی را در بین معدنچیان انتشار داد. او همچنین در مورد سمیت منواکسیدکربن، جیوه، سرب و اسید نیتریک مطالبی نگاشت.

 در سال 1556 پزشکی بنام اگریکولا (Agricola) برای کارگران معادن و بیماری‌های آن‌ها مطالعاتی انجام داد و حاصل مطالعات خود را در کتابی منتشر نمود.

در سال 1567 پزشکی از سوئیس به نام پاراسلوس (Paracelsus) کتابی در مورد بیماریهای شغلی معدنچیان و فلزکاران نگاشت.

 نخستین کتاب معتبر در طب در سال 1700 به سویل رامازینی (Ramazzini) که او را پدر طب کاری می‌نامند منتشر شد. او نخستین فردی بود که به پزشکان توصیه کرد درضمن پرسش هایی خود ازبیمار، پیشه او را نیز جویا شوند زیرا مکن است ارتباطی نزدیک میان شغل فرد و بیماری وی وجود داشته باشد. او مطالعاتی با ارزش بروی معدنچیان و کیمیاگران، شیشه سازان، آهنگران و دباغان انجام داد.

پس از انقلاب صنعتی (در نیمه دوم سده هیجدهم) صنعت و فنآوری (تکنولوژی) رشد چشمگیری یافت اما برخلاف بهبود وضع زندگی، افزایش سطح تولید و راحت‌تر شدن کارها، که ناشی از پیشرفت علمی و فنی بود، مشکلات و گرفتاری‌های بسیاری برای انسان بوجود آمد و سبب شد که انسان معاصر در معرض خطرات و تهدیدهای بی شماری قرار گیرد که از آنجمله می توان به بیما ریها و حوادث ناشی از کار و کهولت‌های زودهنگام که در اثر شرایط نامطلوب کاری ایجاد می شوند، اشاره کرد.

پیدایش چنین معضلات نیاز شدید و اساسی به فراگیری و رعایت اصول ایمنی و بهداشت کار را نمایان ساخت و انسان را برآن داشت تا درصدد چغاره جویی بنیادی برآید و برای حفظ نیروی انسانی و تأمین تندرستی ایمنی و بهداشت آن تدابیری بیندیشد و با مسئله بگونه ای علمی و نهادین برخورد کند.

بدین ترتیب نظام علمی نوینی به نام بهداشت حرفه ای روبه تکامل گذاشت. امروز این علم تمام مسائل گوناگون پزشکی، بهداشتی و ایمنی را در هر پش دربر می‌گیرد.

امروزه بهداشت حرفه‌ای بدین صورت تعریف می شود:

 علم و هنر پیشگیری از اثرات سوئی که در طرز کار، محیط کار و خصلت کار وجود دارد و سلامت شاغل را به خطر انداخته و باعث ایجاد بیماری های حرفه ای، مسمویت های شغلی و حوادث ناشی از کار می‌شد.

کمیته مشترک سازمان بهداشت جهانی (W.H.O) و سازمان بین المللی کار (I.L.O) که در سال 1953 در ژنو تشکیل شده اهداف بهداشت حرفه ای را چنین ترسیم نمودند:

 الف) تأمین، حفظ و ارتقای سطح سلامت جسمانی و روانی و اجتماعی کارکنان در هر پیشه ای که هستند؛

ب) پیشگیری از بیماریها و حوادث ناشی از کار؛

ج) انتخاب کارگر یا کارمند برای محیط و شغلی که از نظر جسمانی و روانی توانایی انجام آن را دارد و یا بطور اختصار تطبیق کار با انسان و در صورت عدم امکان، تطبیق انسان با کار.

سازمان بین المللی فعال در زمینه بهداشت حرفه ای

الف – سازمان بین المللی کار International Lab our Office (I.L.O)

وظایفاین سازماندر سال 1944 در کنفرانس فیلادفیا مورد تصویب فرا رگرفت و سازمان موظف گردید در کشور های جهان مصوبات کنفرانس را پپیگیری کند:

1- اشتغال برای تمام افراد و افزایش سطح زندگی؛

2- به کار گماردن کارگران در مشاغلی که با قابلیت های آنها متناسب باشد؛

3- ایجاد امکانات و تسهیلات لازم برای آموزش کارگران؛

4- ایجاد امکانات پیشرفت و ترفی برای عموم مردم بطور عادلانه از نظر دستمزد، سختی کار و شرایط کار؛

5- ایجاد همکاری مطلوب بین کارگران و کارفرمایان؛

6- حمایت از سلامت کارگران در کلیه مشاغل؛

7- فراهم نمودن تسهیلات رفاهی کودکان و مادران؛

8- توسعه بیمه اجتماعی برای عموم کارگران و تأمین درمان پزشکی کامل؛

9- فراهم نمودن غذا و مسکن مناسب و تسهیلات فرهنگی و تفریحات سالم؛

10- ایجاد امکانات یکسان برای آموزش کارگران

کشور ایران از نخستین سال تشکیل سازمان بین المللی کار، یعنی از سال 1919 عضو آن سازمان گردیده و در سال 1945 برای نخستین بار هیئت نمایندگی کاملی از جانب ایران در کنفرانس بین المللی کار شرکت کرده و با تأسیس وزارت کار، روابط بین سازمان و ایران، فعال تر گردید.

ب) سازمان بهداشت جهانی World Health Organization (W.H.O)

سازمان بهداشت جهانی یک سازمان غیر سیاسی می باشد که به سازمان ملل متحد وابسته است و مرکز آن در ژنو قرار دارد. اساسنامه آن از تاریخ هفتم آوریل 1948 به اجرا گذاشته شده و به همین جهت این روز به نام روز بهداشت جهانی نامگذاری گردید.

هدف از تشکیل سازمان بهداشت جهانی دستیابی مردم به بالاترین سطح سلامت می باشد. هدف فعلی سازمان بهداشت جهانی دستیابی همه مردم جهان به سطحی از سلامت است که به آنها امکان می دهد در سال 2000 الز نظر اقتصادی و اجتماعی زندگی باروری داشته باشد.

فعالیتهای سازمان بهداشت جهانی بطور خلاصه به شرح زیر می‌باشد:

1- پیشگیر ی و مبارزه با بیماری های خاص؛

2- توسعه خدمات جامع بهداشتی؛

3- بهداشت خانواده؛

4- بهداشت محیط زیست؛

5- آمارهای بهداشت؛

6- پژوهشی های زیست – پزشکی؛

7- اطلاعات و انتشارات بهداشتی

ج) سازمانهای ایمنی و بهداشت حرفه ای

سازمانهای بسیاری به ویژه در امریکا درگیر مسائل ایمنی و بهداشت شغلی می باشند. برخی از این سازمانها به شرح زیر می باشند:

ج-1- سازمان ایمنی و بهداشت حرفه ای

                                    Occupational Safety and Health Administration

این سازمان تأکید زیادی برمعیارهای ایمنی و بهداشت در میحط های کار دارد و دارای بیمارستان‌های دولتی و خصوصی زیاد است. این سازمان معیارهایی در مورد عوامل خطرناک مانند سروصدا، جیوه، آزبست، و اکسید اتیلن ارایه نموده است. این سازمان در مورد بازرسی بیمارستان های دولتی و خصوصی زیاد است. این سازمان د رمورد بازرسی محیط کار جدول های تهیه کرده که می توان به طور روزانه محیط کار را بازرسی نمود. همچنین این سازمان دارای مراکز مشاوره ای است که در تمام صنایع خدماتی را ارایه می‌کنند.

ج-2- مرکز تحقیقات ملی ایمنی و بهداشت حرفه ای

National Institute for Occupational Safety and Health (NIOSH)

این مرکز تحقیقات زیادی در مورد خطرات ناشی از عوامل زیانآور در محیط کار انجام می دهد و معیارهای جدیدی را پیشنهاد می نماید. این مرکز با  توجه به درخواست کارگران و کارفرمایان، بررسی و تحقیقات را در میحطهای کار انجام می دهد. البته تفاوت این مرکز با سازمان ایمنی و بهداشت حرفه‌ای (OSHA)  این است که تنها معیارها و طرح های کنترلی را پیشنهاد می کند و قدرت اجرایی ندارد.

ج-3 انجمن ملی حفاظت در برابر آتش سوزی

National Fire protection Association (NFPA)

این انجمن در امریکا قرار دارد و در مورد حفاظت در برابر آتش و وسایل مورد نیاز، ارایه روش می‌نماید و انتشاراتی نیز در این زمنیه دارد که از جمله یک مجله ماهانه می باشد.

...........................................

متن این مطلب 20 صفحه می باشد. برای دریافت و مطالعه مطلب، فایل پیوست را دانلود نمایید.

رمز فایل :  www.hseexpert.com