ایمنی در فضاهای محدود

وجود فضاهای محصور و لزوم انجام عملیات شغلی در آنها از جمله مواردی است که با وجود پیشرفت‌های علمی هنوز هم در بسیاری از محیط های کاری دیده می شود.

- به طور کلی فضای محدود به محیط شغلی ای اطلاق می شود که :

1-      برای وارد شدن فرد و انجام کار در درون آن به اندازه کافی بزرگ است .

2-      ابعاد ورودی یا خروجی آن محدود است.

3-      برای انجام کار مداوم این فضا طراحی نشده است.

4-      از تهویه طبیعی مطلوبی برخوردار نیست.

کار در درون بویلر، کوره، سپتیک، تانک، سیلو، تونل، ظروف قیفی شکل، مخازن و موارد مشابه را فعالیت در درون فضای محدود به حساب می آورند.

- مهمترین خطراتی که شاغلین این فضاها را تهدید می کند عبارتند از :

       غلظت اکسیژن

       اتمسفرهای سمی

       اتمسفرهای قابل اشتعال

       خطرات مکانیکی

       خطرات الکتریکی

       درجه حرارت های نامناسب

       خطرات متفرقه

- غلظت اکسیژن :

حداقل میزان اکسیژن برای ادامه بقا و فعالیت 5/19 درصد است. با کاهش غلظت به تدریج علایم سوء آن در قالب، تنزل توانایی فرد برای ادامه کار، کاهش هوشیاری، کاهش قدرت قضاوت و بیهوشی رخ می دهد. با رسیدن غلظت اکسیژن به حد 4 تا 6 درصد فرد در عرض 40 ثانیه به حالت کما می رود و جان خود را از دست می دهد.

افزایش غلظت گاز اکسیژن به بالای 5/23 درصد بر میزان اکسیداسیون می افزاید و علاوه بر آنکه فرد را در معرض مسمومیت با اکسیژن قرار می دهد، بر احتمال احتراق و انفجار می افزاید.

- اتمسفرهای سمی :

از مواد سمی که ممکن است در این فضاها وجود داشته باشد می توان به موادی نظیرCO  و H2S و فیوم های جوشکاری اشاره کرد.

آلاینده های یاد شده در غلظت های بالاتر از حدود استاندارد قادر به تهدید سلامت شاغلین در این نوع فضاها می باشند.

برای مثال گاز CO در غلظت بالا و ppm200 در کمتر از یک ساعت باعث مرگ خواهد شد. این غلظت در مورد گاز H2S در حدود ppm1000 است که در مدت زمان چند دقیقه باعث مرگ فرد می شود.

- مهمترین منابع ایجاد کننده اتمسفرهای سمی در فضاهای محدود عبارتند از :

• محصولات ذخیره شده شامل گازهای آزاد شده پس از عملیات تمیزکاری و مواد جذب شده در دیواره ها
• نوع فعالیت های انجام شده